Η «μετά την αλήθεια» εποχή
Στην εποχή του Ντόναλντ Τραμπ και του Brexit, το Oxford Λεξικό έχει δηλώσει τη σύνθεση των λέξεων «μετά την αλήθεια» («post-truth») ως τον διεθνή όρο που επιλέχθηκε για το έτος 2016.1 Η «μετά την αλήθεια» εποχή στα Λεξικά της Οξφόρδης (Oxford Dictionnaries)2 έπειτα από πολλή συζήτηση και έρευνα προσδιορίστηκε ως το επίθετο που ορίζεται για να δηλώσει «συνθήκες υπό τις οποίες αντικειμενικά γεγονότα έχουν λιγότερη επιρροή στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης απ' ό,τι οι αναφορές στο συναίσθημα και τα προσωπικά πιστεύω».
Οι συντάκτες του όρου καταγράφουν επίσης ότι η χρήση της «μετα-αλήθειας» έχει αυξηθεί κατά περίπου 2.000% το 2016 σε σχέση με πέρυσι. Επίσης, οι συντάκτες σημειώνουν ότι, παρότι ο όρος υπήρχε την τελευταία δεκαετία, τώρα η ένταση στη χρήση του αναγνωρίζεται «στο πλαίσιο του δημοψηφίσματος για την Ε.Ε. στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες».
Και ενώ από τον αιώνα της φιλοσοφίας, τον αιώνα του Διαφωτισμού, ο άνθρωπος αναζητά τις έννοιες της αλήθειας και τις διευρύνει μέσω της μεθόδου της ανάλυσης (Νεύτωνας)3 στη σημερινή τομή με το πρόθεμα post, εξηγούν οι συντάκτες του όρου, η «αλήθεια» έχει νόημα περισσότερο σαν να «ανήκει σε μια εποχή κατά την οποία η συγκεκριμένη έννοια έχει γίνει ασήμαντη ή άσχετη». Και συνεχίζουν, «αυτή η απόχρωση φαίνεται να έχει τις ρίζες της στα μέσα του 20ού αιώνα, σε σχηματισμούς, όπως η μετα-εθνική (1945) και η μετα-φυλετική (1971)».
Οι στρατηγικοί σύμβουλοι της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, S. Bannon και Μ. Υiannopoulos, ταυτίζουν τη «μετα-αλήθεια» εποχή με τη «μετά τα γεγονότα» (post-facts) εποχή, με τον πρώτο να μην τον απασχολεί αν υπήρξε προσβλητικός σχολιασμός για τις γυναίκες και τις μειοψηφίες από τον υποψήφιο πρόεδρο Τραμπ, αφού η Αμερική περνάει σε μια νέα εποχή όπου δεν θα κυριαρχούν τα αισθήματα (feelings) -που κυριάρχησαν τα τελευταία τριάντα χρόνια- αλλά τα γεγονότα (facts).
Δεν γνωρίζει τον ορισμό για τη «μετά την αλήθεια εποχή» από το Λεξικό της Οξφόρδης και έτσι υποστηρίζει το ακριβώς αντίθετο για τα αισθήματα και τα γεγονότα. Ενδειξη ότι αυτοί οι «επικοινωνιακοί» κροταλίες είναι θύματα της ίδιας της παραβίασης που προσπαθούν να επιτύχουν στις κατακτήσεις του ιστορικού κόσμου.
Τσακίζονται μαζί με τις αντιφάσεις τους πάνω στις αναπαλλοτρίωτες αρχές του ουμανισμού και του ιστορικού δικαίου για τον άνθρωπο. Ζυγιάζουν τις δυνατότητές τους από τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης και τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Αυτό είναι το όπλο τους. Το μόνο που έχουν στα χέρια τους.
Το κρίσιμο σημείο τομής έγινε με τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Οι σχεδιαστές της νέας «μετά τα γεγονότα» εποχής σχεδίασαν και πέτυχαν να γίνει σταδιακά υπέρβαση του γνωστού έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου και μετέτρεψαν σε προνομιακό πεδίο ενημέρωσης την κοινωνική δικτύωση μεταβάλλοντας το διαδίκτυο σε πεδίο σύγκρουσης με την ίδια την πολιτική. Οι τελευταίες αμερικανικές εκλογές θεωρήθηκαν εκλογές του twitter.
Ο Ντ. Τραμπ έχει 12,5 εκατομμύρια να τον ακολουθούν στο twitter, η Χ. Κλίντον 9,8 εκατομμύρια και ο Μπ. Ομπάμα 78 εκατομμύρια πολίτες.
H «μετά την αλήθεια» εποχή, στην πραγματικότητα, δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα μιας αναπόφευκτης σύγκρουσης ανάμεσα στην αλήθεια και την πολιτική4, από τον Πλάτωνα στον Χομπς, και η υποβάθμιση της αλήθειας σε γνώμη, η οποία αντιστοιχήθηκε με την πολιτική αυταπάτη και, ως τέτοια, παρουσιάζει τη στάση των πολιτών ως δευτερεύουσας σημασίας και αμφιβόλου αξίας στο κοινωνικό είναι.
Στη μεγαλειώδη ένταση της σύγκρουσης του «διαλόγου» της φιλοσοφικής αλήθειας με τη «ρητορική» της δημαγωγίας («Γοργίας», Πλάτωνας)5 θα πρέπει εμείς σήμερα να εντάξουμε τα νέα στοιχεία αυτής της «μετά την αλήθεια» εποχής που είναι μια τεράστια προσπάθεια των οικονομικών και πολιτικών ελίτ να αποσυνθέσουν την κατανόηση της αιτίας στον ανθρώπινο στοχασμό και στη δράση.
Η καταστροφή του κράτους, των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της λειτουργίας της δοτής εξουσίας από τους λαούς προς τις κυβερνήσεις ως εντολή μιας καθολικής βούλησης, η απόσυρση των θεσμών από την πολιτική και κοινωνική δυναμική και κριτική, συνθέτουν τη «μετά την αλήθεια» εποχή, όπως την ορίζουν οι εχθροί των ανθρώπινων κατακτήσεων και της προόδου για όλους.
Το περιεχόμενο αυτής της επίθεσης είναι «ζώσα πραγματικότητα» για τους λαούς με τη μορφή άσκησης πολιτικών εκτάκτου ανάγκης και της ταύτισης του δικαίου με την ερμηνεία του, σύμφωνα με τους πολιτικούς και κοινωνικούς συσχετισμούς. Ετσι, ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης που ενώ έγινε νομικά δεσμευτικός όταν τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας τον Δεκέμβριο του 2009 και τώρα διαθέτει την ίδια νομική ισχύ με τις συνθήκες της Ε.Ε. «δεδομένης της διάκρισης μεταξύ δικαιωμάτων και αρχών υποστηρίζεται ότι, ειδικά στο πεδίο των κοινωνικών δικαιωμάτων, περιορίζεται πολύ η ουσιαστική δυνατότητα επίκλησης των δικαιωμάτων αυτών ενώπιον του δικαστή, καθώς η διατύπωση πολλών από τις σχετικές διατάξεις είναι κάπως αόριστη και γενικόλογη».6
Ας αρχίσουμε από αυτό το πεδίο την καταστροφή της ρητορικής για τη «μετά την αλήθεια» εποχή. Ας γίνει η δύναμη της νέας εποχής ο απόλυτος σεβασμός στην επίκληση των κοινωνικών δικαιωμάτων μπροστά στον Ευρωπαίο δικαστή. Θα είναι η αρχή μιας νέας ιστορίας για τους λαούς. Η ιστορία της αλήθειας, του λόγου και της δικαιοσύνης.
(3) Κασίρερ, Ε. (2013) «Η φιλοσοφία του διαφωτισμού», ΜΙΕΤ
(4) Hana Arendt, «Truth and Politics», New Yorker magazine, 1967
(5) ό.π.
(6) To Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης και ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, καθηγητή Βασίλειου Σκουρή, προέδρου Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (http://www.constitutionalism.gr/2221-to-dikastirio-tis-eyrwpaikis-enwsis...)
* πολιτική επιστήμονας, δρος Επιστήμης της Πληροφορίας
Πηγή:http://www.efsyn.gr/arthro/i-meta-tin-alitheia-epohi
Πηγή:http://www.efsyn.gr/arthro/i-meta-tin-alitheia-epohi
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου