Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015

Μισούμε την ανισότητα... από παιδιά!

Μισούμε την ανισότητα... από παιδιά!

12:30 | 28 Νοε. 2015
Η αποστροφή των ανθρώπων για την σε βάρος τους ανισότητα, δηλαδή να έχουν λιγότερα από τους άλλους, εμφανίζεται νωρίς στην παιδική ηλικία και είναι καθολικό φαινόμενο σε όλους τους πολιτισμούς.
Όμως η αντίστοιχη αποστροφή για την σε βάρος των άλλων ανισότητα, δηλαδή να θεωρεί κάποιος άδικο το να έχει περισσότερα από τους άλλους, εμφανίζεται αργότερα στα παιδιά και μόνο σε μερικούς πολιτισμούς, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.
Οι ερευνητές, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Φίλιξ Γουόρνεκεν του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και τον επίκουρο καθηγητή Πίτερ Μπλέικ του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, μελέτησαν την ανάδυση του αισθήματος δικαιοσύνης και ισότητας σε 866 ζεύγη παιδιών ηλικίας τεσσάρων έως 15 ετών, από επτά χώρες με σημαντικές πολιτισμικές διαφορές μεταξύ τους (ΗΠΑ, Καναδάς, Ινδία, Μεξικό, Περού, Σενεγάλη, Ουγκάντα).
Τα παιδιά κλήθηκαν ανά ζεύγη να παίξουν ένα παιχνίδι-πείραμα, στο οποίο έπρεπε να δεχτούν ή να απορρίψουν την -προκαθορισμένη από τους ερευνητές- κατανομή ανάμεσα τους διαφόρων αντικειμένων. Υπήρχαν διαδοχικοί «γύροι» και σκοπίμως η μοιρασιά (π.χ. γλυκών) ευνοούσε πότε το ένα παιδί και πότε το άλλο, σε διαφορετικό βαθμό ανισοκατανομής.
Το αίσθημα ισότητας -όπου ένας άνθρωπος δέχεται να θυσιάσει κάποια αποκτήματά του, προκειμένου να υπάρχει μεγαλύτερη δικαιοσύνη στην μοιρασιά με τους άλλους- παίζει καθοριστικό ρόλο στις κοινωνίες και κάνει την εμφάνισή του ήδη από την παιδική ηλικία.
Η νέα μελέτη έδειξε ότι το αίσθημα του «αδικημένου» -αυτού που δεν θέλει να παίρνει λιγότερα από τους άλλους- αναπτύσσεται σε μικρότερη ηλικία (από τα τέσσερα έως τα δέκα έτη) σε όλες τις κοινωνίες, άρα είναι πιο ενδόμυχο.
Από την άλλη, το αίσθημα απάρνησης των προνομίων (όταν δεν θέλει κάποιος να έχει περισσότερα από τους άλλους και αποστρέφεται την αδικία όχι μόνο για τον εαυτό του, αλλά και για τους άλλους), εμφανίζεται σε πιο προχωρημένη ηλικία -μετά τα οκτώ έτη- και όχι σε όλες τις κοινωνίες.
Αυτό, κατά τους επιστήμονες, σημαίνει ότι επηρεάζεται περισσότερο από πολιτισμικούς παράγοντες (στη συγκεκριμένη περίπτωση εμφανίσθηκε μόνο στα παιδιά από τον Καναδά, τις ΗΠΑ και την Ουγκάντα).
Πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ

Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2015

Η Ολλανδία του ρατσισμού - Με κομμένα κεφάλια γουρουνιών υποδέχεται τους πρόσφυγες Μεσαίωνας




Μάρτυρες ενός «μεσαιωνικού» σκηνικού έγιναν εκατοντάδες πρόσφυγες στην είσοδο κέντρου κράτησης στην Ολλανδία.
Άγνωστοι τοποθέτησαν το βράδυ 14 κομμένα κεφάλια γουρουνιών στο χωριό Εσμαρκέβελντ, έξω από την πόλη του Ένσεντε.
Τοποθέτησαν 9 κεφάλια γουρουνιών πάνω στον φράχτη εισόδου και πέταξαν τα υπόλοιπα πέντε στο έδαφος, στο οποίο βρέθηκαν και σακούλες με αίμα.
Κατά τη μεταφορά των προσφύγων τα ξημερώματα, οι αστυνομικοί αντίκρισαν το θέαμα, αλλά εκπρόσωπός τους εξέφρασε την απορία ότι τις προηγούμενες ημέρες δεν είχαν εκφραστεί παράπονα από τους κατοίκους.
Λίγο αργότερα, στο twitter αναρτήθηκε η φωτογραφία από την περιοχή με το ακόλουθο μήνυμα: «Όταν η δημοκρατία αποτυγχάνει, ο κόσμος γίνεται άγριος και απελπισμένος. Καλωσήρθατε στην κόλαση του Εσμαρκέβελντ».
Όπως αναφέρει ο τοπικός Τύπος το συγκεκριμένο μήνυμα δεν αφορούσε μόνο τους μετανάστες αλλά και την κυβέρνηση της χώρας για την απόφαση που πήρε τον περασμένο Σεπτέμβριο. Εκείνες τις ημέρες άλλωστε, υπήρξαν αντιδράσεις από τους κατοίκους του χωριού, οι οποίοι παραπονέθηκαν για την ασφάλειά τους.
Πάντως, όπως δήλωσε εκπρόσωπος της αστυνομίας, σκοπός της συγκεκριμένης κίνησης ήταν η προσβολή των Μουσουλμάνων, αφού στο Ισλάμ δεν καταναλώνουν χοιρινό κρέας.
Σκληρή δικαστική απόφαση υπέρ της άρνηση χορήγησης τροφής και στέγης σε άτομα που δεν έχουν πάρει άσυλο
Ολλανδικό ανώτατο δικαστήριο ενέκρινε σήμερα την κυβερνητική πολιτική που προβλέπει την άρνηση χορήγησης τροφής και στέγης στους αιτούντες άσυλο που η αίτησή τους έχει απορριφθεί, αλλά αρνούνται να επαναπατριστούν.
Το Raad van State (Συμβούλιο της Επικρατείας) που ελέγχει τη νομιμότητα των κυβερνητικών αποφάσεων αποφάνθηκε ότι η πολιτική αυτή δεν αντιβαίνει στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και πως κάποιος που η αίτησή του για τη χορήγηση ασύλου έχει απορριφθεί, δεν μπορεί να επικαλείται τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη.
Η πολιτική της Ολλανδίας απέναντι στους αιτούντες άσυλο και στους μετανάστες έχει επικριθεί από ΜΚΟ και από τα Ηνωμένα Έθνη ως υπερβολικά αυστηρή.
Κατηγορία άρθρου:
Tags άρθρου:

Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2015

Πώς προφέρονταν τα αρχαία ελληνικά;

Πώς προφέρονταν τα αρχαία ελληνικά;

10:49 | 26 Νοε. 2015
Τελευταία ανανέωση 16:16 | 26 Νοε. 2015
Τα αρχαία ελληνικά δεν προφέρονταν όπως τα νέα ελληνικά.
1. Άλλα γράφουμε και άλλα προφέρουμε
Με άλλα λόγια, η ελληνική γλώσσα και οι φθόγγοι της άλλαξαν μέσα στα δυόμισι χιλιάδες χρόνια που χωρίζουν τα αρχαία από τα νέα ελληνικά. Πώς το ξέρουμε αυτό; Πρώτα πρώτα, αν προσέξουμε τον τρόπο που γράφουμε τα ελληνικά σήμερα θα δούμε (το έχουμε ήδη πει) ότι άλλα γράφουμε και άλλα προφέρουμε. Γράφουμε παιδί, όμως δεν προφέρουμε [paiδi] αλλά [pεδί], Γράφουμε ίδιος, ήλιος, ύφος, είμαι, οίστρος, υιοθεσία, αλλά η αρχή των λέξεων αυτών, παρά τα διαφορετικά γράμματα, προφέρεται με τον ίδιο τρόπο: [i]. Λέγαμε νωρίτερα ότι αυτό συμβαίνει γιατί εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε έναν τρόπο γραφής που είναι ιστορικός, δηλαδή καταγράφει μια παλιότερη προφορά. Στα αρχαία ελληνικά τα γράμματα (ή οι συνδυασμοί γραμμάτων) ι, η, υ, ει, οι, οι αντιστοιχούν σε διαφορετικές προφορές, σε διαφορετικούς φθόγγους. Μέσα στην πορεία του χρόνου η προφορά άλλαξε: τα ι, η, υ, ει, οι, υι κατέληξαν να δηλώνουν τον ίδιο φθόγγο, το [ΐ]. Η προφορά άλλαξε, αλλά εξακολουθούμε να γράφουμε σαν να μην άλλαξε. Έτσι, άλλα γράφουμε και άλλα προφέρουμε.
Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στα ελληνικά αλλά και σε πολλές άλλες γλώσσες. Σκεφτείτε το αγγλικό I ‘εγώ’: γράφεται i και προφέρεται [ai]. Τί σημαίνει αυτό; Σημαίνει, όπως στα ελληνικά, ότι η γραφή Ι ‘εγώ’ αντανακλά μια παλιότερη προφορά [ί] που άλλαξε: το i από [ϊ] έγινε [ai]. Η προφορά άλλαξε αλλά δεν άλλαξε η γραφή. Η προφορά, λοιπόν, αλλάζει, αλλά κρατιέται η παλιά γραφή, που αντανακλά μια παλιά προφορά. Αν αρνηθούμε να το δεχθούμε αυτό, τότε διαβάζοντας ένα αρχαίο ελληνικό κείμενο που περιγράφει το βέλασμα των προβάτων (βή βή) θα πρέπει να υποστηρίξουμε (όπως είπαμε σε προηγούμενο κεφάλαιο) ότι τα πρόβατα βέλαζαν διαφορετικά στην αρχαιότητα απ’ ό,τι σήμερα: έκαναν [νί νί] (όπως προφέρονται το β και το η στα νέα ελληνικά) και όχι μπέε μπέε [bee bee].
Αλλά αυτό είναι παράδοξο. Τα πρόβατα βέλαζαν τότε με τον ίδιο τρόπο όπως και τώρα, έκαναν [bee bee]1 αυτό που άλλαξε είναι η σχέση γραμμάτων και φθόγγων: το β στα αρχαία ελληνικά προφερόταν |b] όπως το αγγλικό b και το η προφερόταν [ee], ήταν μακρό. Λέγαμε ότι αυτό είναι ένα παράδειγμα των στοιχείων που χρησιμοποιούμε για να «ανακαλύψουμε» πώς προφέρονταν τα αρχαία ελληνικά. Είχαμε δει και άλλα παρόμοια και θα τα ξαναθυμηθούμε σε λίγο. Αλλά υπάρχουν και άλλου είδους πληροφορίες που χρησιμοποιούμε για τον ίδιο λόγο: (α) οι πληροφορίες που μας δίνουν οι ίδιοι οι αρχαίοι όταν μιλούν για την προφορά της γλώσσας τους- (β) η μορφή που παίρνουν οι αρχαίες ελληνικές λέξεις όταν τις δανείζονται άλλοι, σύγχρονοι με τους αρχαίους, λαοί (π.χ. οι Ρωμαίοι). Θα τα δούμε αυτά πιο αναλυτικά σε λίγο.
Αλλά πριν μπούμε σε λεπτομέρειες, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τί εννοούμε όταν μιλάμε για το πώς προφέρονταν τα αρχαία ελληνικά. Για ποια εποχή μιλάμε και για ποια μορφή των αρχαίων ελληνικών. Μιλάμε για τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. και για τη διάλεκτο της Αθήνας, την αττική διάλεκτο. Στην αρχαία εποχή δεν υπήρχε μια κοινή γλώσσα, όπως υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα. Υπήρχε μια ποικιλία διαλέκτων. Κοινή γλώσσα θα αναπτυχθεί στην εποχή που αρχίζει με τις κατακτήσεις του Μ. Αλεξάνδρου, στην ελληνιστική, όπως λέμε, εποχή. Και η κοινή αυτή γλώσσα βασίστηκε στη διάλεκτο της Αθήνας, την αττική διάλεκτο, που είχε το μεγαλύτερο γόητρο, γιατί ήταν διάλεκτος που μιλιόταν, και γραφόταν, στην πιο ισχυρή πόλη-κράτος της αρχαίας Ελλάδας. Γι’ αυτό, μιλώντας για την προφορά των αρχαίων ελληνικών, μιλάμε κυρίως για την προφορά της αττικής διαλέκτου της κλασικής εποχής, του 5ου κυρίως αλλά και του 4ου αιώνα π.Χ.pronunciation
2. Φωνήεντα
Μακρά και βραχέα
Λυτό που έχει σημασία να θυμόμαστε είναι ότι τα φωνήεντα της αρχαίας ελληνικής είχαν ένα χαρακτηριστικό που απουσιάζει από τα νέα ελληνικά: χωρίζονταν σε μακρά και βραχέα, σε φωνήεντα δηλαδή «μακριά» και «σύντομα». Τί σημαίνουν αυτά τα επίθετα; Σημαίνουν ότι το βραχύ, «κοντό», φωνήεν είχε μικρότερη διάρκεια άρθρωσης από το μακρό. Όσοι ξέρουν αγγλικά, θα αναγνωρίσουν την ομοιότητα με αυτή τη γλώσσα. Στα αγγλικά οι δύο λέξεις shit και sheet διαφέρουν κατά το ότι η πρώτη προφέρεται με ένα «σύντομο», βραχύ [i] (και σημαίνει ‘κακά’), ενώ η δεύτερη προφέρεται με ένα μακρύ [ϊ], προφέρε-ται δηλαδή [shiit] (και σημαίνει ‘σεντόνι’). Επειδή δεν έχουμε τη διάκριση αυτή στα νέα ελληνικά, συνήθως δυσκολευόμαστε να προφέρουμε διαφορετικά τις δύο αυτές λέξεις, με αποτέλεσμα μια σύγχυση που μπορεί να μας βάλει σε μπελάδες. Το ίδιο συμβαίνει με τις αγγλικές λέξεις ship ‘πλοίο’ και sheep ‘πρόβατα’. Η πρώτη προφέρεται με ένα βραχύ, «σύντομο» [i] και η δεύτερη με ένα μακρύ [ί], δηλαδή με ένα [i] που η άρθρωσή του διαρκεί περισσότερο [shiip].
Η, Ε, ΕΙ
Κάπως έτσι γινόταν και στα αρχαία ελληνικά. Θυμηθείτε πάλι το παράδειγμα βή βή, που δηλώνει το βέλασμα των προβάτων. Το γράμμα η (στα κλασικά χρόνια χρησιμοποιούσαν μόνο κεφαλαία γράμματα, δηλαδή Η για την περίπτωση που συζητάμε) αντιστοιχεί σε ένα μακρύ [e], δηλαδή [ee]. Το βραχύ αντίστοιχό του είναι το ε (δηλαδή Ε). Στα αρχαία ελληνικά υπήρχε και ένα ακόμη μακρό [e], που γραφόταν ει (δηλαδή ΕΙ)· αρχικά προφερόταν όπως γραφόταν, αλλά αργότερα, στον 5ο αιώνα π.Χ., κατέληξε να προφέρεται σαν ένα μακρό [e]. Η διαφορά του από το άλλο μακρό [ej, το Η, είναι ότι προφερόταν πιο κλειστά, δηλαδή με μικρότερο άνοιγμα του στόματος. Έτσι, η διαφορά στην προφορά των δύο λέξεων ήδη και είδη ήταν ότι και οι δυο άρχιζαν με ένα μακρό [e] = [ee], αλλά στην πρώτη λέξη το [ee] = Η προφερόταν με πιο ανοιχτό το στόμα απ’ ό,τι στη δεύτερη λέξη, όπου [ee] - ΕΙ. Αυτό το κλειστό μακρό [e] (που γράφεται ως ΕΙ) θα συμπέσει αργότερα με το μακρό [ΐ] και έτσι θα προκόψει η νεοελληνική προφορά ει = [ί].
Ο, ΟΥ, Ω
Η διαφορά μεταξύ του όμικρον και του ωμέγα είναι, πάλι, ότι το πρώτο αντιστοιχεί σε έναν βραχύ φθόγγο, ενώ το δεύτερο σε έναν μακρό, έναν φθόγγο δηλαδή που διαρκεί περισσότερο, — [οο]. Πώς το ξέρουμε αυτό; Μια πηγή είναι λέξεις που δηλώνουν ήχους ζώων. Το ρήμα κρώζω (που αναφέρεται στον ήχο που κάνουν τα κοράκια) αλλά και το ρήμα βρωμώμαι (που αναφέρεται στον ήχο που βγάζουν τα γαϊδούρια) γράφονται με ω (με μακρό [ο]) ακριβώς για να αποδώσουν τη διάρκεια που έχουν αυτοί οι ήχοι στο στόμα των κοράκων και των γαϊδάρων.
Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, υπήρχε ακόμα ένα μακρό [ο], που γραφόταν ΟΥ. Αρχικά προφερόταν όπως γραφόταν ([ou]· θα μιλήσουμε σε λίγο για την προφορά του ύψιλον), αλλά στην αττική διάλεκτο του 5ου αιώνα έχει αλλάξει και δηλώνει ένα μακρό κλειστό [ο]. Η διαφορά του δηλαδή από το άλλο μακρό [ο] (δηλαδή αυτό που γράφεται με ω) είναι ότι, ενώ το Ω αντιστοιχεί σε ένα μακρό [ο] που είναι ανοιχτό, προφέρεται δηλαδή με το στόμα αρκετά ανοιχτό, το άλλο μακρό [ο] (που γράφεται ως ΟΥ) προφέρεται με το στόμα πιο κλειστό. Έτσι η διαφορά ανάμεσα στις δύο λέξεις πώς και πούς ‘πόδι’ είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις έχουμε μακρό [ο], με τη διαφορά ότι στην πρώτη λέξη το μακρό [ο] προφερόταν με πιο ανοιχτό το στόμα απ’ ό,τι στη δεύτερη λέξη. Αυτό το μακρό κλειστό [ο] που γραφόταν ως ΟΥ θα μετακινηθεί σχετικά νωρίς στην προφορά [ιι]. Από την προφορά αυτή θα προέλθει το σημερινό [u].
Άλλα φωνήεντα
Και τα [i], [a] είχαν μια «μακρά» και μια «βραχεία» προφορά. Αυτό όμως δεν δηλωνόταν με ξεχωριστά γράμματα. Η διαφορά μεταξύ του βραχέος [ί] και του μακρού [ΐ] ήταν ανάλογη με αυτή που βρίσκουμε στα σημερινά αγγλικά: bit ‘κομμάτι’, beat ‘χτυπώ’ (προφέρεται [biit]).
Μακρά και βραχεία προφορά είχε και ο φθόγγος που δηλωνόταν με το γράμμα ύψιλον (Υ). Εδώ όμως πρέπει να επισημάνουμε (το έχουμε ήδη κάνει σε προηγούμενο κεφάλαιο) ότι ο φθόγγος στον οποίο αντιστοιχούσε το γράμμα Υ τον 5ο αιώνα π.Χ. δεν ήταν το [ϊ], όπως σήμερα, αλλά ο φθόγγος [ϋ] (κάτι σαν ιου), όπως στο γαλλικό lune ‘φεγγάρι (προφέρεται [liin], λίουν). Πώς το ξέρουμε αυτό; Μια πηγή είναι τα αρχαία ρήματα που δηλώνουν ήχους που κάνουν διάφορα ζώα: μυκώμαι (για το μουγκανητό των βοοειδών), βρυχώμαι (για τον βρυχηθμό των λιονταριών)· πρβ. και κόκκυξ (το αρχαίο όνομα του κούκου). Η χρήση του γράμματος Υ στις λέξεις αυτές δεν μπορεί παρά να δηλώνει έναν φθόγγο που είναι κοντά στους πραγματικούς ήχους που κάνουν τα αντίστοιχα ζώα. Και αυτός είναι πιο κοντά σε αυτό που γράφουμε ως ου σήμερα (μουγκανητό, κούκος) και όχι στο [ΐ] στο οποίο αντιστοιχεί σήμερα το γράμμα ύψιλον. Αργότερα αυτός ο φθόγγος θα εξελιχθεί σε [ΐ] και θα συμπέσει με τον φθόγγο που αποδίδεται με το γράμμα I.rhapsodos5
3. Δίφθογγοι
Δυο λόγια τώρα για τις διφθόγγους. Η δίφθογγος αυ (όπως στη λέξη αυτός) προφερόταν όπως γραφόταν, [au] (θυμηθείτε τί είπαμε πριν λίγο για την προφορά του Υ), όπως περίπου προφέρεται η δίφθογγος στο αγγλικό how ‘πώς’. Η δίφθογγος ευ (όπως στη λέξη εύρημα) προφερόταν όπως γράφεται, [eu]. Αυτό που άλλαξε στις δυο αυτές διφθόγγους είναι ότι το δεύτερο φωνήεν τους (το υ) απέκτησε συμφωνική προφορά, έγινε τριβόμενο (θυμηθείτε τί λέγαμε γι’ αυτό το είδος φθόγγων στο δεύτερο κεφάλαιο): [av] (όπως στο αύριο), [af] (όπως στο . αυτός).
Η δίφθογγος αι προφερόταν όπως γράφεται, [ai], όπως στο αγγλικό high ‘ψηλός’. Μετά τα κλασικά χρόνια (5ος-4ος αιώνας π.Χ.) έπαψε να είναι δίφθογγος και στη συνέχεια συνέπεσε με το Ε (= [e]). Αυτό το καταλαβαίνουμε από τα ορθογραφικά λάθη που εμφανίζονται: π.χ. κερός αντί καιρός. Τί σημαίνουν αυτά τα ορθογραφικά λάθη; Σημαίνουν ότι αυτός που γράφει ακούει [keros] και όχι [kairos] (όπως παλιότερα) και γι’ αυτό γράφει τη λέξη με ε. Τα ορθογραφικά λάθη προκύπτουν πάντοτε όταν υπάρχει αναντιστοιχια προφοράς και γραφής. Όταν, με άλλα λόγια, προφέρουμε διαφορετικά απ’ ό,τι γράφουμε. Και αυτό συμβαίνει όταν η γραφή δεν παρακολουθεί τις αλλαγές που έχουν γίνει στην προφορά, δηλαδή δεν αλλάζει. Όλοι ξέρουμε τις δυσκολίες που είχαμε σαν μικροί μαθητές, και εξακολουθούμε να έχουμε, να μάθουμε την ορθογραφία. Και οι δυσκολίες αυτές οφείλονται στην αναντιστοιχια προφοράς και γραφής. Καθώς κυλάει ο χρόνος, η γραφή και η προφορά γίνονται ένα αταίριαστο ζευγάρι: οι αλλαγές που γίνονται στην προφορά δεν «περνούν» στη γραφή. Συγκρίνοντας τη σχέση προφοράς και γραφής, με βάση όσα είπαμε ως τώρα, ανάμεσα στα αρχαία ελληνικά και στα νέα ελληνικά, μπορείτε εύκολα να διαπιστώσετε πόσο πιο «κοντά» στην προφορά ήταν η αρχαία ελληνική γραφή.
Δυο λόγια τώρα για τη δίφθογγο οι. Και αυτή η δίφθογγος προφερόταν, στην κλασική εποχή, όπως γραφόταν, [οΐ]. Όπως προφέρεται λ.χ. η αγγλική λέξη toy ‘παιχνίδι’. Αυτό φαίνεται καθαρά από τη μορφή που παίρνουν στα λατινικά ελληνικές λέξεις με τη δίφθογγο οι, οι οποίες περνούν, ως δάνεια, στη γλώσσα αυτή. Έτσι η λέξη ποινή λ.χ. εμφανίζεται στα λατινικά ως poena. Αυτό σημαίνει ότι η ελληνική λέξη ακουγόταν με προφερόμενα και τα δύο στοιχεία ο [ο] και ι [ί]της διφθόγγου. Αργότερα, μετά την κλασική εποχή, φαίνεται ότι η δίφθογγος οι συνέπεσε με τον φθόγγο που αποδίδει το γράμμα ύψιλον (= [u], όπως στο γαλλικό lune ‘φεγγάρι’). Αυτό φαίνεται πάλι από τα ορθογραφικά λάθη που βρίσκουμε στις επιγραφές, π.χ. πύος αντί ποιος ‘ποιος’. Αυτό το λάθος σημαίνει ότι το υ και το οι προφέρονταν πια με τον ίδιο τρόπο. Η επόμενη εξέλιξη του οι (= [ϋ] πια) μέσα στον χρόνο ήταν να συμπέσει με το [ί], και έτσι θα γεννηθεί η νεοελληνική προφορά: π.χ. ποιμένας = [pimenas].
Είδαμε ως τώρα πώς προφέρονταν τα αρχαία ελληνικά, φωνήεντα και δίφθογγοι, στην Αθήνα του 5ου και του 4ου αιώνα π.Χ. Οι περισσότερες αλλαγές που οδήγησαν στη νεότερη προφορά (η σύμπτωση του ε και του at, η σύμπτωση των ι, η, ει, η μετατροπή του δεύτερου στοιχείου των διφθόγγων αν, ευ σε σύμφωνα) έγιναν στους πρώτους αιώνες μ.Χ. (Η σύμπτωση των υ, οι με το ι έγινε μερικούς αιώνες αργότερα. Στους πρώτους αιώνες μ.Χ. χάνεται και η διάκριση μακρών και βραχέων φωνηέντων. Ήδη γύρω στο 200 μ.Χ. είναι συχνή η εμφάνιση του ο (του βραχέος [ο]), εκεί που θα περίμενε κανείς το ω (το μακρό [ο]) και αντίστροφα.
Την ίδια περίπου εποχή αλλάζει και ο χαρακτήρας του τονισμού. Όπως έχουμε ήδη πει, ο τονισμός της αρχαίας ελληνικής ήταν μελωδικός, δηλαδή βασιζόταν στο ύψος της φωνής και όχι στην έντασή της, που συνδέεται με την αύξηση της μυϊκής προσπάθειας κατά την εκφώνηση. Ο τονισμός που βασίζεται στην ένταση ονομάζεται δυναμικός και τέτοιος είναι ο τονισμός της νέας ελληνικής - αλλά όχι της αρχαίας. Δεν αποκλείεται η κατάργηση της διάκρισης μακρών και βραχέων φωνηέντων (μια διάκριση που βασίζεται στη διάρκεια της άρθρωσης) να οφείλεται στην επικράτηση του δυναμικού τόνου, για τον οποίο η διάρκεια της άρθρωσης (στην οποία βασίζεται η διάκριση μακρών και βραχέων φωνηέντων) δεν έπαιζε ρόλο.
4. Σύμφωνα και ημίφωνα
Ήδη έχουμε μιλήσει σε προηγούμενα κεφάλαια για κάποια από τα σύμφωνα και τα ημίφωνα της αρχαίας ελληνικής. Θυμάστε ότι λέγαμε για το σύμφωνο β ότι προφερόταν [b], σαν το αγγλικό b (π.χ. στη λέξη baby ‘μωρό’), και όχι όπως προφέρεται σήμερα. Αυτό φαίνεται από τον τρόπο με τον οποίο οι αρχαίοι έγραφαν το βέλασμα των προβάτων: βή βή, που αρκεί για να μας πείσει ότι το β προφερόταν [b]. Το ίδιο δείχνουν και οι ελληνικές λέξεις που εμφανίζονται ως δάνεια στα λατινικά, τη γλώσσα των Ρωμαίων. Έτσι λ.χ. η αρχαία ελληνική λέξη βάρβαρος εμφανίζεται στα λατινικά ως barbarus και όχι varvarus. Το β λοιπόν προφερόταν ως ένα ηχηρό διχειλικό κλειστό σύμφωνο και όχι ως τριβόμενο, δηλαδή [ν], όπως στα νέα ελληνικά.
Αλλά και το δ και το γ προφέρονταν στα αρχαία ελληνικά όχι ως τριβόμενα αλλά ως κλειστά: οδοντικό το πρώτο (όπως στην αγγλική λέξη dear ‘αγαπητός’), ουρανικό το δεύτερο (όπως στην αγγλική λέξη group ‘ομάδα’). Γι’ αυτό οι Ρωμαίοι αποδίδουν στη γλώσσα τους, τα λατινικά, τις ελληνικές λέξεις δράκων ‘δράκος’ και γραμματική ως draco και grammatica. Η νεοελληνική προφορά των /3, δ, γ ως τριβόμενων χρονολογείται από τους πρώτους αιώνες μ.Χ., αν και σε ορισμένες αρχαίες διαλέκτους βρίσκουμε αυτή την αλλαγή, που γέννησε τη νεοελληνική προφορά, πολύ πιο νωρίς.
Στα αρχαία ελληνικά (και αυτό το έχουμε ήδη πει) υπήρχε ένας φθόγγος που προφερόταν όπως π.χ. το αγγλικό h στη λέξη house ‘σπίτι’. Έτσι η λέξη ιστορία προφερόταν στα αρχαία ελληνικά [historia]. Γι’ αυτό και, όταν οι Ρωμαίοι δανείστηκαν αυτή τη λέξη, την έγραφαν με τη μορφή historia. Και έτσι συνεχίστηκε να γράφεται μέχρι σήμερα στα αγγλικά, τα γαλλικά και σε άλλες γλώσσες: history, histoire. Σε μεταγενέστερα χρόνια αυτός ο φθόγγος δηλωνόταν με ένα σημάδι που ονομαζόταν δασεία ('): ιστορία. Το σημάδι αυτό χρησιμοποιούνταν μέχρι πολύ πρόσφατα. Έπαψε να χρησιμοποιείται με την αντικατάσταση του πολυτονικού συστήματος από το μονοτονικό.
Τα γράμματα φ, θ, χ αντιστοιχούν σήμερα σε τριβόμενους φθόγγους. Στα αρχαία ελληνικά όμως αντιστοιχούσαν, το καθένα, σε έναν «σύνθετο» φθόγγο: [ph], [th], [kh]. Το δεύτερο στοιχείο αυτού του σύνθετου φθόγγου ήταν αυτός που μόλις συζητήσαμε. Αλλά πώς το ξέρουμε αυτό; Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας (όπως στη Σαντορίνη, δηλαδή την αρχαία Θήρα) δεν χρησιμοποιούσαν τα γράμματα Φ, Θ, X (θυμηθείτε ότι οι αρχαίοι χρησιμοποιούσαν μόνο κεφαλαία), όπως στην Αθήνα και σε άλλες περιοχές, αλλά τα ΠΗ, ΤΗ, ΚΗ. Το δεύτερο γράμμα, αυτό που στην αρχαία Αθήνα δήλωνε το μακρό [e], εδώ δηλώνει τον φθόγγο [h], δηλαδή [ph], [th], [kh]. Έτσι η λέξη φόβος γραφόταν ΠΗΟΒΟΣ, η λέξη θεός ΤΗΕΟΣ, η λέξη χορός ΚΗΟΡΟΣ. Αυτό δείχνει καθαρά ότι τα γράμματα φ, θ, χ αντιστοιχούσαν σε έναν «σύνθετο» φθόγγο, [ph], [th], [kh], και όχι σε έναν «απλό» όπως σήμερα. Αλλά αυτό αποδεικνύεται και πάλι από τη μορφή που παίρνουν οι λέξεις με αυτά τα γράμματα, όταν τις δανείζονται τα λατινικά. Το αρχαίο ελληνικό όνομα Φίλιππος γράφεται στα λατινικά Philippus (και συνεχίζει να γράφεται έτσι μέχρι σήμερα στο αγγλικό Pin lip). Η αρχαία ελληνική λέξη θεωρία γράφεται στα λατινικά theoria. Η αρχαία ελληνική λέξη χάος γράφεται στα λατινικά chaos. Αυτά τα παραδείγματα αρκούν για να μας πείσουν ότι τα φ, θ, χ προφέρονταν στα αρχαία ελληνικά [ph], [th], [kh] και όχι όπως σήμερα.
Αυτό, βέβαια, επιβεβαιώνεται και από τις περιγραφές των ίδιων των αρχαίων. Όταν λοιπόν οι αρχαίοι μιλούν για τους φθόγγους στους οποίους αντιστοιχούν τα γράμματα φ, θ, χ, λένε ότι «προφέρονται βαθιά στο στόμα», «στον φάρυγγα». Δοκιμάστε να προφέρετε τους φθόγγους [ph], [th], [kh] και θα καταλάβετε, ιδίως όταν προφέρετε το [h], πόσο αυτή η περιγραφή ταιριάζει στους φθόγγους αυτούς και όχι στη σημερινή προφορά των γραμμάτων φ, θ, χ. Επιπλέον, οι αρχαίοι ονόμαζαν τους φθόγγους αυτούς «δασείς» σε αντίθεση με τους φθόγγους π, τ, κ, που τους ονόμαζαν «ψιλούς», δηλαδή «γυμνούς». Για τους αρχαίους λοιπόν οι φθόγγοι φ, θ, χ, δεν ήταν «γυμνοί» αλλά είχαν κάτι παραπάνω από τα π, τ, κ, και αυτό το κάτι ήταν το [h].
Πότε έγιναν αυτοί οι φθόγγοι τριβόμενοι, όπως στα νέα ελληνικά; Το πιο πιθανό είναι ότι αυτό έγινε στους πρώτους αιώνες μ.Χ, Καθώς χάνεται ο φθόγγος [h], τόσο ως ανεξάρτητος φθόγγος όσο και ως κομμάτι των [ph] (φ), [th] (0), [kh] (χ), τα φ, θ, χ αλλάζουν σε τριβόμενα, έτσι ώστε να εξακολουθούν να γίνονται διακρίσεις λέξεων. Ένα παράδειγμα: οι δύο λέξεις πόρος και φόρος (αρχαίες και οι δύο, η πρώτη σημαίνει ‘πέρασμα’ αλλά και ‘πηγή αγαθών’) διακρίνονταν ως προς τη σημασία τους από τα διαφορετικά σύμφωνα π, φ (= [ph]). Από τη στιγμή που χάνεται ο φθόγγος [h] στο [ph] (φ), οι δυο λέξεις γίνονται ίδιες: πόρος. Αυτό όμως δεν μπορεί να το «ανεχτεί» η γλώσσα, γιατί εξαφανίζεται η διαφορά σημασίας - δεν «υποστηρίζεται» από τη διαφορετική μορφή των αρχικών φθόγγων. Αυτός φαίνεται να ήταν ο λόγος που τα [ph] (φ), [th] (0), [kh] (χ) έγιναν τριβόμενα. Η διαφορά σημασίας μεταξύ των λέξεων πόρος - φόρος διατηρείται μέσα από μια νέα προφορά των αρχικών συμφώνων: [ρ], [f].
Δύο λόγια για την προφορά του ζ στα αρχαία ελληνικά. Η προφορά του ζ στα αρχαία ελληνικά δεν ήταν ίδια με την προφορά του στα νέα ελληνικά. Το γράμμα ζ «κρύβει» δύο φθόγγους - είναι [zd]. Πώς γο ξέρουμε αυτό; Το ξέρουμε από τις περιγραφές των ίδιων των αρχαίων, αλλά και από τη μορφή με την οποία αποδίδονται ξένες λέξεις (με τους φθόγγους [zd]) στα αρχαία ελληνικά. Έτσι τα περσικά ονόματα Auramazda, Artavazda αποδίδονται στα αρχαία ελληνικά ως Ώρομάζης, Άρτάοζος. 11 αλλαγή του [zd] σε [ζ], όπως στα νέα ελληνικά, φαίνεται ότι άρχισε νωρίς, ήδη από τον 4ο αιώνα π.Χ.
Ένας φθόγγος που θα πρέπει να συζητήσουμε ακόμη (έχουμε ήδη αναφερθεί σε αυτόν σε προηγούμενο κεφάλαιο) είναι αυτός που δηλωνόταν με το γράμμα δίγαμμα, που λεγόταν έτσι γιατί έμοιαζε με δυο κεφαλαία γάμα μαζί (f). Το γράμμα αυτό αντιστοιχούσε σε έναν φθόγγο παρόμοιο με αυτόν που βρίσκουμε στην αρχή των αγγλικών λέξεων was ‘ήταν’ ή woman ‘γυναίκα’. Ο φθόγγος αυτός χάθηκε σχετικά νωρίς από τις περισσότερες ελληνικές διαλέκτους.
Θα πρέπει, τέλος, να σημειώσουμε ότι, όταν οι αρχαίοι έγραφαν διπλά σύμφωνα (π.χ. άλλος, θάλασσα), αυτό αντιστοιχούσε σε διπλή προφορά, όπως γίνεται στα σημερινά κυπριακά.
5. Για να συνοψίσουμε
Όταν μιλάμε για την προφορά των αρχαίων ελληνικών, εννοούμε συνήθως την προφορά της διαλέκτου της Αθήνας (της αττικής διαλέκτου) κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ.
Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι στα αρχαία ελληνικά υπήρχαν διακρίσεις (μακρά/βραχέα φωνήεντα) και είδη φθόγγων (π.χ. το [h], το [w] (δίγαμμα), το [zd] (ζ), τα [ph] (φ), [th] (d), [kh] (χ)) που δεν υπάρχουν στη σημερινή ελληνική γλώσσα. Επίσης, ο τονισμός βασιζόταν στο ύψος της φωνής και ήταν μελωδικός, και όχι στην ένταση (δυναμικός τόνος, όπως στα νέα ελληνικά).
Διαβάζοντας τα αρχαία ελληνικά κείμενα με τη νεοελληνική προφορά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα αρχαία ελληνικά προφέρονταν διαφορετικά.
* Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας - Α.-Φ. Χριστίδης, 2005

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στα 10 καλύτερα του κόσμου - Η λίστα


Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στα 10 καλύτερα του κόσμου - Η λίστα

12:40 | 26 Νοε. 2015
Τελευταία ανανέωση 13:10 | 26 Νοε. 2015
Τα καλά νέα είναι ότι το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο κερδίζει την 8η θέση στη λίστα του pinticles.com με τα καλύτερα μουσεία παγκοσμίως.
Η επιλογή της δεκάδας έγινε με βάση τον πλούτο των εκθεμάτων και των γνώσεων που προσφέρουν τα συγκεκριμένα μουσεία, καθώς και τη συνολική εμπειρία που βιώνει κάποιος με την επίσκεψή του σ' αυτά.
Έτσι, το μεγαλύτερο μουσείο της Ελλάδας, που αριθμεί σήμερα περισσότερα από 11.000 εκθέματα, που προσφέρουν στον επισκέπτη ένα πανόραμα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού από τις αρχές της προϊστορίας έως την ύστερη αρχαιότητα, κερδίζει επάξια τη διεθνή διάκριση.
To top των καλύτερων μουσείων του κόσμου σύμφωνα με το pinticles.com είναι:
1. Μουσείο Λούβρου, Παρίσι
2. Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο
3. Μουσείο ντελ Πράδο, Μαδρίτη
4. Μητροπολιτικό Μουσείο, Νέα Υόρκη
5. Μουσείο Τέχνης, Σάο Πάολο
6. Εθνική Πινακοθήκη της Βικτόρια, Μελβούρνη
7. Κρατική Πινακοθήκη Tretyakov, Μόσχα
8. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα
9. Πινακοθήκη της Νέας Νότιας Ουαλίας, Σίδνεϊ
10. Μουσείο του Βατικανού, Ρώμη
Πηγή: DocTv

Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015

Το πνιγμένο κορίτσι (Μ.ΜΠΡΕΧΤ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Χρ. Πατρώνου Παπατέρπου )

Το πνιγμένο κορίτσι

1.
Όταν πνίγηκε και προς τα κάτω την τραβούσε ο βυθός
Απ` τα ρυάκια στα μεγαλύτερα ποτάμια
Έμοιαζε το οπάλιο τ` ουρανού παράξενο
Λες και θα έπρεπε το πτώμα να ηρεμήσει.

2.
Φύκια και βρύα κολλούσαν πάνω της
Έτσι που όλο και πιο βαριά γινόταν.
Αδιάφορα τα ψάρια στα πόδια της βουτούσαν
Φυτά και ζώα το ύστατο ταξίδι της δυσκόλευαν.

3.
Κι ο ουρανός το βράδυ σαν να `τανε καπνός σκοτείνιασε
Κι όλη τη νύχτα το φως τρεμόπαιζε στ` αστέρια.
Ξημέρωσε όμως νωρίς, έτσι που
ακόμη και γι αυτήν και πρωινό και βράδυ να υπάρχει.

4.
Και όταν το χλωμό κορμί της σάπισε
Συνέβηκε (πολύ αργά), να την ξεχάσει κι ο Θεός στο τέλος
Πρώτα το πρόσωπο, μετά τα χέρια και τελευταία τα μαλλιά της.
Και τότε κουφάρι στα ποτάμια έγινε με τα πολλά άλλα κουφάρια.


Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2015

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ- Διασπορά αντιδράσεων με διαβούλευση εις τριπλούν

Διασπορά αντιδράσεων με διαβούλευση εις τριπλούν

ypourgos_paideias_nikos_filis.jpg

Ο υπουργός Παιδείας Νίκος ΦίληςΜε βάση ένα τριμερές σχήμα, που περιλαμβάνει μια επιτροπή προσωπικοτήτων, την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων στη Βουλή και το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, μπαίνει μπροστά άμεσα η νέα εκπαιδευτική μεταρρύθμιση | ΑΠΕ-ΜΠΕ/ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ
Ολα έτοιμα στο υπουργείο Παιδείας, για να ξεκινήσει ο εθνικός διάλογος για την Παιδεία.
Υστερα από πυρετώδη προετοιμασία, αλλά και μελέτη όλων των (αποτυχημένων) προηγούμενων διαλόγων για το πολυβασανισμένο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας κατέληξε σ’ ένα τριμερές σχήμα που περιλαμβάνει μια επιτροπή προσωπικοτήτων, την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων στη Βουλή και το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας.
Στόχος, να διασφαλιστεί μια αποτελεσματική και γρήγορη διαδικασία διαβούλευσης.
Την ίδια στιγμή, οι προσωπικότητες που τίθενται στις κεφαλές αυτών των οργάνων δείχνουν ξεκάθαρα προθέσεις και στόχους σε όλα τα μέτωπα: πολιτικό, ιδεολογικό, εσωκομματικό.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο εθνικός διάλογος, που αναμένεται να κηρυχθεί επισήμως την ερχόμενη εβδομάδα, θα διεξαχθεί υπό την αιγίδα τριών οργάνων. Αυτά είναι:
● Η Επιτροπή Διαλόγου, την οποία θα συγκροτήσουν προσωπικότητες από τον ακαδημαϊκό, αλλά και τον ευρύτερο εκπαιδευτικό χώρο. Επικεφαλής της επιτροπής ο καθηγητής, ιστορικός, Αντώνης Λιάκος.
● Η Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, στο πλαίσιο της οποίας θα διεξαχθεί ο διάλογος ανάμεσα στα κόμματα. Πρόεδρός της πρόσφατα διορίστηκε ο καθηγητής Κώστας Γαβρόγλου.
● Το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας (ΕΣΥΠ) που θα ανασυσταθεί, για να αναλάβει τον διάλογο ανάμεσα στους φορείς (ομοσπονδίες, σωματεία κ.ά.). Πρόεδρος αναμένεται να προταθεί ο καθηγητής Νίκος Θεοτοκάς.

Δείγμα προθέσεων

Είναι αρκετά σαφείς οι βλέψεις του υπουργείου Παιδείας, όπως τουλάχιστον προκύπτει από τον τεχνικό σχεδιασμό, αλλά ακόμη περισσότερο από τα επιτελικά πρόσωπα που επιλέχθηκαν, για να αναλάβουν το εγχείρημα.
Η διαβούλευση χωρίζεται σε τρεις τομείς, ώστε να μην μπει στη χοάνη ενός και μόνο υπερ-οργάνου με δεκάδες υποεπιτροπές, όπου θα ξεκινήσει μια ατέρμονη διαδικασία εκφώνησης και κατάθεσης εισηγήσεων.
Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα αντιμετώπισης των όποιων εμποδίων με άμεσο τρόπο.
Την ίδια στιγμή, η επιλογή των προσώπων δείχνει τις προθέσεις και ως προς την ουσία της διαβούλευσης, ενώ φαίνεται να είναι και μια προσπάθεια ισορροπίας δυνάμεων εντός ΣΥΡΙΖΑ.
Τώρα, αν μετατραπεί σε ισορροπία τρόμου θα φανεί γρήγορα. Σαφώς πάντως ο στόχος είναι διττός: Αφενός να καταδειχτεί ευθύς εξαρχής το πολιτικό «άνοιγμα» κι έτσι να αποφευχθούν σοβαρές εξωτερικές-αντιπολιτευτικές αντιδράσεις.
Αφετέρου να αντιμετωπιστούν όσο γίνεται πιο ομαλά οι εσωτερικές αντιδράσεις, κυρίως από το πιο ριζοσπαστικό κομμάτι της κυβερνητικής παράταξης.

Οι επιτροπές

■ Η Επιτροπή Διαλόγου, που ως μια άλλη επιτροπή σοφών φαίνεται να αναλαμβάνει τον στρατηγικό ρόλο, έχει επικεφαλής τον καθηγητή Αντώνη Λιάκο.
Γνωστός και γνήσιος εκπρόσωπος των λεγόμενων «εκσυγχρονιστών», υπήρξε εις εκ των γνωστών ως «1.000» καθηγητών που προσυπέγραψαν τον νόμο Γιαννάκου και την παράλληλη απόπειρα αναθεώρησης του άρθρου 16, ώστε να ανοίξει ο δρόμος στην ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση.
Ηταν σφοδρές τότε οι συγκρούσεις της πανεπιστημιακής κοινότητας με την κυβέρνηση και οι 1.000 τάχθηκαν στο πλευρό τής τότε υπουργού που προκάλεσε τις τελευταίες μεγάλες κινητοποιήσεις της πανεπιστημιακής και φοιτητικής κοινότητας.
Ηταν πολύ ισχυρή τότε η ΠΟΣΔΕΠ (ανώτατο συνδικαλιστικό όργανο των πανεπιστημιακών) και ακόμα ισχυρότερο το φοιτητικό κίνημα.
Ο κ. Λιάκος τάσσεται και ως ιστορικός στην κατηγορία των εκσυγχρονιστών, υπό την έννοια της κατάρριψης των εθνικών μύθων και στερεοτύπων.
■ Η Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων αναλαμβάνει το αμιγώς πολιτικό κομμάτι.
Η παρουσία του καθηγητή Κώστα Γαβρόγλου, ήδη, εκεί αποτελεί εγγύηση για τη σοβαρότητα και το κύρος του διαλόγου. Είναι εκπρόσωπος του πιο ριζοσπαστικού τμήματος του ΣΥΡΙΖΑ, σεβαστός θεωρητικός, εκ των αρχιτεκτόνων του νόμου-πλαίσιο του 1982 (συμμετείχε με την ιδιότητα του ακαδημαϊκού) και άφθαρτος.
■ Το ΕΣΥΠ είναι το γνωστό... κακής φήμης όργανο, που όσες φορές συνεκλήθη, άλλες τόσες απέτυχε στον στόχο του, αφού άρχιζε και τελείωνε ως όργανο επικοινωνιακού «ταρατατζούμ» της εκάστοτε κυβέρνησης.
Η παρουσία του καθηγητή Νίκου Θεοτοκά, παλιού στελέχους του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά όχι από τα πιο ριζοσπαστικά, μάλλον σηματοδοτεί την εξισορροπιστική διάθεση για τον διάλογο ανάμεσα στους φορείς. Είναι χαρακτηριστικό ότι είναι μέλος του Συμβουλίου του Παντείου.

Εκπαίδευση- σύστημα διορισμών διευθυντών

Και ψηφοφορία και συνέντευξη

Με ένα μικτό σύστημα, με το οποίο διατηρεί μεν τη μυστική ψηφοφορία, αλλά επαναφέρει τη συνέντευξη, ορίζεται ο νέος τρόπος επιλογής διευθυντών εκπαίδευσης, ο οποίος περιγράφεται στη σχετική νομοθετική ρύθμιση που κατατέθηκε χθες στη Βουλή.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο κείμενο το οποίο εστάλη και στις ομοσπονδίες, προκειμένου να διατυπώσουν γνώμη ώς τις 24 Νοεμβρίου:
● Η συμβολή του υποψηφίου στο εκπαιδευτικό έργο, όπως προκύπτει από τις θέσεις στις οποίες έχει υπηρετήσει, καθώς και η προσωπικότητα και η γενική συγκρότηση του υποψηφίου αποτιμώνται: α) κατά τη μυστική ψηφοφορία του συλλόγου διδασκόντων (διευθυντών και υποδιευθυντών, προϊσταμένων κ.ο.κ.), β) με την προφορική συνέντευξη ενώπιον του αρμόδιου (πενταμελούς) συμβουλίου επιλογής που συγκροτείται σε επίπεδο περιφέρειας και αποτελείται από τον περιφερειακό διευθυντή, τον αναπληρωτή του, ένα μέλος ΔΕΠ Πανεπιστημίου, έναν σχολικό σύμβουλο και δύο αιρετούς.
● Τα μόρια για τη συνέντευξη είναι 15, ενώ για την ψηφοφορία είναι 12. Το δε ανώτατο όριο μορίων, 37 για διευθυντές μονάδων πρωτοβάθμιας, 35 για διευθυντές μονάδων δευτεροβάθμιας, 53 για διευθυντές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, 51 για διευθυντές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
● Κάθε υποψήφιος μπορεί να δηλώσει μέχρι δύο διευθύνσεις εντός της περιφέρειας που υπηρετεί. Η μία θα είναι της οργανικής θέσης του.

Αντισταθμιστική εκπαίδευση

Ξανά με ενισχυτική διδασκαλία και πρόσθετη διδακτική στήριξη

Μαζί με το νέο σύστημα επιλογής διευθυντών Εκπαίδευσης, κατατέθηκε και η ρύθμιση για την επαναφορά της αντισταθμιστικής εκπαίδευσης, δηλαδή της ενισχυτικής διδασκαλίας και της πρόσθετης διδακτικής στήριξης στα Γυμνάσια και τα Λύκεια.
Μετά τη διακοπή του πέρυσι, το πρόγραμμα ενίσχυσης των μαθητών επανέρχεται, προκειμένου να καλυφθούν γνωστικά κενά και να γίνει η εμβάθυνση στη διδασκόμενη ύλη.
Στόχος, οι μαθητές να ολοκληρώσουν απρόσκοπτα την υποχρεωτική εκπαίδευση, να βοηθηθούν στην προσπάθειά τους για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια, καθώς και να μειωθεί η μαθητική διαρροή.
Πρόκειται για μια κρίσιμη βοήθεια σε μια δύσκολη περίοδο για παιδιά που δεν μπορούν να έχουν εξωσχολική βοήθεια.
Οι εκπαιδευτικοί που θα εργαστούν στην αντισταθμιστική εκπαίδευση θα είναι από το μόνιμο προσωπικό ή αναπληρωτές πλήρους ωραρίου που δεν συμπληρώνουν το υποχρεωτικό ωράριο, αλλά και προσωρινοί αναπληρωτές και ωρομίσθιοι που θα προσληφθούν με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου.
Η συμμετοχή στην αντισταθμιστική εκπαίδευση θα μοριοδοτείται στο πλαίσιο της αξιολόγησης
http://www.efsyn.gr/arthro/diaspora-antidraseon-me-diavoyleysi-eis-triployn

Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015

H συμβουλή του Αϊνστάιν για τη σωστή ανάπτυξη των παιδιών

H συμβουλή του Αϊνστάιν για τη σωστή ανάπτυξη των παιδιών

18:21 | 22 Νοε. 2015
Mια νεαρή μητέρα ρώτησε τον Αϊνστάιν τι θα μπορούσε να κάνει για να προετοιμάσει καλύτερα το πεντάχρονο παιδί της για το σχολείο και τη ζωή.
Ήρεμος και χαμογελαστός, ο μεγάλος φυσικός της απάντησε: «Να του λέτε παραμύθια». «Καλά τα παραμύθια, αλλά τι άλλο;» απόρησε η νέα μητέρα. «Πολλά παραμύθια», επέμεινε ο άνθρωπος που σφράγισε τη σύγχρονη επιστήμη. Και όταν η μητέρα ρώτησε τρίτη φορά, κάπως δύσπιστα: «Καλά, εντάξει, αλλά και τι άλλο;», ο Αϊνστάιν είπε πως «δε χρειάζεται τίποτα περισσότερο. Μονάχα κι άλλα παραμύθια. Πάρα πολλά παραμύθια».
Δεν έχουν όμως πειστεί όλοι ότι τα παραμύθια είναι τόσο σημαντικά για τα παιδιά. Έρευνα που έγινε σε γονείς στη Βρετανία αναφέρει ότι το 25% δε διαβάζουν παραμύθια σε παιδιά κάτω των 5 ετών, είτε επειδή θεωρούν ότι είναι πολύ τρομακτικά, είτε επειδή δε συμφωνούν με το πρότυπο ζωής που δίνουν στα παιδιά (τι πρότυπο δίνει η Ωραία Κοιμωμένη που περιμένει τον ωραίο πρίγκιπα να τη φιλήσει για να ξυπνήσει;).
Κάνει τόσο λάθος ο Αϊνστάιν λοιπόν; Μάλλον όχι. Ας δούμε γιατί τα παραμύθια είναι πολύτιμη πνευματική «τροφή» για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, ακόμη και τα πιο τρομακτικά:
 
  • Τα παραμύθια δείχνουν στα παιδιά πώς να λύνουν προβλήματα: Μικροί και μεγάλοι μαθαίνουν από τους πρωταγωνιστές μίας ιστορίας. Όπως συμβαίνει με μία διδακτική θεατρική παράσταση ή ένα καλό βιβλίο, έτσι ακριβώς τα παιδιά διδάσκονται από ένα κλασικό παραμύθι. Αυτές οι ιστορίες που συμβαίνουν «μια φορά κι έναν καιρό», βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη. Να ξεχωρίζουν το καλό από το κακό και να δουν ότι με τη φαντασία, το θάρρος και την υπομονή λύνονται τα προβλήματα. Όπως ακριβώς έγινε και με την «Ωραία Κοιμωμένη».
  • Τα παιδιά νικούν το φόβο: «Τα παραμύθια δε λένε στα παιδιά ότι υπάρχουν δράκοι. Τα παιδιά ήδη γνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν δράκοι. Τα παραμύθια λένε στα παιδιά ότι οι δράκοι μπορούν να ηττηθούν», είχε πει ο Βρετανός συγγραφέας G.K. Chesterton. Ο διάσημος συγγραφέας και παιδοψυχολόγος, Bruno Bettelheim, πίστευε ότι τα παραμύθια είναι σημαντικά για την ανάπτυξη των παιδιών, επειδή οι βασικοί χαρακτήρες–που είναι και οι ίδιοι παιδιά πολλές φορές–επιδεικνύουν θάρρος και νικούν σε έναν κόσμο γιγάντων και εχθρικών ενηλίκων.
  • Τα παραμύθια προετοιμάζουν τα παιδιά για τις δυσκολίες της ζωής: Μέσα από τα παραμύθια, τα παιδιά συναντούν προκλήσεις με τις οποίες παλεύουν και οι ενήλικες: την προδοσία, τις ίντριγκες, τους τσακωμούς και τη ζήλια. Είναι οι άσχημες πλευρές της ζωής, που δε λείπουν από τους παραδοσιακούς μύθους και τα παραμύθια. «Τα παραμύθια επεξεργάζονται τόσες πολλές φοβίες, όχι μόνο προσωπικές, αλλά όλης της κοινωνίας, αλλά το κάνουν με έναν τρόπο ασφαλή, γιατί όλα αυτά συμβαίνουν…μια φορά κι έναν καιρό», εξηγεί η Μαρία Τατάρ, καθηγήτρια στο Harvard College.
  • Δίνουν ευκαιρία για διάλογο: Τέτοιες ιστορίες «ελεγχόμενου φόβου» δίνουν μία θαυμάσια ευκαιρία στους γονείς να συζητήσουν με τα παιδιά τους τις πιο βαθιές τους ανησυχίες και ανασφάλειες από τον πραγματικό κόσμο. Οι φανταστικοί χαρακτήρες συνεισφέρουν θετικά στο διάλογο. Δεν μπορεί να γίνει το ίδιο με μία ταινία, ούτε καν με το θέατρο.
  • Τα παραμύθια μιλούν μία παγκόσμια γλώσσα: «Γνωρίζουμε τα παραμύθια ως παιδιά, είτε μέσω της αφήγησης, είτε ακόμη και μέσω της παντομίμας. Ζούμε με αυτά, αναπνέουμε με αυτά, ξέρουμε το τέλος τους», γράφει ο Neil Gaiman. Ορισμένα παραμύθια, όπως η Σταχτοπούτα, υπάρχουν σε πολλές κουλτούρες, αν και με μικρές διαφορετικές πινελιές σε κάθε χώρα. Όλες οι διαφορετικές εκδοχές όμως, μοιράζονται κάτι κοινό: μία σαγηνευτική ιστορία για την ανάγκη να νικήσει το καλό.
  • Τα παραμύθια διδάσκουν στα παιδιά τα βασικά στοιχεία ενός διηγήματος, μίας ιστορίας: Τους διδάσκουν τη διαφορά ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα. Ότι οι ιστορίες μπορεί να εξελίσσονται σε άλλο περιβάλλον, σε άλλη χώρα και σε άλλο χρόνο. Ότι οι πρωταγωνιστές έχουν διαφορετικά γνωρίσματα και διαφορετικούς χαρακτήρες. Εάν το παιδί κατανοήσει αυτές τις διαφορές από πολύ μικρή ηλικία, τότε ενισχύεται η ικανότητά του να κατανοεί τη σχέση αιτίας-αποτελέσματος και να προβλέπει το επόμενο βήμα.
  • Τα παραμύθια αναπτύσσουν την παιδική φαντασία: «Όταν εξετάζω τον εαυτό μου και τον τρόπο σκέψης μου, έρχομαι στο συμπέρασμα ότι το χάρισμα της φαντασίας σημαίνει περισσότερα για εμένα από οποιοδήποτε ταλέντο για αφηρημένη, θετική σκέψη. Το να ονειρεύεσαι για όλα τα σπουδαία πράγματα που μπορείς να καταφέρεις, είναι το κλειδί για μια ζωή γεμάτη με θετικότητα. Άφησε τη φαντασία σου να καλπάσει ελεύθερη και δημιούργησε έναν κόσμο στον οποίο θα ήθελες να είσαι μέσα», είχε πει ο Άλμπερτ Αϊνστάιν.
  • Τα παραμύθια προσφέρουν ηθικά διδάγματα:Τα παραμύθια θέτουν το ηθικό πρόβλημα της συνύπαρξης του καλού και του κακού (που συμβολίζουν συνήθως οι δράκοι, οι γίγαντες και οι μάγισσες). Συνήθως το καλό υπερισχύει και ο κακός χάνει. Μέσω της ταύτισης με τον ήρωα, το παιδί παίρνει το ηθικό δίδαγμα.