Σάββατο 9 Ιανουαρίου 2021

Υποεκπαίδευση και μαζική έξωση των αδυνάτων

 



Οι επαφές της υπουργού Παιδείας με υψηλόβαθμα στελέχη στις ΗΠΑ είναι συχνές. Ετσι, η φιλοσοφία του νέου της συστήματος θυμίζει πρόγραμμα που εφαρμόστηκε επί Μπους και συνεχίστηκε επί Ομπάμα

Την ψήφιση νομοσχεδίου για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, το προσεχές διάστημα, και εφαρμογή αρχής γενομένης από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, ανακοίνωσε η υπουργός Παιδείας Ν. Κεραμέως.

Οπως είναι γνωστό, η αξιολόγηση των σχολικών μονάδων και του εκπαιδευτικού έργου (1ο στάδιο) νομοθετήθηκε τον περασμένο Ιούνιο ενώ για το 2ο στάδιο, δηλαδή την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, ετοιμάζεται νομοσχέδιο προς ψήφιση μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021.

Παράλληλα, ετοιμάζεται «έξυπνη» πλατφόρμα με ενσωματωμένο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα με την οποία θα γίνεται η συστηματική καταχώρηση και ανάλυση των δεδομένων της αξιολόγησης μαθητών που πρόκειται να αποτελέσει ένα από τα βασικά εργαλεία του νέου «οικοδομήματος» αξιολόγησης των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών.

Σε συνέντευξή του στον «Σελιδοδείκτη», ο Wayne Au, καθηγητής στο University of Washington Bothell, σημειώνει πως ο ΟΟΣΑ προτρέπει την Ελλάδα να βαδίσει στον δρόμο των ΗΠΑ όσον αφορά στις αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα και ότι οι εκθέσεις του διεθνούς Οργανισμού πιέζουν για την υιοθέτηση κεντρικών τεστ αξιολόγησης για τους μαθητές, τα οποία θα λειτουργούν ως σημείο αναφοράς για την αξιολόγηση των σχολείων και των εκπαιδευτικών.

Είναι γνωστή, βεβαίως, η ιδεολογική αντίθεση της υπουργού Νίκης Κεραμέως και της κυβέρνησης στη δημόσια εκπαίδευση και η στενή τους σχέση με την ιδιωτική εκπαίδευση. Αλλωστε, οι επαφές της υπουργού Παιδείας για θέματα εκπαίδευσης με υψηλά στελέχη των ΗΠΑ είναι συχνές.

Θυμίζουμε τη συνάντηση της Νίκης Κεραμέως με την υφυπουργό Παιδείας και Πολιτισμού των ΗΠΑ, Marie Royce, πέρσι τον Γενάρη στην Ουάσιγκτον όπου συζήτησαν «περαιτέρω πτυχές της συνεργασίας των δύο χωρών μας σε θέματα παιδείας», τον Στρατηγικό Διάλογο για θέματα εκπαίδευσης τον Ιούλιο του 2019 με τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, ή λίγους μήνες αργότερα, τις συναντήσεις της στις ΗΠΑ για ελληνοαμερικανική συνεργασία σε ζητήματα εκπαίδευσης.

Δεν παραξενεύει, επομένως, που τα στοιχεία και η φιλοσοφία του νέου συστήματος που φιλοτεχνεί νομοθετικά βήμα βήμα η Νίκη Κεραμέως θυμίζει το αντίστοιχο αμερικάνικο πρόγραμμα «No Child Left Behind» («Κανένα παιδί δεν θα εγκαταλειφθεί στην τύχη του»), που εφαρμόστηκε επί κυβερνήσεως Μπους στις ΗΠΑ και συνεχίστηκε επί Ομπάμα και Τραμπ με τις ονομασίες «Race to the Top» («Αγώνας δρόμου προς την κορυφή») και «Every Student Succeeds» («Κάθε μαθητής πετυχαίνει») και προέβλεπε ότι η ανύψωση του επιπέδου των γραπτών δοκιμασιών και η εισαγωγή μετρήσιμων στόχων στην εκπαίδευση θα συμβάλει στη βελτίωση των ατομικών επιδόσεων των μαθητών.

Στο πλαίσιο των νεοφιλελεύθερων και νεοσυντηρητικών αναδιαρθρώσεων, η σχολική αποτυχία προβλήθηκε ως αποκλειστική ευθύνη των σχολικών μονάδων. Με την πολιτική της ενοχοποίησης αναγορεύτηκε η σχολική μονάδα και οι εκπαιδευτικοί της σε καθοριστικό παράγοντα για την επίδοση των μαθητών, ενώ οι επιδόσεις των μαθητών συνδέθηκαν με τη χρηματοδότηση των σχολείων και με την τύχη των εκπαιδευτικών.

Υπό το βάρος της υποχρεωτικής επίτευξης των προβλεπόμενων στάνταρ –καθώς στην αντίθετη περίπτωση η κρατική επιχορήγηση κόβεται και τα σχολεία κλείνουν ως σπάταλοι οργανισμοί που δεν ανταποκρίνονται στην προοπτική της ανάπτυξης– οι διευθυντές των σχολείων προσάρμοσαν το αναλυτικό πρόγραμμα στις απαιτήσεις των γραπτών δοκιμασιών. Κοντολογίς, οτιδήποτε δεν συμπεριλαμβανόταν στην προοπτική των τεστ εξοβελιζόταν από τη διδακτική πράξη.

Η παραπάνω πίεση ενισχύθηκε και από το γεγονός ότι δόθηκε η δυνατότητα στους γονείς να επιλέγουν σχολείο για τα παιδιά τους, στην περίπτωση εκείνη που η σχολική μονάδα αποτύγχανε να πιάσει τα στάνταρ για δύο συνεχόμενες χρονιές.

Το συγκεκριμένο μέτρο ενίσχυσε τη «λογοδοσία» των δημόσιων σχολείων προς τους γονείς, με συνέπεια να εξασφαλίζονται περισσότερες ευκαιρίες για την επιλογή σχολείων με το σύστημα των κουπονιών.

Η επιλογή αυτή βασιζόταν στην υποχρέωση των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών περιφερειών να δημοσιοποιούν τις επιδόσεις των μαθητών διαμορφώνοντας έτσι τους όρους προσφοράς. Τα αποτελέσματα των τυποποιημένων διαγωνισμών συγκροτούσαν το προφίλ της σχολικής μονάδας και συνέβαλαν στην αναπροσαρμογή των εκπαιδευτικών προτεραιοτήτων.

Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής είναι γνωστά. Από τη μια, απογειώθηκαν οι περικοπές στη δημόσια εκπαίδευση, αυξήθηκε ο αριθμός των σχολείων που από δημόσια πέρασαν σε ιδιωτικό έλεγχο (τα λεγόμενα «καταστατικά σχολεία» - charter schools), ενώ παγιώθηκε ένας ολοκληρωτικός έλεγχος μέσω της τεχνολογίας για τη συλλογή στοιχείων μαθητών και δασκάλων και από την άλλη, η εφαρμογή της άφησε πίσω αγράμματα παιδιά, κλειστά σχολεία, απολυμένους εκπαιδευτικούς, όξυνε τη σχολική εγκατάλειψη και τις ανισότητες και διαμόρφωσε μια Παιδεία σε συσκευασία κουπονιών και «μετρήσιμων στόχων».

Σύμφωνα πάλι με δημοσίευμα των «Times», σε 29 Πολιτείες των ΗΠΑ, η κατά κεφαλήν δαπάνη ανά μαθητή είναι μικρότερη από ό,τι πριν από το κραχ του 1929, ενώ οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται σε εξαιρετικά δεινή θέση αντιμετωπίζοντας συνεχή μισθολογική απαξίωση, αλλά και περικοπές στη γενικότερη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης.

Και εδώ ερχόμαστε στην ελληνική εκπαίδευση, στις εξαγγελίες και τις διακηρύξεις, στο πλαίσιο των οβιδιακών αλλαγών και στις τρεις βαθμίδες. Μιλάμε για την αξιοποίηση ψηφιακών μέσων και τηλεκπαίδευσης, για ψηφιακό μετασχηματισμό, αυτονομία των σχολείων με μεγαλύτερη ελευθερία στη διαμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος και απελευθέρωση της δυνατότητας συνεργασιών της σχολικής μονάδας με τρίτους, για τον τρόπο αξιολόγησης μαθητών, τις αλλαγές στην επαγγελματική εκπαίδευση και στην χρηματοδότηση των ΑΕΙ βάσει κριτηρίων-αποτελεσμάτων αξιολόγησης, για το ηλεκτρονικό φοιτητολόγιο, την ψηφιακή αξιολόγηση, την ιδιωτικοποίηση κ.ά.

Η ανάγνωση των ήδη ψηφισμένων νόμων και των νομοσχεδίων που έπονται, φανερώνει ότι η βασική γραμμή είναι μια συνεχής αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των σχολείων, με «τιμωρητικές» συνέπειες για τα σχολεία των οποίων οι μαθητές δεν θα πετυχαίνουν τις επιδόσεις-στόχους.

Η σχολική αποτελεσματικότητα προσδιορίζεται από δείκτες-κριτήρια που χρεώνουν την επιτυχία ή την αποτυχία στους ίδιους τους μαθητές και κατ’ επέκταση στους εκπαιδευτικούς. Εδώ, η ανθρώπινη συμπεριφορά αναγορεύεται σε υπό εξέταση αντικείμενο, σε δεδομένο το οποίο μπορεί να αποκτήσει αξία και να αποτιμηθεί. Η μέτρηση της επίδοσης φετιχοποιείται. Για να κατανοήσουμε τα παραπάνω πρέπει να δούμε τη διδασκαλία ως εμπόρευμα που αναμένεται να αποδώσει κέρδος σε μια επένδυση.

Με την εφαρμογή της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη διεξαγωγή εξετάσεων στο λύκειο το υπουργείο προσδοκά τη συνολική ανατροπή των δεδομένων στα σχολεία σε όφελος της γραμμής που θεωρεί την εκπαίδευση προϊόν που πρέπει να πωλείται και να αγοράζεται. Το υπουργείο Παιδείας θεωρεί ότι τα αποτελέσματα των σχετικών εξετάσεων θα παρέχουν αντικειμενικά στοιχεία για την πορεία υλοποίησης των προγραμμάτων σπουδών και τον βαθμό επίτευξης των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων σε επίπεδο σχολικής μονάδας.

«Ενισχύουμε με αυτόν τον τρόπο την κοινωνική λογοδοσία των σχολείων, ενώ αποθαρρύνουμε χρόνιες παθογένειες όπως η άκριτη απομνημόνευση από τους μαθητές. Τα στοιχεία της Τράπεζας θα είναι πολύτιμα σε βάθος χρόνου, καθώς θα διευκολύνουν τη χάραξη πολιτικής βάσει αξιολόγησης», αναφέρει το υπουργείο.

Δεν είναι τυχαίο που ο λόγος της υπουργού Παιδείας για την εκπαίδευση διαπνέεται από έντονο οικονομίστικο ήθος και επιχειρησιακή λογική. Ετσι, τα προκατασκευασμένα διδακτικά πακέτα, τα τεστ αξιολόγησης, οι διαχειριστικές λογικές προβλημάτων, τα εισαγόμενα - εξαγόμενα, η σύνδεση μισθού - αποτελεσμάτων και άλλες προτάσεις αρχίζουν να διαμορφώνουν την καθημερινότητα του δημόσιου σχολείου και στο πλαίσιο αυτό ο παιδαγωγικός λόγος έχει αντικατασταθεί από τη γλώσσα της αγοράς.

Η νεοφιλελεύθερη φρασεολογία για την εκπαίδευση, όπως «αποτελεσματικότητα», «πιστοποίηση της εκπαιδευτικής ποιότητας», «επιλογή», «ανταγωνισμός», «εκσυγχρονισμός», «προτεραιότητα στον πελάτη μαθητή», «προσφερόμενες υπηρεσίες», «ανάπτυξη δεξιοτήτων», κυριαρχεί στη δημόσια συζήτηση.

πηγή:https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/275932_ypoekpaideysi-kai-maziki-exosi-ton-adynaton

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου