Του
Γκάρυ Στίβενσον
Την περασμένη εβδομάδα οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο άρχισαν να τυπώνουν χρήματα σε τεράστια κλίμακα για να αντιμετωπίσουν την πανδημία των κοροναϊών.
Γκάρυ Στίβενσον
Την περασμένη εβδομάδα οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο άρχισαν να τυπώνουν χρήματα σε τεράστια κλίμακα για να αντιμετωπίσουν την πανδημία των κοροναϊών.
Στις ΗΠΑ, η Federal Reserve δεσμεύτηκε να αγοράσει ένα δυνητικά απεριόριστο ποσό κρατικού χρέους. Στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ανακοίνωσε νέο Πρόγραμμα Αγοράς Έκτακτης Ανάγκης ύψους 750 δισ. Ευρώ (PEPP). Και στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Τράπεζα της Αγγλίας εισέφερε στην οικονομία 200 δισεκατομμύρια λίρες στερλίνες μέσω του ποσοτικού προγράμματος.
Αυτό θέτει το ερώτημα: πού τελικά όλα αυτά τα χρήματα θα καταλήξουν και ποιος θα επωφεληθεί από αυτό; Για να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τη φύση της οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζουμε.
Η επιδημία του κορωναϊού και η σχετική οικονομική διακοπή οδήγησαν σε τεράστια μείωση των συνολικών δαπανών της κοινωνίας. Επειδή οι δαπάνες ενός ατόμου είναι εισόδημα άλλου προσώπου, αυτό έχει οδηγήσει σε τεράστια μείωση του εισοδήματος σε ολόκληρη την κοινωνία.
Προκειμένου να σωθούν πολλοί απελπισμένοι άνθρωποι, οι κυβερνήσεις παρενέβησαν και προσφέρθηκαν να αντικαταστήσουν ένα μεγάλο μέρος αυτού του εισοδήματος απευθείας από τα κρατικά ταμεία. Οι κυβερνήσεις θα λάβουν αυτά τα χρήματα δανεισμού από επενδυτές μέσω της έκδοσης ομολόγων. Αυτοί οι επενδυτές, με τη σειρά τους, θα πάρουν αυτά τα χρήματα με την πώληση των υφιστάμενων κρατικών ομολόγων τους πίσω στις κεντρικές τράπεζες, οι οποίες αποτελούν ξεχωριστό και ανεξάρτητο κυβερνητικό τομέα. Οι κεντρικές τράπεζες θα δημιουργήσουν κυριολεκτικά τα χρήματα ηλεκτρονικά, ουσιαστικά από το λεπτό αέρα, πράγμα που σημαίνει ότι θα υπάρξει μεγάλη αύξηση στο συνολικό χρηματικό ποσό του συστήματος.
Υπάρχει ένα ενδιαφέρον κομμάτι προφανής μαγείας εδώ. Οι κεντρικές τράπεζες δημιούργησαν πολλά νέα χρήματα, αλλά από τη στιγμή που τα χρήματα αυτά χρησιμοποιούνται για την άμεση αντικατάσταση του χαμένου εισοδήματος των εργαζομένων, το εισόδημα κανενός δεν έχει αυξηθεί. Στην πραγματικότητα, στις περισσότερες χώρες η κυβέρνηση δεν επιδοτεί πλήρως τα χαμένα εισοδήματα, μόνο εν μέρει. Τα εισοδήματα πολλών ανθρώπων εξακολουθούν να μειώνονται συνολικά.
Έτσι, αν η κεντρική τράπεζα έχει δημιουργήσει πολλά καινούργια χρήματα και την έσπρωξε στο σύστημα, αλλά το εισόδημα κανένας δεν έχει αυξηθεί, τότε πού πήγαν όλα τα χρήματα; Αυτό είναι το μαγικό τέχνασμα.
Η απάντηση είναι ότι ενώ το ακαθάριστο εισόδημα ή το συνολικό εισόδημα κανένας δεν αυξήθηκε, υπάρχει μια ομάδα των οποίων το καθαρό εισόδημα αυξήθηκε σημαντικά - και αυτό είναι οι πλούσιοι.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, ενώ τα έσοδα μειώθηκαν ή παρέμειναν τα ίδια, οι δαπάνες διαφόρων ομάδων έχουν αλλάξει τεράστια. Θυμηθείτε ότι η πρώτη αλλαγή εδώ ήταν μια κατάρρευση των δαπανών και ήταν αυτή η πτώση των δαπανών που προκάλεσε την πτώση του εισοδήματος. Αυτές οι μειώσεις των δαπανών δεν είναι ίσες σε ολόκληρη την οικονομία. Για μεγάλο αριθμό ανθρώπων, ειδικά για τους φτωχότερους, οι περισσότερες ή και όλες οι δαπάνες τους είναι απαραίτητες. Οι δαπάνες, όπως το μίσθωμα ή οι πληρωμές υποθηκών, τα τρόφιμα, οι λογαριασμοί και άλλα βασικά, παίρνουν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι διαθέσιμου εισοδήματος για τους περισσότερους ανθρώπους. Για αυτούς τους ανθρώπους, οι δαπάνες τους θα έχουν σχεδόν πέσει, καθώς θα χρειαστεί να αγοράσουν όλα αυτά τα πράγματα.
Έτσι, εάν οι απλοί εργαζόμενοι δεν έχουν μειώσει σημαντικά τις δαπάνες τους, τότε πού προέρχονται οι τεράστιες μειώσεις στις κοινωνικές δαπάνες; Η απάντηση είναι από πλουσιότερους ανθρώπους, για τους οποίους σχεδόν όλες οι δαπάνες τους έρχονται με τη μορφή διακριτικής και μη ουσιαστικής δαπάνης.
Φυσικά, όλοι έχουμε κάποιες διακριτικές δαπάνες. Η διαφορά είναι ότι, καθώς γινόμαστε πλουσιότεροι, τα προϊόντα πρώτης ανάγκης καθίστανται ευκολότερα ανεκτά, και περισσότερα από τα έξοδα μας δαπανώνται για μη βασικά ή πολυτελή. Όσο πιο πλούσιος είστε, τόσο περισσότερο δαπανούνται για διακοπές, εστιατόρια, θέατρα και μπαρ (όλες οι βιομηχανίες που έχουν κλείσει τώρα) και τόσο λιγότερο, αναλογικά, ξοδεύετε για φαγητό, μίσθωμα και λογαριασμούς.
Για να το δείξουμε αυτό, ας συγκρίνουμε τη ροή χρημάτων μέσω της οικονομίας πριν και μετά την επιδημία του κοροναϊού.
Πριν από το ξέσπασμα, οι ταμειακές ροές είχαν ως εξής:
1. Η διακριτική δαπάνη των πλουσίων δημιούργησε μια ροή εσόδων στις επιχειρήσεις, οι οποίες πλήρωναν μισθούς στους εργαζόμενους.
2 Οι εργαζόμενοι χρησιμοποίησαν τότε αυτά τα χρήματα για να πληρώσουν ενοίκια, υποθήκες, τρόφιμα και λογαριασμούς.
3. Τα χρήματα αυτά κατέληξαν με τους ιδιοκτήτες κατοικιών, τους υποκείμενους δανειστές δανείων και τους ιδιοκτήτες εταιρειών.
Από την έναρξη της εστίας, τα πράγματα έχουν αλλάξει:
1. Οι πλούσιοι έχουν μειώσει τις δαπάνες τους ως απάντηση στο οικονομικό κλείσιμο.
2. Αυτό έχει σταματήσει τη ροή των μισθών στους εργαζόμενους, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορούν να πληρώσουν για τα βασικά τους.
3. Για να αντικαταστήσουν αυτά τα έσοδα, οι κεντρικές τράπεζες έδωσαν χρήματα σε επενδυτές που τους έχουν δανείσει στην κυβέρνηση (με περικοπή), οι οποίοι με τη σειρά τους το έδωσαν στους εργαζόμενους.
4. Οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν τώρα αυτά τα χρήματα για να πληρώσουν ενοίκια, στεγαστικά δάνεια, τρόφιμα και λογαριασμούς.
5. Όπως και πριν, τα χρήματα καταλήγουν με τους ιδιοκτήτες κατοικιών, τους υποκείμενους δανειστές δανείων και τους ιδιοκτήτες των εταιρειών.
Ποιοι είναι οι νικητές και οι ηττημένοι εδώ; Οι εργαζόμενοι λαμβάνουν τα εισοδήματά τους από την κυβέρνηση, αν και χάνουν λίγο, καθώς τα εισοδήματά τους δεν επιδοτούνται πλήρως. Οι πλούσιοι καταλήγουν επίσης με τα χρήματα που θα είχαν λάβει ούτως ή άλλως μέσω των ενοικίων, των τόκων και των εταιρικών εισοδημάτων. Σημαντικό όμως είναι ότι οι δαπάνες των πλουσίων έχουν μειωθεί μαζικά. Αυτό σημαίνει ότι οι πλούσιοι καταλήγουν να κερδίζουν καθώς το εισόδημά τους έχει παραμείνει το ίδιο, αλλά οι δαπάνες τους έχουν μειωθεί.
Σε βασικό επίπεδο, η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει νέα χρήματα για να αντικαταστήσει τις χαμένες δαπάνες των πλουσίων, ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να συνεχίσουν να πληρώνουν τους λογαριασμούς τους στους πλούσιους. Τα νέα χρήματα που έχουν δημιουργηθεί από τις κεντρικές τράπεζες καταλήγουν να συσσωρεύονται στους τραπεζικούς λογαριασμούς των πλούσιων ατόμων, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου