Ο δάσκαλος πρέπει να έχει καθαρή ψυχή και ξεκάθαρο στόχο

Έντυπη Έκδοση
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 2013

ΜΑΡΙΑ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ (δασκάλα)

«Ο δάσκαλος πρέπει να έχει καθαρή ψυχή και ξεκάθαρο στόχο»

Συνέντευξη στη ΓΕΩΡΓΙΑ ΛΙΝΑΡΔΟΥ

Ο Πλάτωνας ψιθυρίζει: «Δεν ξέρω τίποτε άλλο για το οποίο ο κάθε λογικός άνθρωπος θα έπρεπε να νοιάζεται περισσότερο, παρά για το πώς το παιδί του θα γίνει ο πιο καλός άνθρωπος».

Και συμπληρώνει ο Σωκράτης: «Η παιδεία είναι πανηγύρι της ψυχής». Πώς τα παιδιά γίνονται καλοί άνθρωποι και πώς η παιδεία μετατρέπεται σε πανηγύρι ψυχής; Η απάντηση είναι απλή για τη δασκάλα Μαρία Παυλοπούλου: «Το μυστικό κρύβεται στην ψυχή του δασκάλου».
* Εκείνου στη δημόσια ή στην ιδιωτική εκπαίδευση;
- Στην ιδιωτική εκπαίδευση πήγαν άνθρωποι που δεν πέρασαν στο Δημόσιο, με λιγότερα χρήματα και περισσότερες ώρες δουλειάς. Τι σημαίνει ότι κλείνοντας η πόρτα -επειδή πιέζονται από τον εργοδότη- κάνουν με πάθος τη δουλειά τους; Οταν μπαίνω στην τάξη, είτε είμαι στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα, θα δουλέψω με τον ίδιο τρόπο, γιατί είμαι εγώ. Ο δάσκαλος είναι αυτός που θα σε εμπνεύσει.
Παίδεμα
Ηθελε να σπουδάσει θέατρο, μα έγινε δασκάλα, να παιδεύει το μυαλό της για το πώς θα φτιάξει ένα αποχετευτικό σύστημα με τους μικρούς της μαθητές, πώς θα τους μυήσει στα μαθηματικά, πώς θα τους κάνει να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους και να εκφράζονται γι' αυτά! «Η εκπαίδευση συνδέεται άμεσα με τη λειτουργία της ζωής, το πώς αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα, το πόσο μπορούμε να τα χαρούμε».
* Στην κρίση περισσεύει η χαρά;
- Χαίρομαι που φτάσαμε σε αυτό το σημείο και οι δάσκαλοι παίρνουν 500 ευρώ το μήνα. Τόσα να πάρουμε για να κάνουμε αυτήν τη δουλειά, γιατί την αγαπάμε, αλλιώς να κάνουμε άλλη! Πότε βγήκε ο δάσκαλος να απεργήσει γιατί χάθηκε ένα μάθημα; Των Τριών Ιεραρχών έκλεισαν τα σχολεία. Ποιοι δάσκαλοι και ποιοι μαθητές γιόρτασαν τους Τρεις Ιεράρχες; Τι είναι το σχολείο για να κλείνει;
* Και με την επίσκεψη της Μέρκελ έκλεισαν κάποια...
- Εκείνη τη μέρα είχαμε κανονίσει εκδρομή. Οι δρόμοι ήταν κλειστοί. Σε κάθε μπλόκο κάποιοι κύριοι με στολή μάς έλεγαν: «Δεν περνάτε!» Απαντούσα: «Εχω στο σχολικό δεκαπέντε παιδιά, μπορείτε να τους το πείτε; Ηρθε μια κυρία, η οποία τι...;» Μας άφησαν. Δεν γίνεται να συμβαίνει αυτό το πράγμα. Πες μου, τι είπαν οι δάσκαλοι στους μαθητές τους εκείνη τη μέρα;
* Ενας δάσκαλος μπορεί να το αλλάξει αυτό;
- Ολα εξαρτώνται από το τι κουβαλά στην ψυχή του σε σχέση με αυτό που κάνει. Εχει αγωνία να μάθουν τα παιδιά και να χαίρονται στο σχολείο; Νοιάζεται γι' αυτό; Κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε να μπορούσε να διδάξει και κάποιος που δεν έχει τελειώσει το πανεπιστήμιο. Πάρα πολλοί θα μπορούσαν να γίνουν σπουδαίοι δάσκαλοι. Γιατί θα πρέπει να ξέρεις τα αναπτυξιακά στάδια του Πιαζέ για να διδάξεις και όχι απλά να έχεις καθαρή ψυχή και ξεκάθαρο στόχο;
* Ουτοπικό...
- Τουλάχιστον, ας αλλάξει το συναίσθημα των ανθρώπων που μπαίνουν στα σχολεία και η σκέψη του ανθρώπου για το πώς επιλέγει το επάγγελμά του. Θα πρέπει να αρχίσουμε να δουλεύουμε τη συναισθηματική μας νοημοσύνη σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Να νιώθω αυτό που κάνω για να το κάνω όμορφο και, έτσι, να αλλάξει η αισθητική, να αλλάξουν όλα!
* Με την οσφυοκαμψία του συστήματος;
- Οταν ξεκίνησε η κόρη μου στο Δημοτικό, από την πρώτη τάξη μέχρι και την τρίτη έκανα προσπάθειες να προσφέρω δωρεάν προγράμματα στα παιδιά σε σχέση με τη μουσειακή τους εκπαίδευση. Η πρότασή μου ήταν να τα μαζεύω κάθε Παρασκευή απόγευμα στο σχολείο. Αδύνατον!
* Γιατί;
- Η απάντηση της διευθύντριας ήταν: Πρέπει να ακολουθηθεί διαδικασία μέσω του υπουργείου Παιδείας, για να μπεις στο σχολείο. Αντιπροτείνω να μαζέψω τα παιδιά στο σπίτι μου. Αυτό δεν μας ενδιαφέρει, απάντησε. Μπορώ να έχω τα τηλέφωνα; Οχι! Τα βρήκα. Από τα είκοσι παιδιά που είχε η τάξη ανταποκρίθηκαν τα τρία και αυτά με επιφύλαξη. Η ιδέα ναυαγεί. Τη δεύτερη χρονιά βλέπω ένα δάσκαλο εικαστικό να κουβαλά από το σπίτι του υλικά για τα παιδιά. Σκέφτομαι ότι πρέπει να αγαπά πολύ αυτό που κάνει. Του προτείνω να κάνουμε ένα κουκλοθέατρο για τους μαθητές. Συμφωνούμε. Και πάλι όχι! Ξανά τους γονείς τηλέφωνο. Δεύτερο ναυάγιο. Την τρίτη χρονιά επαναφέρω την πρόταση για τα μουσεία. Οχι! Είναι τραγικό πως μία μονάδα κλείνει την πόρτα. Επομένως, αυτή τη μονάδα θέλει αυτό το σχολείο, με αυτήν τη διευθύντρια, που λέει όχι. Γι' αυτό λέω πως εμείς οι δάσκαλοι έχουμε δουλειά πολλή!
* Η εισαγωγή στα πανεπιστήμια για δασκάλους θα πρέπει να δυσκολέψει;
- Οχι η εισαγωγή, αλλά η εξαγωγή. Να μπει όποιος θέλει, αλλά να βγει όποιος πραγματικά αξίζει. Μπορεί να είναι ένας πενηντάχρονος τσαγκάρης, που έχει ψυχή και τσαγανό και μπροστά στα βιβλία της ψυχολογίας και της παιδαγωγικής να βρει το αντικείμενό του. Οταν αποφοιτήσει αυτός ο άνθρωπος και μπει στην τάξη, θα πετάξει!
* Μπορείς να κρυφτείς απ' τα παιδιά;
- Τα παιδιά πολύ πιο εύκολα αντιλαμβάνονται πράγματα τα οποία εμείς δεν μπορούμε, γιατί έχουμε στο μυαλό μας standards. Οσο πιο μικρά είναι τόσο πιο εύκολα σε μυρίζουν. Μετά όλοι φροντίζουμε να χάνουν την αυθεντικότητα και σιγά σιγά τις ικανότητές τους...
* Ο στόχος της εκπαίδευσης;
- Να μπορεί ένα παιδί να χαρεί αυτό που έχει μπροστά του. Αυτός που πάει στο πανεπιστήμιο στα πενήντα του πάει για να χαρεί τον κόσμο από μία άλλη οπτική. Και τα έρμα τα παιδιά γι' αυτό πάνε σχολείο, να δέχονται ερεθίσματα, ώστε να καταλαβαίνουν τα πράγματα, αλλά και να περνούν καλά. Από τη γνώση μέχρι το συναίσθημα. Η γνώση δεν υπάρχει από μόνη της...
Κάπου εδώ παρεμβαίνει ξανά ο Πλάτωνας... «Η σωστή παιδεία συνίσταται στο να αισθάνεσαι όσο πρέπει και τη χαρά και τη λύπη». Η δασκάλα γελά και μιλά για τη ζωή: «Να τη ζεις τη ζωή, να τη νιώθεις!»