“Είμαι δυσλεκτικός”- Βίντεο

ΠΗΓΗ: https://enallaktikidrasi.com/2018/02/eimai-dislektikos-film-agonia-mathisiaki-diskolia/?fbclid=IwAR3PfYD2JZIJiVRsrNGzUsv5v1tId4pGn8hfxUEyyuHNOJVrhXVQV_yBzCI

Γιατί έγραψε ιστορία ο Θουκυδίδης.

Ο Θουκυδίδης απαντώντας στο ερώτημα, γιατί αποφάσισε να γράψει την ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου και μάλιστα να αφηγηθεί όχι ηρωικά κατορθώματα και μάχες, που θα προκαλούσαν τέρψη στους συγχρόνους του, αλλά, αντίθετα να περιγράψει ρεαλισμό τις συνθήκες που γέννησαν τον πόλεμο και τις καταστροφικές συνέπειες απαντά: «Η ιστορία μου περισσότερο από τους σύγχρονους μου απευθύνεται στις επόμενες γενιές, θέλω να γίνει κτήμα ες αεί».

Ο Θουκυδίδης φιλοδοξεί να βοηθήσει τις μελλοντικές γενιές να είναι ικανές να εξετάζουν κριτικά τις αντινομικές ή συγκρουσιακές συνθήκες της εποχής τους, ώστε να μην υποπίπτουν σε λάθη παρόμοια με αυτά που υπέπεσαν οι άνθρωποι στο παρελθόν. Όπως επισημαίνει ο Moles (1993), ο Θουκυδίδης επιδίωξε το «σαφές σκοπείν» δηλαδή την αντικειμενική τεκμηρίωση, την κριτική παρατήρηση και την κατανόηση των γεγονότων του πολέμου, που με τη σειρά τους οδηγούν στη διαμόρφωση αντιλήψεων και στάσεων (Moles, όπως: στο Παληκίδης, Κόκκινος, Ανδρέου, Τραντάς, 2017: 48).

Με διαγωνισμό ή χωρίς... - Σκίτσο από το Ποντίκι

πηγή:http://www.topontiki.gr/article/305502/mahi-gia-tis-proslipseis-stin-ekpaideysi

Οι πλούσιοι...πλουσιότεροι και το 2018

Η συγκέντρωση του πλούτου επιταχύνθηκε ακόμη περισσότερο το 2018, με 26 δισεκατομμυριούχους να έχουν πλέον στα χέρια τους περιουσίες που ισούνται με τα εισοδήματα του φτωχότερου μισού της ανθρωπότητας, καταγγέλλει σε έκθεσή της που δημοσιοποιεί σήμερα η μη κυβερνητική οργάνωση Oxfam, η οποία προτρέπει για άλλη μια φορά τα κράτη να φορολογήσουν τον πλούτο.

«Το χάσμα που μεγεθύνεται μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών πλήττει τον αγώνα για την καταπολέμηση της φτώχειας, ζημιώνει την οικονομία και τροφοδοτεί την οργή σε όλο τον κόσμο», τονίζει η Γουίνι Μπιανίμα, εκτελεστική διευθύντρια της Oxfam International, στο δελτίο Τύπου που συνοδεύει την έκθεση της ΜΚΟ.

Οι δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη είδαν τον πλούτο τους να αυξάνεται αθροιστικά κατά 12%, ή 2,5 δισεκ. δολάρια την ημέρα πέρυσι, ενώ τα 3,8 δισεκ. άνθρωποι που αποτελούν το φτωχότερο μισό του πληθυσμού της υφηλίου είδαν τον δικό τους πλούτο να μειώνεται αθροιστικά κατά 11% ή κατά 500 εκατομμύρια δολάρια την ημέρα, σύμφωνα με την έκθεση.

  Οι κυβερνήσεις «πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι επιχειρήσεις και οι πλουσιότεροι θα πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογούν», σημειώνει η Μπιανίμα. Η Όξφαμ δίνει την έκθεσή της για τις παγκόσμιες ανισότητες στη δημοσιότητα, όπως συνηθίζει, μία ημέρα πριν αρχίσει το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (World Economic Forum, WEF) που θα διαρκέσει ως την Παρασκευή στο Νταβός της Ελβετίας.

  Κατά τη ΜΚΟ, η μεθοδολογία της οποίας -- βασίζεται σε δεδομένα που συγκεντρώνουν το περιοδικό Forbes και η τράπεζα Credit Suisse -- αμφισβητείται από κάποιους οικονομολόγους, 26 άνθρωποι έχουν πλέον στα χέρια τους χρηματοοικονομικούς πόρους και περιουσιακά στοιχεία που ισούνται με τα εισοδήματα των φτωχότερων 3,8 δισεκ. κατοίκων του πλανήτη. Το 2017, η Όξφαμ ανέφερε ότι ο λόγος αυτός των δισεκατομμυριούχων ανερχόταν σε 43.

  Ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, ο Τζεφ Μπέζος, ιδρυτής και επικεφαλής της Amazon, είδε την περιουσία του να αυξάνεται στα 112 δισεκ. δολάρια πέρυσι. Με άλλα λόγια, «ο προϋπολογισμός της Αιθιοπίας για τη δημόσια υγεία αντιστοιχεί στο 1% της περιουσίας του», σχολιάζει η ΜΚΟ.

  Γενικά, ο πλούτος των δισεκατομμυριούχων σε παγκόσμιο επίπεδο αυξήθηκε κατά 900 δισεκ.πέρυσι (ήτοι κατά 2,5 δισεκ. την ημέρα). Ο αριθμός των δισεκατομμυριούχων έχει διπλασιαστεί από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης του 2008, τονίζει η Όξφαμ, διαπιστώνοντας πως «οι πλούσιοι επωφελούνται όχι μόνο από την επέκταση της περιουσίας τους, αλλά επίσης κι από τα χαμηλότερα επίπεδα φορολόγησης εδώ και δεκαετίες» σε πολλά κράτη.

«Εάν η τάση αυτή αντιστρεφόταν, οι περισσότερες κυβερνήσεις θα διέθεταν επαρκείς πόρους για να χρηματοδοτήσουν τις κοινωφελείς υπηρεσίες», προσθέτει η ΜΚΟ, για την οποία «ο πλούτος υποφορολογείται» σχεδόν παντού.

Η Όξφαμ υπολογίζει πως ανά κάθε δολάριο φορολογικών εσόδων, μόλις τα τέσσερα σεντς προέρχονταν από τη φορολόγηση του πλούτου.

Για τη ΜΚΟ, η οποία εκτιμά πως οι πλουσιότεροι κρύβουν από τις φορολογικές αρχές περίπου 7,6 τρισεκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων σε χώρες όπως είναι η Βραζιλία ή το Ηνωμένο Βασίλειο, «το 10% των φτωχότερων πληρώνει πλέον φόρους επί των εσόδων του αναλογικά πολύ υψηλότερους από ό,τι οι πλουσιότεροι».

 Αν και η Όξφαμ αναγνωρίζει ότι ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας υποδιπλασιάστηκε από το 1990 ως το 2010 και έκτοτε μειώθηκε κι άλλο, στα 736 εκατομμύρια ανθρώπους, επισημαίνει πως οι φορολογικοί συντελεστές για τα υψηλά εισοδήματα μειώθηκαν επίσης στις πλούσιες χώρες τις τελευταίες δεκαετίες.

Εάν φορολογείτο το πλουσιότερο 1% κατά 0,5% περισσότερο επί της περιουσίας του, τα χρήματα που θα συγκεντρώνονταν θα ήταν υπεραρκετά για να μορφωθούν τα 262 εκατομμύρια παιδιά που δεν πάνε σήμερα σχολείο, επισημαίνει η οργάνωση.

Η έκθεση δίνεται στη δημοσιότητα καθώς το ζήτημα της φορολόγησης των μεγάλων περιουσιών προκαλεί αντεγκλήσεις σε πολλές χώρες. Στη Γαλλία, το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων» έφερε ξανά στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης την κατάργηση του ISF φόρου αλληλεγγύης στην περιουσία από την κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν. Ενώ στις ΗΠΑ, η βουλεύτρια των Δημοκρατικών Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτές, που μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά της, εισηγείται οι πλουσιότεροι Αμερικανοί να φορολογούνται με συντελεστή 70%, πρόταση υπέρ της οποίας τάσσεται ο Πολ Κρούγκμαν, Νόμπελ Οικονομίας.

Πηγή:https://tvxs.gr/news/kosmos/oi-ploysioiploysioteroi-kai-2018

Παρέμβαση αναπληρωτών εκπαιδευτικών

Θανάσης Βέγγος - Ένας άνθρωπος παντός καιρού

ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ Για τον όρο «μετανάστες»

Λαθεμένο μού φαινόταν πάντα τ' όνομα που μας δίναν:
«Μετανάστες».
Θα πει, κείνοι που αφήσαν την πατρίδα τους. Εμείς, ωστόσο,
δε φύγαμε γιατί το θέλαμε,
λεύτερα να διαλέξουμε μιαν άλλη γη. Ούτε
και σε μιαν άλλη χώρα μπήκαμε
να μείνουμε για πάντα εκεί, αν γινόταν.
Εμείς φύγαμε στα κρυφά. Μας κυνηγήσαν, μας προγράψανε.
Κι η χώρα που μας δέχτηκε, σπίτι δε θα 'ναι, μα εξορία.
Έτσι, απομένουμε δω πέρα, ασύχαστοι, όσο μπορούμε πιο κοντά
στα σύνορα,
προσμένοντας του γυρισμού τη μέρα, καραδοκώντας το παραμικρό
σημάδι αλλαγής στην άλλην όχθη, πνίγοντας μ' ερωτήσεις
κάθε νεοφερμένο, χωρίς τίποτα να ξεχνάμε, τίποτα
ν' απαρνιόμαστε,
χωρίς να συχωράμε τίποτ' απ' όσα έγιναν, τίποτα δε συχωράμε.
Α, δε μας ξεγελάει τούτη η τριγύρω σιωπή! Ακούμε ίσαμ' εδώ
τα ουρλιαχτά που αντιλαλούν απ' τα στρατόπεδά τους. Εμείς
οι ίδιοι
μοιάζουμε των εγκλημάτων τους απόηχος, που κατάφερε
τα σύνορα να δρασκελίσει. Ο καθένας μας,
περπατώντας μες στο πλήθος με παπούτσια ξεσκισμένα,
μαρτυράει την ντροπή που τη χώρα μας μολεύει.
Όμως κανένας μας
δε θα μείνει εδώ. Η τελευταία λέξη
δεν ειπώθηκε ακόμα.

Μπ. Μπρεχτ, Ποιήματα,

μτφρ. Μάριος Πλωρίτης, Θεμέλιο

 Πηγή:http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL105/229/1690,5409/

Η «Λευκή Πανούκλα» των Βαλκανίων

Ταξιδεύοντας στη βαλκανική ενδοχώρα εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες παντού συναντούσα την εικόνα μιας εγκαταλελλειμένης, σχεδόν έρημης, υπαίθρου, που μαράζωνε χρόνο με τον χρόνο.

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο παρατήρησα ότι και τα περισσότερα πεδινά χωριά των Βαλκανίων, που κάποτε έσφιζαν από ζωή, άρχισαν κι αυτά να ερημώνονται, να μετατρέπονται σε άτυπα γηροκομεία, όπως συνέβαινε παλαιότερα και με τα ορεινά χωριά. Παντού τα δημοτικά σχολεία κλείνουν, ενώ οι θάνατοι είναι αυξημένοι κατά 20-30% σε σχέση με πριν από τρεις δεκαετίες. Αυτή είναι η εικόνα που κυριαρχεί στα Βαλκάνια εδώ και δεκαετίες. Μια πραγματική «λευκή πανούκλα», όπως εύστοχα την έχουν χαρακτηρίσει οι δημοσιογράφοι.

Η αμείλικτη «γλώσσα των αριθμών»

Όλες οι βαλκανικές χώρες υφίστανται πλέον μια δημογραφική καθίζηση. Άλλες ξεκίνησαν τη δημογραφική τους τελμάτωση από τη δεκαετία του 1970 (Κροατία, Σερβία), άλλες από τη δεκαετία του 1980 (Ελλάδα), οι περισσότερες από τη δεκαετία του 1990 (Βουλγαρία, Ρουμανία, Βοσνία, Αλβανία, π.Γ.Δ.Μ.), ενώ το τελευταίο «κάστρο γονιμότητας» στα Βαλκάνια, το Κόσοβο, έπεσε από το 2011 και μετά. Η γλώσσα των αριθμών είναι αμείλικτη. Η πιο «δυτική» χώρα των Βαλκανίων, η Κροατία, είδε τον πληθυσμό της να πέφτει από τα 4,785 εκ. κατοίκους το 1991 (έτος της ανεξαρτησίας της από τη Γιουγκοσλαβία) σε 4,150 το 2018, ενώ οι προβλέψεις κάνουν λόγο για ένα πληθυσμό μόλις 3,1 εκ. κατοίκων το 2050.

Η γειτονική Βοσνία & Ερζεγοβίνη, που γνώρισε έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο (1992-1995), είχε μια πληθυσμιακή μείωση από 4,400 εκ. κατοίκους το 1991 σε 3,500 εκ. το 2016 και έπεται συνέχεια. Η Σερβία (χωρίς το Κόσοβο) είδε τον πληθυσμό της να μειώνεται από 7,835 εκ. το 1991 σε 7 εκ. σήμερα, παρόλο που την ίδια περίοδο υποδέχθηκε σχεδόν μισό εκατομμύριο Σέρβους πρόσφυγες από τις άλλες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Αλλά και η μεγαλύτερη βαλκανική χώρα, η Ρουμανία, δεν απέφυγε την ίδια δημογραφική μοίρα καθώς ο πληθυσμός της μειώθηκε από 22,750 εκ. το 1991 σε 19,6 εκ. το 2017, έχοντας μια καθαρή υπεροχή των θανάτων έναντι των γεννήσεων κατά -65.000 το χρόνο.

Η χειρότερη πάντως περίπτωση βαλκανικής χώρας που καταρρέει δημογραφικά αποτελεί η γειτονική μας Βουλγαρία η οποία είδε τον πληθυσμό της από 9 εκατομμύρια που ήταν το 1989 να κατρακυλά στα 6,950 εκ. σήμερα, ενώ οι προβλέψεις κάνουν λόγο για έναν πληθυσμό 5,3 εκ. το 2060. Στη σημερινή Βουλγαρία των χαμηλών φορολογικών συντελεστών, όπου όλα γενικώς «είναι φθηνά», το εκπληκτικό 75,6% των νοικοκυριών δεν έχει ούτε ένα παιδί κάτω των 16 ετών, ενώ ο πληθυσμός της χώρας συνεχίζει να μειώνεται κατά 45.000 ανθρώπους ετησίως, δηλαδή όσο μια μεγάλη επαρχιακή πόλη. Κι όλα αυτά χωρίς να συμβεί κανένας πόλεμος, όπως στη γειτονική Γιουγκοσλαβία, ούτε κάποια μεγάλη οικονομική ή πολιτική καταστροφή, παρά μόνον η μετάβαση από τον κομουνισμό στον καπιταλισμό, όπως άλλωστε συνέβη και σε όλες τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Τέλος στην Ελλάδα η οικονομική κρίση επιτάχυνε τη δημογραφική καθίζιση και τη μετανάστευση προς το εξωτερικό κι έτσι ο πληθυσμός της χώρας μας έπεσε από 11,2 εκ. το 2010 σε 10,7 το 2018, και οι προβλέψεις κάνουν λόγο για έναν πληθυσμό 9,5 εκατομμυρίων το 2050 και για 7,6 εκ. ως το 2080, γερασμένων στη μεγάλη τους πλειοψηφία.

Υποφέρουν και οι μουσουλμάνοι

Κι αν υποθέτετε πως αυτή η δημογραφική καθίζιση αφορά μονάχα τις χώρες, που κατοικούνται κυρίως από χριστιανικούς πληθυσμούς, και όχι κι εκείνες που κατοικούνται κυρίως από μουσουλμανικούς πληθυσμούς, τότε, με βάση και τα τελευταία στατιστικά στοιχεία, θα πρέπει να αναθεωρήσετε τις απόψεις σας. Η Αλβανία (60% μουσουλμάνοι) είχε μια πληθυσμιακή μείωση της τάξεως του μισού εκατομμυρίων ανθρώπων από το 1991 (3,250 εκ.) ως το 2018 (2,750 εκ.) και επέται συνέχεια καθώς ο δείκτης γεννητικότητας στη χώρα έπεσε στα 1,54 παιδιά ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας, ενώ απαιτείται δείκτης 2,1 για να παραμείνει ο πληθυσμός σταθερός.

Αλλά και το Κόσοβο, κατοικημένο κατά 90% από Αλβανούς μουσουλμάνους, το οποίο θεωρούνταν επί δεκαετίες πως είχε προσκυνήσει τη «βαλκανική θεά της γονιμότητας», καθώς ο πληθυσμός του τετραπλασιάστηκε από το 1921 ως το 1991, βιώνει κι αυτό μια αργή αλλά σταθερή πληθυσμιακή συρρίκνωση. Η πιο νεανική περιοχή της Ευρώπης (το 50% του πληθυσμού είναι κάτω των 28 ετών) είδε τον πληθυσμό της να μειώνεται από τα 2,185 εκ. το 1991 σε 1,750 εκ, σήμερα και έπεται συνέχεια, καθώς η μετανάστευση νεαρών Κοσοβάρων προς την Ευρώπη συνεχίζεται ακάθεκτη. Τέλος πρέπει να σημειωθεί πως και το ευρωπαϊκό τμήμα της Τουρκίας, η ανατολική Θράκη,υφίσταται εδώ και δύο δεκαετίες παρόμοια δημογραφική τελμάτωση, με δείκτη γεννητικότητας αρκετά κάτω του 2,1 και βλέπει τον πληθυσμό αρκετών νομών της να μειώνεται.

Χάνουμε ένα εκατομμύριο Βαλκάνιους κάθε δύο χρόνια

Συνολικά υπολογίζεται πως οι βαλκανικές χώρες μαζί με την Ελλάδα (εκτός Τουρκίας της οποίας μόνο το 5% του εδάφους βρίσκεται στα Βαλκάνια), χάνουν κάθε χρόνο περίπου 250.000 κατοίκους, μόνον από την υπεροχή των θανάτων έναντι των γεννήσεων και χωρίς να υπολογιστεί η διαρροή των Βαλκάνιων μεταναστών προς το εξωτερικό, η οποία κάποιες χρονιές ξεπερνούσε το μισό εκατομμύριο ετησίως.  Ο συνδυασμός αυτών των δύο παραγόντων οδήγεί σε μείωση του βαλκανικού πληθυσμού κατά πέντε εκατομμύρια περίπου ανά δεκαετία ή μια Ελλάδα κάθε είκοσι χρόνια. Τέτοιες πληθυσμιακές απώλειες η περιοχή μας δεν είχε ούτε κατά τη διάρκεια των δύο Παγκοσμίων Πολέμων. Και φυσικά ο πληθυσμός που παραμένει στα Βαλκάνια είναι χαμηλότερων δεξιοτήτων και μορφωτικού επιπέδου, αλλά και πολύ πιο γερασμένος. Αυτή η κατάσταση χαρακτηρίζεται εύστοχα από τους δημογράφους των Βαλκανίων ως «λευκή πανούκλα».

Πολλοί στα Βαλκάνια αντιδρούν έντονα στους μετανάστες και στους πρόσφυγες ξεχνώντας πως το μεγαλύτερο πρόβλημα των χωρών της χερσονήσου μας δεν ήταν ποτέ οι ξένοι πρόσφυγες και μετανάστες που ήθελαν να εγκατασταθούν σε αυτά και να τα ενισχύσουν δημογραφικά, αλλά οι ίδιοι οι Βαλκάνιοι που αναγκάζονταν ιστορικά να μεταναστεύσουν μαζικά στο εξωτερικό για «καλύτερη ζωή». Τα Βαλκάνια υπέφεραν ιστορικά από τη μετανάστευση των νέων τους και τη «διαρροή εγκεφάλων» και όχι από το αντίθετο. Όλες οι χώρες της περιοχής μας αιμορραγούν για αυτόν τον λόγο, δημογραφικά αλλά και οικονομικά, και ατενίζουν όλο και πιο ζοφερά το υποθηκευμένο μέλλον τους, αυξάνοντας έτσι την ανασφάλεια και οδηγώντας σε μια παρατεταμένη κρίση, την οποία και εκμεταλλεύονται εθνικιστές και εθνολαϊκιστές για τα πολιτικά τους συμφέροντα.

Το βαλκανικό «Τείχος των Δακρύων»

Στις 17 Οκτωβρίου 2017, μέσα σε μερικές μόνον ώρες, στήθηκε ένα αυτοσχέδιο «Τείχος των Δακρύων» στο κέντρο της Μπάνια Λούκα, της άτυπης πρωτεύουσας της Σερβικής Δημοκρατίας (Republika Srpska), της διαιρεμένης Βοσνίας & Ερζεγοβίνης. Σύντομα το «τείχος» αυτό καλύφθηκε από εκατοντάδες ονόματα που έφυγαν, δημιουργώντας ένα εφήμερο μνημείο προς τιμήν μιας κοινότητας που κινδυνεύει να εξαφανιστεί, καθώς δεκάδες μέλη της, κυρίως νέοι, μεταναστεύουν καθημερινά ή αυτοεξορίζονται προς το εξωτερικό, αναζητώντας πάντα μια «καλύτερη ζωή». Πρόκειται για μια μαζική έξοδο, καθώς οι νέοι των Βαλκανίων έχουν χάσει πλέον κάθε ελπίδα για αλλαγή και δεν βλέπουν λόγους για να παραμείνουν στον τόπο τους, όπου επικρατεί πολιτική αστάθεια, διαφθορά και νεποτισμός και μόνιμη οικονομική καχεξία.

Όλες οι χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης, είτε είναι μέλη της Ε.Ε. είτε όχι, υποφέρουν εδώ και δεκαετίες από μια διαρκώς επιδεινούμενη δημογραφική κρίση, όπου, εκτός από την αυξανόμενη υπεροχή των θανάτων έναντι των γεννήσεων, παρατηρείται και μια μαζική μετανάστευση των κατοίκων τους προς το εξωτερικό. Χάνοντας τους πιο νέους και πιο μορφωμένους  κατοίκους τους, τα Βαλκάνια βλέπουν το μέλλον τους υποθηκευμένο, γερασμένο και οικονομικά καχεκτικό. Αυτή η ανασφάλεια και η παρατεταμένη κρίση ταυτότητας πυροδοτεί ακόμη περισσότερο τον εθνικισμό στους ενανπομείναντες Βαλκάνιους, που στρέφονται ο ένας εναντίον των άλλων ή εναντίον μειονοτήτων και άλλων ομάδων αποδιοπόμπευσης, όπως είναι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, αντί να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν από κοινού το πρόβλημα στη ρίζα τους.

Η λύση;

Η λύση στο πολυπαραγοντικό δημογραφικό πρόβλημα των Βαλκανίων είναι επίσης πολυπαραγοντική. Απαιτούνται πολιτική σταθερότητα, δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, καταπολέμηση της διαφθοράς, της γραφειοκρατίας και της αναξιοκρατίας και, φυσικά, επιτάχυνση των ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης, για την αντιμετώπιση της ενδημικής ανεργίας και της φτώχειας. Με αυτόν τον τρόπο θα ανακοπεί το ρεύμα μετανάστευσης προς το εξωτερικό και θα αρχίσει μάλιστα κι ένα κύμα παλλινόστησης, καθώς πολλοί νέοι των Βαλκανίων θα ήθελαν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους αν οι συνθήκες εκεί βελτιωθούν προς το καλύτερο.

Απαιτείται επίσης μια γενναιόδωρη δημογραφική πολιτική τόνωσης της γεννητικότητας, όχι μόνον μέσω επιδομάτων αλλά και άλλων κινήτρων στα νέα ζευγάρια, ώστε να αποκτήσουν περισσότερα παιδιά. Τέλος απαιτείται και μια ορθολογική μεταναστευτική πολιτική, που θα επιτρέψει τα δημογραφικά αποψιλωμένα Βαλκάνια να ενσωματώσουν ομαλά μετανάστες και νεοφερμένους, ώστε να τους αξιοποιήσουν κυρίως στον οικονομικό τομέα για τόνωση της ανάπτυξης. Προπαντώς όμως απαιτείται συνεργασία μεταξύ των βαλκανικών χωρών σε πνεύμα αλληλεγγύης και συνανάπτυξης και όχι στείρος εθνικιστικός ανταγωνισμός, που οδηγεί νομοτελειακά τους λαούς από ήττα σε ήττα λες και είναι το πεπρωμένο τους...

* Ο Γιώργος Στάμκος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.

Πηγή:https://tvxs.gr/news/kosmos/i-leyki-panoykla-ton-balkanion

Πώς το Black Mirror εφαρμόζεται στην Κίνα

Το περιοδικό Economist το χαρακτήρισε το σύστημα ως «το πρώτο ψηφιακό απολυταρχικό κράτος στον κόσμο». Οι περισσότεροι εκτός Κίνας, αναγνώρισαν το σενάριο του επεισοδίου «Nosedive» της σειράς Black Mirror, που προβάλλεται από το Netflix κι ακόμη πιο πολλοί το φουτουριστικό δυστοπικό όραμα του Big Brother.

Η ιστορία, ή μάλλον η πραγματικότητα έχει ως εξής. Τον Ιούνιο του 2014, το κρατικό συμβούλιο της Κίνας δημοσίευσε ένα έγγραφο με την ονομασία «σχέδιο κατασκευής συστήματος κοινωνικής εκτίμησης/ βαθμολόγησης». Το μακροσκελές έγγραφο παρουσίαζε μια ιδέα εφαρμογής ενός συστήματος (Social Credit System) που θα συνέλεγε τα ηλεκτρονικά δεδομένα των πολιτών της Κίνας, για την αξιολόγηση κάθε πολίτη σε επιμέρους τομείς της ζωής του, της καθημερινότητάς του, με απώτερο σκοπό την αξιολόγηση της συμμόρφωσής του με το καθεστώς.

Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ της le monde diplomatique, η κυβέρνηση έχει δώσει άδεια σε οκτώ ιδιωτικές εταιρείες να βρουν συστήματα και αλγόριθμους για τα αποτελέσματα της κοινωνικής πίστωσης. Έτσι, το σύστημα «κοινωνικής πιστοληπτικής ικανότητας» της Κίνας, που θα αποδίδει ένα συνεχώς ανανεωμένο σκορ σε κάθε άτομο με βάση τις παρατηρούμενες συμπεριφορές, που σχεδιάστηκε για να ελέγχει τη συμπεριφορά δίνοντας στο κράτος την δυνατότητα να επιβάλει τιμωρίες και να δίνει ανταμοιβές, είναι γεγονός.

Ήδη το σύστημα βαθμολόγησης «κοινωνικής πίστης» δοκιμάζεται ευρέως πριν εφαρμοστεί σε εθνικό επίπεδο και τα χρυσά αστέρια ή αντίθετα τα μαύρα σημάδια έχουν αρχίσει να διαμορφώνουν δημόσιες και ιδιωτικές συμπεριφορές.

Από το περασμένο καλοκαίρι, λέξεις όπως η τιμιότητα και η αξιοπιστία εμφανίστηκαν σε αφίσες προπαγάνδας που συνοδεύουν μια αυξανόμενη ομάδα δημόσιων και ιδιωτικών μηχανισμών που αξιολογούν τους πολίτες, τους υπαλλήλους, τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες, ανταμείβουν το καλό και τιμωρούν τους κακούς.

Μέχρι το 2020, οι Κινέζοι αξιωματούχοι σκοπεύουν να έχουν περίπου 626 εκατομμύρια κάμερες παρακολούθησης που θα λειτουργούν σε ολόκληρη τη χώρα. Οι κάμερες αυτές, μεταξύ άλλων, θα τροφοδοτούν πληροφορίες στο εθνικό «σύστημα κοινωνικής βαθμολόγησης».

Όταν αυτό το σύστημα, όταν θα είναι έτοιμο, προβλέπεται σε δύο χρόνια, θα καταχωρεί σε κάθε άτομο στην Κίνα ένα σκορ που θα ενημερώνεται διαρκώς με βάση τις παρατηρούμενες συμπεριφορές. Για παράδειγμα, αν κάποιος διασχίσει παράνομα το δρόμο, και καταγραφεί στις κάμερες, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της βαθμολογίας του.

Στις επαρχίες όπου εφαρμόζεται οι κάμερες ανιχνεύουν σιδηροδρομικούς σταθμούς για να εντοπίσουν τους «most wanted» εγκληματίες της Κίνας. Οι οθόνες δείχνουν τα πρόσωπα των περαστικών και απαριθμούν τα ονόματα των ανθρώπων που δεν πληρώνουν τα χρέη τους. Σαρωτές αναγνώρισης προσώπου προστατεύουν τις εισόδους σε συγκροτήματα κατοικιών. Παράλληλα παρακολουθούν τη χρήση του διαδικτύου, τις επικοινωνίες, τη διαμονή στα ξενοδοχεία και τα ταξίδια με τρένα και αεροπλάνα, ακόμη και τα ταξίδια με αυτοκίνητο σε συγκεκριμένες περιοχές, τις φιλικές σχέσεις, κ.λπ.

Δεδομένου ότι οποιοσδήποτε έχει πετάξει σκουπίδια κινδυνεύει να χάσει τρία σημεία, δεν υπάρχουν τσιγάρα ή κενά κουτιά στους δρόμους της πόλης ή στα λεωφορεία. Λόγω των πολυάριθμων φωτογραφικών μηχανών υψηλής τεχνολογίας που κατασκευάζει το Hik Vision - ένας παγκόσμιος ηγέτης στην παρακολούθηση βίντεο, του οποίου κύριος μέτοχος είναι η κινεζική κυβέρνηση - η αστυνομία δεν χρειάζεται να παρακολουθεί αυτοπροσώπως. Η διέλευση ενός δρόμου στην πόλη Rongcheng δεν είναι πλέον μια πρόκληση: οι οδηγοί σταματούν για πεζούς, ένα σπάνιο περιστατικό στην Κίνα. Εάν αποτύχουν, η ποινή είναι σκληρή: ένα πρόστιμο 50 γιουάν, τρία σημεία από την άδεια οδήγησης.

Οι πελάτες με καλές αξιολογήσεις λαμβάνουν ειδικά προνόμια και πρόσβαση σε προσοδοφόρα χρηματοοικονομικά προϊόντα καθώς και την πλατφόρμα δανεισμού Huabei που ανήκει στην Alipay. Σύμφωνα με την Global Times, μια εφημερίδα που ανήκει στην κυβέρνηση, μέχρι τα τέλη Απριλίου του 2018, οι Αρχές είχαν παρεμποδίσει άτομα να επιβιβαστούν σε 11.14 εκατομμύρια πτήσεις και σε 4.25 εκατομμύρια σιδηροδρομικές μεταφορές υψηλών ταχυτήτων.

Σε πολλές αγροτικές περιοχές, το πρόγραμμα Sharp Eyes επιτρέπει στους ανθρώπους να συνδέουν τις τηλεοράσεις ή τα smartphones τους με κάμερες παρακολούθησης στην είσοδο των χωριών τους. Στα μικρά χωριά γύρω από το Rongcheng, η κοινωνική πίστη είναι ακόμα πιο ενεργή. Εκατό χωριά έχουν ήδη μια πλατεία κοινωνικής πίστης, όπου οι φωτεινές πινακίδες δείχνουν λεπτομέρειες των εντολών και των εικόνων των πολιτών που έχουν κερδίσει ή χάσει πόντους τον περασμένο μήνα.

Ο Hou Yunchun, πρώην αναπληρωτής διευθυντής του Κέντρου Αναπτυξιακής Έρευνας του Κρατικού Συμβουλίου, είπε σε μια συνάντηση στο Πεκίνο το Μάιο πως το σύστημα θα πρέπει να λειτουργεί έτσι ώστε «οι άνθρωποι με χαμηλό σκορ να χρεοκοπούν».

Διαβάστε επίσης

• Ο Μεγάλος Αδελφός στην Κίνα φέρνει τη νέα εποχή στον έλεγχο των πολιτών
• Big Brother: Η μηχανή παρακολουθήσεων της Κίνας

Στη μαύρη λίστα

Ενδεικτικά… Εάν η βαθμολογία τους φθάσει τα 600, μπορούν να πάρουν ένα δάνειο Just Spend μέχρι 5.000 γιουάν για να το χρησιμοποιήσουν για να ψωνίσουν στο διαδίκτυο. Φτάνοντας 650 βαθμούς, μπορούν να νοικιάσουν ένα αυτοκίνητο χωρίς να αφήσουν μια κατάθεση. Δικαιούνται επίσης ταχύτερα check-in στα ξενοδοχεία και χρήση του VIP check-in στο Beijing Capital International Airport. Εκείνοι με περισσότερους από 666 βαθμούς μπορούν να λάβουν δάνειο μετρητών μέχρι 50.000 γιουάν. Αν έχουν περισσότερα από 700 μπορούν να υποβάλουν αίτηση για ταξίδια στη Σιγκαπούρη χωρίς δικαιολογητικά. Και στα 750, λαμβάνουν ταχεία εφαρμογή σε μια πολυπόθητη θεώρηση βίζας Σένγκεν.

Στον ιστότοπο microblogging του Weibo, οι δράστες περιγράφουν τις κυρώσεις τους και τη δημόσια ταπείνωση. Οι εταιρείες απαγορεύονται να ανταποκριθούν στις προσκλήσεις υποβολής προσφορών, ενώ τα άτομα δεν είναι σε θέση να κλείσουν δωμάτια στα ξενοδοχεία, να αγοράσουν εισιτήρια για τρένα μεγάλης ταχύτητας ή αεροπορικά ταξίδια για ένα χρόνο. Η πληρωμή και η απομάκρυνση του ονόματος από τη λίστα γίνεται επείγουσα προτεραιότητα.

Το Sesame Credit προσφέρει ήδη συμβουλές για να βοηθήσει τα άτομα να βελτιώσουν την κατάταξή τους, συμπεριλαμβανομένης της προειδοποίησης σχετικά με τα μειονεκτήματα των φίλων του, σε κάποιον που έχει χαμηλό σκορ. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην άνοδο των συμβούλων σκορ, οι οποίοι θα μοιραστούν συμβουλές για το πώς θα κερδίσουν πόντους ή οι σύμβουλοι φήμης που θα είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν συμβουλές εμπειρογνωμόνων για το πώς να βελτιώσουν στρατηγικά την κατάταξή τους ή να ξεφύγουν από τη μαύρη λίστα εμπιστοσύνης.

Με τον ίδιο τρόπο που μπορούν να αγοραστούν τα Likes στο Facebook και οι followers στο Twitter, τα άτομα θα πληρώσουν για να χειραγωγήσουν το σκορ τους. Επί του παρόντος, το Sesame Credit δεν τιμωρεί άμεσα τους ανθρώπους επειδή είναι «αναξιόπιστοι» - είναι πιο αποτελεσματικό να κλειδώνετε τους ανθρώπους με απειλές για καλή συμπεριφορά. Αλλά ο επικεφαλής διευθυντής Hu Tao, επικεφαλής του Sesame Credit, προειδοποιεί τους ανθρώπους ότι το σύστημα έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε "οι αναξιόπιστοι άνθρωποι δεν θα μπορούν να νοικιάσουν αυτοκίνητο, δεν θα μπορούν να δανειστούν χρήματα ή ακόμη και δεν θα μπορούν να βρουν δουλειά".Έχει μάλιστα αποκαλύψει ότι η Sesame Credit έχει προσεγγίσει το Γραφείο Εκπαίδευσης της Κίνας για να μοιραστεί μια λίστα με τους μαθητές της που εξαπάτησαν στις εθνικές εξετάσεις, για να τους κάνουν να πληρώσουν στο μέλλον για την ανιδιοτέλεια τους.

Για παράδειγμα, τα άτομα με χαμηλές βαθμολογίες θα έχουν χαμηλότερες ταχύτητες στο διαδίκτυο, περιορισμένη πρόσβαση σε εστιατόρια, νυχτερινά κέντρα ή γήπεδα και την κατάργηση του δικαιώματος ελεύθερης μετακίνησης στο εξωτερικό. Τα αποτελέσματα θα επηρεάσουν τις αιτήσεις μίσθωσης ενός ατόμου, την ικανότητά του να πάρει ασφάλεια ή ένα δάνειο, ακόμη και παροχές κοινωνικής ασφάλισης. Οι πολίτες με χαμηλές βαθμολογίες δεν θα προσληφθούν από ορισμένους εργοδότες και θα απαγορευτούν από την απόκτηση ορισμένων θέσεων εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων υπηρεσιών, της δημοσιογραφίας και των νομικών τομέων, όπου βεβαίως πρέπει να θεωρήσετε αξιόπιστος.

«Το δώρο της ασφάλειας»

«Ένα αίσθημα ασφάλειας είναι το καλύτερο δώρο που μπορεί να δώσει μια χώρα στον λαό», δήλωσε σχετικά ο πρόεδρος Xi Jinping στην εθνική τηλεόραση τον Οκτώβριο του 2017.

Ωσότου το πρόγραμμα ολοκληρωθεί και η ζωή γίνει ένας ατελείωτος διαγωνισμός δημοτικότητας, με όλους να αγωνίζονται για την υψηλότερη βαθμολογία που μπορούν να επιτύχουν μόνο μερικοί, οι παραδοσιακές μέθοδοι καταστολής κι ελέγχουν κάνουν τη δουλειά τους.

Έτσι, την περασμένη εβδομάδα δεκάδες ακτιβιστές, αρκετοί εξ αυτών μέλη της πανεπιστημιακής ελίτ, συνελήφθησαν διότι συμμετείχαν σε δημόσιες εκδηλώσεις για την προάσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων της εταιρείας Jasic. Οι συλλήψεις τούτες κατά τα φαινόμενα αποτελούν τμήμα μίας κυβερνητικής εκστρατείας ενάντια στις κοινωνικές αντιδράσεις σπουδαστών που αυτοπροσδιορίζονται ως μαρξιστές.

Η εταιρεία Jasic είναι ένας μεγάλος κατασκευαστής μηχανημάτων συγκόλλησης, της οποίας οι εργαζόμενοι προσπαθούν να αυτοοργανωθούν με στόχο να απαιτήσουν καλύτερες συνθήκες εργασίας, έχοντας στο πλευρό τους και τους φοιτητές. Πιο πρόσφατα, οι φοιτητές επιχείρησαν να διαμαρτυρηθούν ενάντια στις συνθήκες εργασίας σε εργοστάσια που προμηθεύουν εξαρτήματα στην Apple και έδειξαν αλληλεγγύη στους ανθρακωρύχους, που αξιώνουν αποζημιώσεις για ασθένειες οι οποίες σχετίζονται με τις συνθήκες του επαγγέλματός τους

Πηγή:https://tvxs.gr/news/kosmos/pos-black-mirror-efarmozetai-stin-kina

Απεργιακό πρόγραμμα εξήγγειλαν τα συνδικαλιστικά όργανα των δασκάλων, και καθηγητών, η ΟΛΜΕ και η ΔΟΕ για την άλλη εβδομάδα, με αίτημα την απόσυρση του Σχεδίου για το νέο σύστημα διορισμού των εκπαιδευτικών

Ειδικότερα:

Η ΟΛΜΕ

Το Δ.Σ της ΟΛΜΕ λαμβάνοντας υπόψη την αντίθεση του κλάδου στο νέο σύστημα διορισμών του Υυπουργείου Παιδείας και τη θέση του 18ου Συνεδρίου της Ομοσπονδίας για το ζήτημα, αποφάσισε τα εξής:

Α. Εβδομάδα κινητοποιήσεων ενάντια στο σύστημα διορισμών από Δευτέρα 7/1/2019 έως Παρασκευή 11/1/2019.

Β. Την Δευτέρα πανελλαδική κινητοποίηση έξω από το υπουργείο Παιδείας ώρα 12.00 από κοινού με την Δ.Ο.Ε.

Γ. Την Παρασκευή 11/1/2019 24ωρη απεργιακή κινητοποίηση με προκήρυξη 3ωρης στάσης εργασίας από την ΟΛΜΕ και αντίστοιχες 3ωρες στάσεις από τις ΕΛΜΕ  της χώρας.

Δ. Την Παρασκευή 11/1/2019 πανελλαδική συγκέντρωση στα Προπύλαια στη 1μ.μ., συλλαλητήριο και πορεία προς τη Βουλή με αίτημα συνάντησης με τον Πρωθυπουργό από κοινού με την Δ.Ο.Ε.

Ε. Στο επόμενο χρονικό διάστημα ο αγώνας για μόνιμους διορισμούς με βάση τις θέσεις του κλάδου θα συνεχιστεί και θα κλιμακωθεί

Η ΔΟΕ

Το ΔΣ της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας αποφάσισε:

Α. Συγκέντρωση διαμαρτυρίας, από κοινού με την Ο.Λ.Μ.Ε., στο υπουργείο Παιδείας τη Δευτέρα 7 Ιανουαρίου και ώρα 12 το μεσημέρι.

Β. 24ωρη απεργία  την Παρασκευή 11 Ιανουαρίου με συγκέντρωση διαμαρτυρίας στα  Προπύλαια στη 1:00 μ.μ και πραγματοποίηση πορείας προς τη Βουλή, με αίτημα συνάντησης με τον Πρωθυπουργό.

Γ. Πραγματοποίηση έκτακτων Γενικών Συνελεύσεων των Συλλόγων Εκπαιδευτικών Π.Ε. όλης της χώρας από Τρίτη 8/1 μέχρι και Παρασκευή 11/1, με αντικείμενο την πρόταση της κλιμάκωσης των κινητοποιήσεων μετά τις 11 Ιανουαρίου (τουλάχιστο 48ωρη απεργία, συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στις περιφέρειες κλπ.).

Το Δ.Σ. της Ο.Λ.Μ.Ε.  τονίζει σε ανακοινωθέν ότι:

• Πάγια θέση του κλάδου είναι η κάλυψη όλων των κενών από μόνιμους καθηγητές.
•  Επιβάλλεται να γνωστοποιήσουμε σε όλη την ελληνική κοινωνία την αντίθεσή μας στο νέο σύστημα διορισμών των μονίμων και αναπληρωτών εκπαιδευτικών, καθώς και τη χρόνια εκμετάλλευση των αναπληρωτών.

Το  Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. τονίζει στην ανακοίνωσή του:

• Συνεχίζοντας των επί σειρά πολλών ετών (και επί όλων των κυβερνήσεων και των πολιτικών  της αδιοριστίας) αγώνα της διεκδίκησης των χιλιάδων διορισμών μόνιμων εκπαιδευτικών που έχει ανάγκη η δημόσια εκπαίδευση, έχοντας δημοσιοποιήσει και καταθέσει στο υπουργείο Παιδείας την πρότασή της – απόφαση της 87ης Γενικής Συνέλευσης, για το σύστημα διορισμών και προσλήψεων αναπληρωτών, απαιτεί την άμεση απόσυρση του συστήματος που ανακοίνωσε το Υπουργείο Παιδείας, με το οποίο ουσιαστικά απαξιώνει την προϋπηρεσία και το πτυχίο και οδηγεί σε ένα αέναο κυνήγι τίτλων και προσόντων με όρους ανισότητας.
• Το σύστημα που ανακοινώθηκε και τέθηκε σε «διαβούλευση» δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα εμπόριο ελπίδας προς τους χιλιάδες αδιόριστους εκπαιδευτικούς και  περιφρόνηση των αναπληρωτών που καλύπτουν πάγιες ανάγκες της εκπαίδευσης στις εσχατιές της χώρας.

πηγή:https://www.esos.gr/arthra/60651/apergiako-mparoyti-sta-sholeia-tin-alli-evdomada

Ο αιώνας των ηλικιωμένων: Πώς η γήρανση μεταμορφώνει τον κόσμο

 Ο 20ος αιώνας μας κληροδότησε μια πρωτοφανή αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης σε παγκόσμιο επίπεδο, που ήταν βεβαίως αποτέλεσμα της ιατρικής προόδου, της δημόσιας υγιεινής, της δημιουργίας υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης καθώς και στην ικανοποιητική σίτιση των ανθρώπων ακόμη και σε αρκετές υποανάπτυκτες χώρες. Μόνο στην Ινδία ο μέσος όρος ζωής εκτινάχθηκε από τα 32 χρόνια το 1947 στα 65 χρόνια σήμερα, αυξάνοντας ταυτόχρονα τον αριθμό των Ινδών άνω των 60 ετών από 19 εκατομμύρια το 1951 στα 177 εκατομμύρια το 2025.

Centenarian Tsunami: Το «τσουνάμι αιωνόβιων»

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο 21ος αιώνας θα είναι ένας «γκρίζος» αιώνας, ένας αιώνας των ηλικιωμένων. Ο πλανήτης μας γίνεται όλο και πιο «γκρίζος», μιας και τα 2/3 όλων των ηλικιωμένων που έζησαν ποτέ ζούνε σήμερα. Και βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή, καθώς αναμένεται ένα ολόκληρο «τσουνάμι αιωνόβιων» (Centenarian Tsunami), που θα σαρώσει τα ασφαλιστικά συστήματα ακόμη και των πλουσιότερων χωρών του κόσμου. Μέχρι το 2050 υπολογίζεται πως ο αριθμός των ηλικιωμένων (άνω των 65 ετών) θα φθάσει παγκοσμίως στο 1,9 δισεκατομμύριοανθρώπους από τα σημερινά 629 εκατομμύρια και θα αποτελούν το 21% του παγκόσμιου πληθυσμού. Από αυτούς οι άνω των 80 ετών θα φθάσουν τα 370 εκατομμύρια και οι αιωνόβιοι (άνω των 100 ετών), από 100.000 το 1998, θα εκτοξευτούν στα 2,2 εκατομμύρια.

Τα άτομα τρίτης ηλικίας, η πληθυσμιακή ομάδα που αυξάνεται γρηγορότερα από όλες τις υπόλοιπες, φτάνουν σήμερα στο 10% του παγκόσμιου πληθυσμού. Εκτιμάται ότι το 2050 το 19% των ανθρώπων θα είναι ηλικίας άνω των 80 ετών. Ο αριθμός των αιωνόβιων αναμένεται επίσης να αυξηθεί κατά 15 φορές, από 210.000 σήμερα στα 3,2 εκατομμύρια μέσα στα επόμενα 48 χρόνια. Τέλος, σύμφωνα με σχετική έκθεση του ΟΗΕ, οι γυναίκες της τρίτης ηλικίας είναι πολύ περισσότερες από τους άνδρες, αφού σε κάθε 100 ηλικιωμένες γυναίκες αντιστοιχούν 81 άνδρες. Η τάση της γήρανσης του παγκόσμιου πληθυσμού είναι μη αντιστρέψιμη εφόσον, σύμφωνα με τους συντάκτες σχετικής έκθεσης του ΟΗΕ, «η αύξηση των ηλικιωμένων δεν είναι δυνατό να αντιστραφεί και θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι δεν πρόκειται πλέον να έχουμε τους μικρής ηλικίας πληθυσμούς του παρελθόντος». Θα πρέπει δηλαδή να μάθουμε να ζούμε με τη γήρανση.

Η αναπόφευκτη γήρανση της Γερμανίας

Ακόμη και οι πλουσιότερες χώρες του πλανήτη δεν μπορούν να προσβλέπουν μακροπρόθεσμα σε διατήρηση του υψηλού βιοτικού τους επιπέδου, έχοντας ένα πληθυσμό στάσιμο και γερασμένο. Το 2035 στη Γερμανία, στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι άνω των 65 ετών θα αντιστοιχούν στο μισό πληθυσμό των ενηλίκων (18-65 ετών) σε σύγκριση με το 1/4 που είναι σήμερα. Η Γερμανία θα χρειαστεί να εισαγάγει  500.000 μετανάστες ετησίως για τα επόμενα 30 χρόνια μόνο και μόνο για μόνο για να δει τον πληθυσμό της να περιορίζεται μετριοπαθώς από τα σημερινά 82 εκατομμύρια στα 70-73 εκατομμύρια. Την ίδια περίοδο ο πληθυσμός της γειτονικής Γαλλίας, αρκετά πιο νεανικός και με αξιοσημείωτο δείκτη γεννητικότητας, θα αυξηθεί από τα σημερινά 65 εκ. σε 76 εκατομμύρια κατοίκους ως το 2070 κι έτσι η Γαλλία θα είναι πλέον η μεγαλύτερη και πολυπληθέστερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μάλιστα το έγκυρο ερευνητικό ινστιτούτο DIW του Βερολίνου εκτιμά πως μετά το 2020 η Γερμανία θα πρέπει να εισάγει ένα εκατομμύριο εργάτες το χρόνο μόνο και μόνο για να κρατήσει την εργατική της δύναμη σταθερή. Πως μπορεί όμως να αποδεχθεί κάτι τέτοιο μια κοινωνία που έχει οικοδομηθεί πάνω στο «ιδανικό» του ομοιογενούς έθνους-κράτους; Οι ψύχραιμοι Γερμανοί είναι σίγουρο πως θα σκεφτούν σοβαρά αυτό το ενδεχόμενο καθώς, μέχρι το 2050, το εργατικό δυναμικό της Γερμανίας θα συρρικνωθεί από τα σημερινά 40 εκατομμύρια στα 30 εκατομμύρια και η μέση ηλικία του πληθυσμού της χώρας θα ανέβει από τα 41 χρόνια σήμερα στα 49 χρόνια. Στη σημερινή Γερμανία λαμβάνουν χώρα περίπου 700.000 γεννήσεις το χρόνο, αριθμός που θα συρρικνωθεί στις 500.000 το έτος 2050. Με βάση ένα μετριοπαθές σενάριο ο πληθυσμός της Γερμανίας το 2050 θα είναι ίδιος με εκείνον που είχε η χώρα το 1960, αλλά όμως πολύ μεγαλύτερης ηλικίας (86,6 χρόνια υπολογίζεται το προσδόκιμο επιβίωσης ενός μέσου Γερμανού το 2050). Οι δημογραφικές προοπτικές της Γερμανίας κάθε άλλο παρά ρόδινες είναι.

Γκρίζα Ιαπωνία

Παρόμοια μοίρα θα έχει και η Ιαπωνία, η τρίτη σημερινή οικονομία στον κόσμο, που θα δει τον πληθυσμό της να συρρικνώνεται από τα 125 εκατομμύρια στα 95 εκατομμύρια το 2050. Πολύ πριν από αυτό όμως ο πληθυσμός των ηλικιωμένων της θα αντιστοιχεί στο μισό ενήλικο πληθυσμό της, καθώς η Ιαπωνία έχει ίδιο ρυθμό γεννήσεων με τη Γερμανία (1,3 παιδιά ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας). Οι ηλικιωμένοι Ιάπωνες άνω των 65 ετών αριθμούσαν 19 εκατομμύρια τον Οκτώβριο του 1999. Ο αριθμός αυτός αυξήθηκε κατά 3 εκατομμύρια κάθε πενταετία που θα πέρασε μέχρι το 2015. Την ίδια χρονιά ο αριθμός των ηλικιωμένων Ιαπώνων έφθασε τα 31 εκατομμύρια. Έκτοτε αυξάνεται κατά 4 εκατομμύρια ανά πενταετία: μια ζοφερή προοπτική ακόμη και για μια τόσο ισχυρή οικονομία, που θα δει το ασφαλιστικό της σύστημα να κλυδωνίζεται και θα αναποθέσει τις ελπίδες της στη Ρομποτική. Στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, που ήδη έχει το μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης στον κόσμο, αναμένεται ένα «τσουνάμι αιωνόβιων» (Centenarian Tsunami), που κλονίσει το ιαπωνικό σύστημα δημόσιας υγείας και ασφάλισης.

Ευρώπη και Ελλάδα υπό τον «Ηλικιακό Σεισμό»

Οι περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης θα αντιμετωπίσουν παρόμοια προβλήματα, ερχόμενες αντιμέτωπες με το φάσμα της μείωσης και της γήρανσης του πληθυσμού τους. Η Ιταλία και η Ισπανία βρίσκονται στη χειρότερη μοίρα. Η Ιταλία θα δει τον πληθυσμό της να πέφτει από τα σημερινά 59 εκατομμύρια στα 44 εκατομμύρια το 2050 και η Ισπανία από τα σημερινά 45 εκατομμύρια στα 35 εκατομμύρια, μια μείωση της τάξεως του 25%. Η Ισπανία θα είναι το 2050 και η πιο γερασμένη χώρα του κόσμου με τη μέση ηλικία των κατοίκων της να φθάνει τα 55 έτη.

Η θέση της Ελλάδας σ’ αυτή τη «Νέα Πληθυσμιακή Τάξη Πραγμάτων» θα επιδεινωθεί. Το 2000 η χώρα μας, με βάση τον πληθυσμό της, ήταν 69η ανάμεσα σε 217 χώρες. Το 2050 αναμένεται να κατρακυλήσει στην 99η θέση του παγκόσμιου πληθυσμιακού πίνακα. Το ίδιο έτος το 32% του πληθυσμού της χώρας μας θα είναι άνω των 65 ετών, γεγονός που θα κατατάσσει την υπερχρεωμένη Ελλάδα σε μια από τις πρώτες θέσεις στη γκρίζα «λέσχη» των πιο γερασμένων χωρών του πλανήτη μας. Στις δεκαετίες που έρχονται το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας (μείωση γεννήσεων, συρρίκνωση εργατικού δυναμικού, γήρανση πληθυσμού) θα αποτελέσει μια πολύ σοβαρή πρόκληση, η οποία θα επηρεάσει καθοριστικά και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας καθώς και τη βιωσιμότητα του δυσβάστακτου χρέους της. Ο δρόμος για μια βιώσιμη οικονομία περνάει μέσα από ένα πιο ομαλό «δημογραφικό προφίλ», καθώς και με νέες πολιτικές απασχόλησης για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Όπως και να 'χει στην Ελλάδα του 2050 ελάχιστοι θα παίρνουν σύνταξη πριν από τα 70 τους χρόνία.

Η γήρανση του «Κόκκινου Δράκου»

Από τη γήρανση του πληθυσμού θα πληγούν και οι αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η Κίνα που μετά το 2025 θα γεράσει με ταχύτερο ρυθμό απ’ ό,τι οι Δυτικές χώρες. Μετά το 2025 θα υπάρχουν στην Κίνα, που έχει ήδη μετατραπεί σε οικονομία μεσαίου εισοδήματος, περίπου 300 εκατομμύρια ηλικιωμένοι, ένα τεράστιο παθητικό που ίσως «ψαλιδίσει» κάπως τις φιλοδοξίες ανάδειξης του Κόκκινου Δράκου σε παγκόσμια οικονομική υπερδύναμη, αλλά δεν θα τις ανακόψει. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο Πολ Γουάλας, συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο Ηλικιακός Σεισμός, «Σε μια εικοσαετία η Κίνα θα γίνει μια κοινωνία με έντονο δημογραφικό πρόβλημα εξαιτίας της ταχύτατης γήρανσης του πληθυσμού της». Την ίδια μοίρα προβλέπεται να ακολουθήσει και η Ινδία, μετά όμως από το 2040-2050. Η γήρανση του αναπτυσσόμενου κόσμου, που θα ξεκινήσει μετά την τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα, θα αποτελέσει και τη χαριστική βολή στην προσπάθεια ανάπτυξης των φτωχότερων 2/3 του πλανήτη μας.

Ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι αναλυτές συμφωνούν πως ζούμε πάνω σ’ ένα ηφαίστειο, η έκρηξη του οποίου μπορεί να υπολογιστεί σε χρόνια. Η έκρηξη της «ωρολογιακής βόμβας» των γηρατειών μπορεί να προδιαγραφεί με σχετική ακρίβεια, εφόσον οι ηλικιωμένοι του 21ου αιώνα έχουν ήδη γεννηθεί. Η έκρηξη των γηρατειών θα έχει τεράστιες επιπτώσεις στην οικονομία, στην κοινωνία, στα ασφαλιστικά συστήματα, στη γεωπολιτική ισορροπία, στην εξωτερική πολιτική και στη διεθνή ασφάλεια. Η πληθυσμιακή πυραμίδα θα καταρρεύσει και ο κόσμος θα γίνει πιο εύθραυστος, μοιάζοντας με ραγισμένη γυάλινη σφαίρα.

O Πιτ Πίτερσον, συγγραφέας του βιβλίο του «Γκρίζα Αυγή: Πως το Κύμα της Γήρανσης Θα Μεταμορφώσει τον Κόσμο», περιγράφει το φαινόμενο της παγκόσμιας γήρανσης ως παγόβουνο: «Βλέπουμε μόνο την κορυφή του και δεν μπορούμε να υπολογίσουμε τις καταστροφικές συνέπειες που βρίσκονται πέρα από πεδίο της όρασής μας και οι οποίες θα κάνουν τη σημερινή κρίση να μοιάζει με παιδικό παιχνίδι»…

* Ο Γιώργος Στάμκος είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος.

πηγή:https://tvxs.gr/news/kosmos/o-aionas-ton-ilikiomenon-pos-i-giransi-metamorfonei-ton-kosmo

Η σημασία του παραμυθιού

Κάποτε, ο Αϊνστάιν, όταν ρωτήθηκε από μία μητέρα για το τι θα μπορούσε να κάνει ώστε ο γιος να γίνει της εξυπνότερος, απάντησε περίπου ως εξής: «Διαβάζετέ του παραμύθια».

Η μητέρα, που φάνηκε να μην έχει μείνει απόλυτα ικανοποιημένη από την απάντηση, ρώτησε τι άλλο θα μπορούσε να κάνει, αφού θα του έχει διαβάσει παραμύθια. Η απάντηση που πήρε, τότε, ήταν: «Διαβάστε του ακόμα περισσότερα παραμύθια!».

Απ΄ό,τι δείχνουν οι μελέτες γύρω από τη σημασία του παραμυθιού για το παιδί, φαίνεται πως υπάρχει μεγάλη αλήθεια στην άποψη αυτή. Ένα καλό παραμύθι έχει πάντα πολλές «αναγνώσεις», δηλαδή πολλά επίπεδα και οπτικές προσέγγισης που διευρύνουν, μεταξύ πολλών άλλων, την αντίληψη της πραγματικότητας ενός παιδιού.

Ένα καλό παραμύθι πραγματεύεται και μιλά για τα πιο σημαντικά ζητήματα που απασχολούν τον άνθρωπο, δηλαδή, για τη ζωή και το θάνατο, για τις διαφορές ανάμεσα στο καλό και στο κακό κ.ά., με άλλα λόγια, για πολλές δυσκολίες και προκλήσεις που ο καθένας μας, ως άνθρωπος, πρόκειται να αντιμετωπίσει κάποια στιγμή στη ζωή του…

Πολλοί ενήλικες, είτε ως γονείς ,είτε ως προσωπικό παιδικών σταθμών, είτε ως νηπιαγωγοί, βλέπουν την ώρα του παραμυθιού με τα παιδιά ως μια επαναλαμβανόμενη αγγαρεία που θα πρέπει να διεκπεραιωθεί, όπως και πολλές άλλες ρουτίνες που απαιτεί η φροντίδα και διαπαιδαγώγηση μικρών παιδιών.

Οι περισσότεροι από αυτούς, όμως, μάλλον δεν γνωρίζουν την τεράστια εξελικτική, γλωσσική, παιδαγωγική και εκπαιδευτική αξία των παραμυθιών και την ευκαιρία που τους δίνεται να διευκολύνουν το παιδί, για παράδειγμα, στη διαχείριση δύσκολων καταστάσεων, συναισθημάτων, φόβων -ρεαλιστικών και μη- κ.τ.λ., με έναν απόλυτα φυσικό και αβίαστο για το παιδί τρόπο.

Η εμπειρία με τη μονάκριβή μου, ως προς το θέμα αυτό, με δίδαξε απίστευτα πολλά που καμία εκπαίδευση δεν μπορεί να μας διδάξει. Μου έδειξε δρόμους άγνωστους που οδηγούν όχι μόνο προς την ψυχή του παιδιού αλλά και στη δική μου ως γονέα και ενήλικα, και, τέλος, μου έδωσε πάμπολλες και γόνιμες ιδέες-εργαλεία στη δουλειά μου με παιδιά που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικογενειακά και ψυχικά προβλήματα.

Η αξία των παραμυθιών και η διεύρυνση της επικοινωνίας με το παιδί διαμέσου αυτών

Την αρχική ιδέα, λοιπόν, μου την έδωσε η σχεδόν τετράχρονη τότε Ν., που ένα βράδυ, ακούγοντας για πολλοστή φορά κάποιο αγαπημένο της παραμύθι, κουρνιασμένη στην αγκαλιά μου, με διακόπτει αλλάζοντας την εξέλιξη της πλοκής του παραμυθιού.

– «Μα δεν είναι έτσι το παραμύθι», της λέω έκπληκτος!
– «Το ξέρω, μπαμπά», μου απαντά, «όμως, έτσι θα γίνει ένα καινούργιο παραμύθι, αλλά και δεν θα χρειάζεται να μου αγοράζεις συνέχεια καινούργια παραμύθια και να ξοδεύεσαι!».

Έμεινα, φυσικά, άφωνος και από τότε άρχισε για τους δυο μας μια νέα εποχή όχι μόνο παραμυθιών αλλά και επικοινωνίας. Κατασκευάσαμε με απλά υλικά, στο υπνοδωμάτιό της, μια μικρή ζεστή γωνιά παραμυθιού. Ήταν σαν μια μικρή σπηλιά, με αναπαυτικά μαξιλάρια, με λουλούδια, πεταλούδες και πουλάκια κολλημένα στους τοίχους της, και κάποια αγαπημένα της αντικείμενα. Εκεί κουρνιάζαμε οι δυο μας και αρχίσαμε να «κατασκευάζουμε» τα δικά μας παραμύθια, να αυτοσχεδιάζουμε και να παραλλάσσουμε.

Για να κεντρίσω τη φαντασία της, να εξασκήσω την αυτοσυγκέντρωσή της αλλά και για να γίνει η ώρα του παραμυθιού συναρπαστικότερη, σβήναμε τα πολλά φώτα και κάναμε, για παράδειγμα, το εξής:

– Δεν θα κοιτάς τις εικόνες του παραμυθιού, της έλεγα. Θα αρχίσω να διαβάζω και εσύ κλείσε τα ματάκια σου και προσπάθησε να δεις τις δικές σου εικόνες, αυτές που εσύ θέλεις. Εσύ θα αποφασίζεις πως θα είναι οι εικόνες σου. Αυτό το ονομάζουμε φαντασία.

Μετά το παραμύθι, συζητούσαμε για τις εικόνες που είδε, πως ένιωσε και τι σκέφθηκε. Αυτή η δραστηριότητα έγινε η αγαπημένη της για μεγάλο χρονικό διάστημα. Διαπίστωσα πως όξυνε τη φαντασία της, εμπλούτισε τη λεκτική της ικανότητα, τη βοήθησε να εκφράζεται αμεσότερα συναισθηματικά, συγκρότησε κατά πολύ τη σκέψη και το λόγο της και έδωσε κάποιες φορές και σε εμένα τον ίδιο τη δυνατότητα να εντοπίσω έγκαιρα τι την απασχολεί ή την προβληματίζει, πριν καν μου το εκφράσει άμεσα η ίδια.

Άλλες πάλι φορές, παίζαμε Καραγκιόζη αυτοσχεδιάζοντας ή δημιουργούσαμε τα δικά μας παραμύθια. Βάζαμε κάτι πάνω μας (κάποια περούκα, καπέλο, κάποια ρούχα κ.τ.λ.) που να προσδίδουν αμεσότητα στο ρόλο μας και μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο όλο εγχείρημα, παίρναμε και μερικά λούτρινα ζωάκια για βοήθεια, και βήμα-βήμα -μια ο ένας και μια ο άλλος με τη σειρά- φθάναμε συχνά στις πιο απρόβλεπτες και ενδιαφέρουσες εκβάσεις.

Σε αυτήν την από κοινού δημιουργία μιας ιστορίας/παραμυθιού, έχω καταφύγει αρκετές φορές και στη θεραπεία μικρών παιδιών που έχουν βιώσει κάποιο σοβαρό ψυχικό τραύμα και που έχουν κυριολεκτικά «μπλοκάρει» ψυχικά και συναισθηματικά.

Το αποτέλεσμα είναι συχνά συγκλονιστικό, όπως, τον προηγούμενο χρόνο, με την περίπτωση πραγματογνωμοσύνης δύο μικρών κοριτσιών, 4 και 2 ½ ετών, που κακοποιήθηκαν σεξουαλικά από τον πατέρα τους. Μόνο με τον τρόπο αυτό κατάφεραν να νιώσουν την απαραίτητη απόσταση ασφαλείας και να μιλήσουν, τελικά, δια στόματος των πρωταγωνιστών των παραμυθιών που δημιουργήσαμε, για τις τραυματικές τους εμπειρίες.

Η ζωή των περισσοτέρων από εμάς έχει γίνει δύσκολη και αγχώδης. Ο χρόνος μας, ακόμα και για τα πλέον απαραίτητα, μοιάζει πολλές φορές να μην επαρκεί. Όμως, η αφιέρωση χρόνου για τα παιδιά μας, ιδιαίτερα όταν γίνεται με έναν δημιουργικό, ευχάριστο και ενδιαφέροντα τρόπο, είναι πραγματικά επένδυση ζωής και απόλαυσης και για τα δύο μέρη.

Η σχέση παραμυθιού-φαντασίας

Η φαντασία παίζει έναν ιδιαίτερα καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη και στη συμπεριφορά ενός ατόμου. Διαμέσου του παραμυθιού, το παιδί έχει τη δυνατότητα να φανταστεί και να αποκτήσει γνώση και εμπειρία για πράγματα και καταστάσεις που ποτέ του προηγουμένως δεν έτυχε να συναντήσει ή να αντιμετωπίσει.

Ένα μέσο παιδί, που έχει καλή αντίληψη της πραγματικότητας, αποκτά έναν ικανοποιητικό έλεγχο της φαντασίας του όταν φθάνει σε ένα ορισμένο σημείο ωριμότητας που είναι συνήθως η ηλικία των 5 χρόνων περίπου.

Πριν από την ηλικία αυτή και εφόσον δεν πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις από την πλευρά των ενηλίκων -όσον αφορά στο διάβασμα των παραμυθιών-, υπάρχει πιθανότητα η φαντασία του παιδιού να επηρεάσει τον τρόπο που αυτό αντιλαμβάνεται την πραγματικότητά του, προκαλώντας του διάφορες φοβίες ή άλλου τύπου δυσκολίες, ακόμα και μέχρι του σημείου να δυσκολεύεται να διαχωρίσει ανάμεσα σε φαντασία και πραγματικότητα.

Για τους παραπάνω λόγους, λοιπόν, όταν διαβάζουμε παραμύθια σε μικρά παιδιά, θα πρέπει να έχουν μια συγκεκριμένη αρχή και ένα σαφές τέλος. Με τον τρόπο αυτόν, το παιδί θα γνωρίζει πότε μπαίνουμε στο χώρο της φαντασίας και πότε επιστρέφουμε στην πραγματικότητα.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που όλα τα παραμύθια σηματοδοτούν αυτήν την είσοδο στον φαντασιακό κόσμο τους με το «Ήταν μια φορά κι έναν καιρό…», την δε έξοδο από αυτόν και την επιστροφή στην πραγματικότητα με το «…και έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα…».

Μία άλλη σημαντική προϋπόθεση είναι η εξής: επειδή, σε ένα μικρό παιδί, η λογική δεν έχει τον έλεγχο του υποσυνείδητου -την ίδια στιγμή που οι εμπειρίες του δεν επαρκούν ώστε να το παρέχουν επαρκή πληροφόρηση- η φαντασία έχει ελεύθερο πεδίο δράσης, κατακλύζοντας πολλές φορές την πραγματικότητά του.

Αυτό καθιστά την παρουσία ενός ενήλικα και την ύπαρξη διαλόγου ανάμεσα σε αυτόν και το παιδί -γύρω από διάφορα ερωτήματα, ασάφειες αλλά και συναισθήματα που η ανάγνωση ενός παραμυθιού μπορεί να πυροδοτήσει στο παιδί- άκρως απαραίτητα ώστε να διατηρηθεί η επαφή του παιδιού με την πραγματικότητα.

Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό να συμβαίνει όταν έχουμε να κάνουμε με ένα παιδί με διάφορες ανεπίλυτες ψυχικές συγκρούσεις ή που βρίσκεται σε κάποια εξελικτική φάση όπου κυριαρχούν -ούτως ή άλλως, όπως είναι φυσικό- διαφόρων ειδών απειλητικές φαντασιώσεις και συναισθήματα.

Οι θετικές επιπτώσεις των παραμυθιών

Συνοπτικά, θα μπορούσαμε να πούμε πως οι σημαντικότερες επιπτώσεις των παραμυθιών είναι οι εξής:

– Διευρύνουν τον κόσμο των εμπειριών του παιδιού, δίνοντάς του -ταυτόχρονα και με έναν φυσικό και αβίαστο τρόπο- σημαντικές πληροφορίες για την πολιτισμική του κληρονομιά.

– Τροφοδοτούν και εξελίσσουν τη φαντασία που δίχως αυτήν δεν είναι δυνατόν να προκύψει κάτι καινούργιο και δημιουργικό.

– Εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο του παιδιού, ενισχύουν την αφηγηματική του ικανότητα και γενικότερα τη δυνατότητα έκφρασής του.

– Ενδυναμώνουν τη συναισθαντικότητα καθώς και την ικανότητα συγκέντρωσης του παιδιού. Το δεύτερο είναι ιδιαίτερα σημαντικό κυρίως με παιδιά που έχουν δυσκολίες διάσπασης προσοχής ή/και υπερκινητικότητας.

– Διασκεδάζουν και δίνουν την ευκαιρία στο παιδί να έρθει σε επαφή και να διαχειρίζεται πολλά και έντονα συναισθήματα.

– Δείχνουν τρόπους αντιμετώπισης και επίλυσης διαφόρων δύσκολων καταστάσεων και καλλιεργούν βασικές ηθικές αξίες και αρχές.

Οι ιδιαιτερότητες της αφήγησης παραμυθιών, συγκριτικά με την ανάγνωσή τους

Η αφήγηση παραμυθιών, ιδιαίτερα όταν γίνεται από κάποιον με ταλέντο και μεράκι, έχει έναν μαγικό τρόπο να συναρπάζει τα παιδιά. Είναι κάτι ανάλογο με μια υπέροχη θεατρική παράσταση που δημιουργεί μια μοναδική και αμφίδρομη επικοινωνία και διάδραση ανάμεσα σε ηθοποιούς και κοινό.

Η αφήγηση παραμυθιών αποτελεί μια πολύ παλιά και ευρέως διαδεδομένη παιδαγωγική μέθοδο στους περισσότερους πολιτισμούς. Στόχος της ήταν να μπορέσει το παιδί να αναγνωρίσει, μέσα από αυτήν, τον εαυτό του σε ανάλογες καταστάσεις και να κατανοήσει καλύτερα σημαντικά ζητήματα της ζωής.

Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της ζωντανής αφήγησης παραμυθιών είναι η στενή σχέση που μπορεί να δημιουργηθεί ανάμεσα στο παιδί και τον αφηγητή. Η αμεσότητα και η βλεμματική επαφή που υπάρχει ανάμεσά τους καθώς και η ελευθερία κινήσεων (εκφράσεις προσώπου, γλώσσα σώματος κ.ά.), η δυνατότητα σωματικής εγγύτητας και αυτοσχεδιασμών που δίνει η απουσία συγκεκριμένου κειμένου ευνοούν τη δημιουργία μιας στενότερης σχέσης καθώς και μια καλύτερη αίσθηση της δομής του λόγου, της αφήγησης και, γενικότερα, της μάθησης.

Η θεραπευτική δύναμη των παραμυθιών

Διάφορες έρευνες που έχουν γίνει γύρω από το θέμα αυτό έχουν δείξει πως άτομα -που ως παιδιά διάβαζαν πολλά παραμύθια- διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης κάποιου ψυχικού νοσήματος ή να πεθάνουν πρώιμα. Κάτι ανάλογο ισχύει και για παιδιά που διαβάζουν πολλά παραμύθια. Τα ευρήματα αυτά -αν και δεν έχουν ακόμα τεκμηριωθεί επιστημονικά- αποτελούν μια σημαντική διαπίστωση.

Άσχετα από το αν έχει βρεθεί ή όχι ακόμα κάποια επιστημονική εξήγηση, όλοι οι επαγγελματίες αλλά και πολλοί απλοί άνθρωποι γνωρίζουν τη δύναμη και τις ευεργετικές επιπτώσεις ενός καλού παραμυθιού με θεματολογία ανάλογη των δυσκολιών που αντιμετωπίζει αυτός που το ακούει ή το διαβάζει.

Η θεραπευτική επίδραση των παραμυθιών είναι σαν το σακίδιο με τα πολύτιμα εφόδια που κουβαλά στη ράχη του ένας πεζοπόρος ή ορειβάτης που, όταν έρθει η στιγμή, τον βοηθούν καθοριστικά ώστε να καταφέρει να φέρει σε πέρας το εγχείρημά του.

Η πλοκή των παραμυθιών βοηθά αυτόν που αντιμετωπίζει μια δύσκολη κατάσταση να ταυτιστεί με κάποιον από τους ήρωές της και, με τον τρόπο αυτόν, στο τέλος να δικαιωθεί, να επιβραβευθεί, να ευτυχίσει, να απαλλαγεί από το κακό που τον βρήκε κ.ά…

Δεν θα ξεχάσω ποτέ τις αντιδράσεις ενός 5χρονου αγοριού που παρακολουθούσα πριν από μερικά χρόνια και το οποίο είχε εγκαταλειφθεί από τους γονείς του σε ένα ίδρυμα. Όταν το είδα για πρώτη φορά, πληροφορήθηκα πως οι γονείς του δεν ξαναεμφανίστηκαν από τότε που το άφησαν, παρόλο που είχαν περάσει δύο ολόκληρα χρόνια.

Κάποια στιγμή, του πρότεινα να του αφηγηθώ ένα παραμύθι, αν δεν είχε αντίρρηση. Δέχθηκε αμέσως. Του μίλησα τότε για μια γοργόνα που γέννησε ένα μικρό παιδάκι. Ήταν χειμώνας και η θάλασσα ήταν πολύ άγρια και επικίνδυνη, με τεράστια κύματα να σκάνε πάνω στους γύρω βράχους.

Τότε η γοργόνα, επειδή αγαπούσε πολύ το παιδάκι της και δεν ήθελε να κινδυνέψει μέσα στη άγρια θάλασσα, πλησίασε την ακτή και παρακάλεσε μία γριούλα, που είχε το καλυβάκι της εκεί κοντά, να κρατήσει το παιδάκι της μέχρι να περάσει ο χειμώνας και να ηρεμήσει η άγρια θάλασσα, και τότε θα έρθει να το ξαναπάρει κοντά της. Έτσι και έγινε.

Πέρασε ο χειμώνας, ήρθε η άνοιξη και μαζί της η γοργόνα που πήρε κοντά της το παιδάκι της που είχε πια μεγαλώσει. Ευχαρίστησε από την καρδιά της τη γριούλα που φρόντισε με τόση αγάπη το μωρό της και της υποσχέθηκε πως θα στέλνει, από εδώ και πέρα, με τα κύματα ό,τι αυτή χρειάζονταν για να περνά καλά και να μη της λείπει τίποτα.

Το αγοράκι δεν άκουγε απλά. Κάποιες φορές, από την έντασή του πηδούσε και κραύγαζε, ζητώντας κάθε φορά να του αφηγηθώ πολλές φορές το ίδιο παραμύθι, ρωτώντας ξανά και ξανά: «Ήρθε, όμως, η γοργόνα, ε; Και πήρε πάλι κοντά της το μωράκι της, ε;».

Ξανά και ξανά σπάραζε και η δική μου καρδιά κάθε φορά που άκουγα τη λαχτάρα της προσμονής αυτού του εγκαταλελειμμένου παιδιού. Η μεγαλύτερη ψυχική δοκιμασία ήταν, όμως, όταν πρόσθετε στη συνέχεια: «Εσύ, όμως, δεν θα φύγεις, έτσι δεν είναι; Θα είσαι εδώ κάθε φορά που θα έρχομαι για να μου λες όμορφα παραμύθια»…

Μετά από λίγους μήνες θεραπευτικής προσπάθειας, σημαντικό μέρος της οποίας ήταν η αφήγηση παραμυθιών και ιστοριών μέσα από τις οποίες επεξεργασθήκαμε τις επείγουσες συναισθηματικές δυσκολίες και ανάγκες του παιδιού αυτού, η απόσυρση που παρουσίαζε, και η οποία εναλλάσσονταν με έντονες και σχεδόν ανεξέλεγκτες εκρήξεις οργής, σταδιακά εξαφανίστηκαν…

Τα παραμύθια είναι διαχρονικά και έχουν παγκόσμια εμβέλεια καθώς σε αυτά συναντάμε πανάρχαια αρχέτυπα της ιστορικής πορείας της ανθρωπότητας, όπως είναι οι διάφοροι ήρωες, οι δράκοι, οι βασιλιάδες και οι βασίλισσες, οι πρίγκιπες και οι πριγκίπισσες, οι μάγισσες, οι μητριές, τα ξωτικά κ.ά., που συμβολίζουν σημαντικές πλευρές της εξέλιξής μας και βαθιά ριζωμένες συγκρούσεις εντός μας.

Διαμέσου της αφήγησης/ανάγνωσης παραμυθιών δίνεται η δυνατότητα να ανακινηθούν και να αναδυθούν ανάλογοι προβληματισμοί, συγκρούσεις και εμπειρίες που τυχόν έχει βιώσει/βιώνει ένα παιδί αλλά και μια νέα ευκαιρία επίλυσης και αποκατάστασής τους.

Τα παραμύθια, όλες τις εποχές -όπως και οι παλιές και αθάνατες ελληνικές ταινίες- έδιναν, για παράδειγμα, την ευκαιρία σε φτωχούς και κατατρεγμένους να ονειρεύονται και να ελπίζουν πως ίσως και οι ίδιοι καταφέρουν κάποια στιγμή να ζήσουν μια καλύτερη ζωή, όπως ακριβώς και οι ήρωες/πρωταγωνιστές τους.

Μας μαθαίνουν, επίσης, να εξελίξουμε μια εσωτερική ποιότητα ως άτομα, διαμέσου μηνυμάτων όπως π.χ. πως η αλληλεγγύη προς τους άλλους και η έντιμη προσπάθεια κάποια στιγμή επιβραβεύονται κ.τ.λ.

Με την είσοδο της τηλεόρασης στη ζωή μας και της, σε μεγάλο βαθμό, αντικατάστασης της αφήγησης ή του διαβάσματος παραμυθιών από ταινίες και κινούμενα σχέδια με φωνές ηθοποιών κ.τ.λ., η δυνατότητα των παιδιών για εξέλιξη της φαντασίας τους και της αμεσότερης και πιο ενεργητικής συμμετοχής τους σε αυτά έχει μειωθεί δραματικά.

Η έλλειψη πρόσβασης σε κάποιον ενήλικα που να δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να μπορούν να θέτουν άμεσα τα όποια ερωτήματά που τυχόν προκύπτουν εντός τους και να παίρνουν ανακουφιστικές απαντήσεις ή επεξηγήσεις έχει, επίσης, μειωθεί δραματικά. Τις συνέπειες αυτών των αλλαγών, όπως συνήθως συμβαίνει, θα τις μάθουμε κάποια στιγμή με ακρίβεια. Ας ελπίσουμε πως δεν θα είναι σοβαρές…

Σάββας Ν. Σαλπιστής, Ph.D., Κλινικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής, Κλινικός Ψυχολόγος Πανεπιστημίου Στοκχόλμης, Διπλωματούχος Ψυχοθεραπευτής Βασιλικού Ιατροχειρουργικού Ινστιτούτου Karolinska Στοκχόλμης

Πηγή:https://tvxs.gr/news/paideia/i-simasia-toy-paramythioy