«Η οικονομία της ναφθαλίνης στο σχολείο»

Του Θανάση Πάνου

08:54 | 13 Ιουν. 2014

  

Η επιλογή των μελλοντικών επιστημόνων της χώρας μας γίνεται μέσα από τις διαδικασίες των πανελληνίων εξετάσεων που εξακολουθούν να έχουν ως βάση αναχρονιστικά βιβλία και προβληματική ύλη. Εστιάζω το άρθρο στα μαθήματα οικονομίας.

Τα οικονομικά μεγέθη στην εποχή μας γνωρίζουμε ότι μεγάλωσαν με ασύλληπτους ρυθμούς καταστρέφοντας ό,τι προϋπήρχε, ως θεωρία και εφαρμογή. Στις αρχές της δεκαετίας του «80 η Κεϋνσιανή αρχή της μακροοικονομικής ρύθμισης θεωρήθηκε ξεπερασμένη και επικράτησε η θεωρία ότι το κοινωνικό κράτος θα πρέπει να συρρικνωθεί. Έτσι θεοποιήθηκε η αγορά, η οποία θεωρείται αλάνθαστη! Δεν επιβραβεύονται πλέον η παραγωγικότητα, η συνεργασία με τα συνδικάτα και η αρμονική συνύπαρξη εργασίας και κεφαλαίου. Σ΄ όλο τον κόσμο οι αποδόσεις καταγράφονται στο χρηματιστήριο και τα χρηματοοικονομικά στελέχη, τα λεγόμενα «χρυσά παιδιά» όχι απλώς απολαμβάνουν υψηλές αμοιβές, αλλά πλουτίζουν.

Οι επιχειρήσεις περιορίστηκαν αποκλειστικά στον τομέα της τεχνογνωσίας και η διάθεση φθηνών εργατικών χεριών στις υποανάπτυκτες χώρες οδηγεί σε ασύλληπτης κλίμακας γεωγραφικές μετακινήσεις. Το πρόσταγμα που επικράτησε είναι «ό,τι πουν οι αγορές».

Ο Γάλλος οικονομολόγος Domel Cohen χαρακτηρίζει την εποχή μας με τον όρο «η ευημερία του κακού». Αντίστοιχα οι μαθητές μας στη Γ΄ Λυκείου διδάσκονται τον όρο «δημιουργική καταστροφή » ως χαρακτηριστικό της οικονομίας, βρισκόμαστε όμως σε μια νέα οικονομία της μεταβιομηχανικής εποχής. Το θέμα των φετινών εξετάσεων μάλιστα, ήταν η «δημιουργική καταστροφή» με την απαρχαιωμένη αντίληψη! Στον δρόμο της ανάπτυξης λοιπόν με θέματα απο την εποχή των σπηλαίων! Πώς να διδαχθούν και να μάθουν με κριτική ικανότητα την οικονομικοκοινωνική πραγματικότητα, που βιώνουν τα παιδιά;

Μεταβήκαμε από την εποχή των φθινουσών αποδόσεων (αγροτική παραγωγή) που διδάσκονται ως νόμο της οικονομίας, νόμο καθολικό και απαραβίαστο, στην περίοδο των σταθερών αποδόσεων (βιομηχανική παραγωγή) και στις αύξουσες αποδόσεις (άυλη παραγωγή).

Αυτό λοιπόν αντί να τονιστεί, γίνεται ακριβώς το αντίθετο! Και αυτό το αντίθετο θα είναι το θέμα της οικονομίας στις μεθαυριανές εξετάσεις! Η σημερινή οικονομία είναι διαχείριση της πληροφορίας, που οδηγεί σε πλανητικά μονοπώλια.

Αυτή η παραγωγή των άυλων αγαθών είναι και το συγκριτικό πλεονέκτημα των πλούσιων χωρών. Ο ρόλος του κεφαλαίου έχει και αυτός διαφοροποιηθεί. Αποτελούσε την προκαταβολή για την αγορά των μηχανημάτων (τεχνολογίας) και της εργασίας, που απαιτούνται για την παραγωγή των αγαθών και αφετέρου κάλυπτε το κόστος ρύθμισης και ελέγχου της παραγωγικής διαδικασίας. Σήμερα όμως το κεφάλαιο είναι ένα άυλο αγαθό που σε περιπτώσεις υψηλής συσσώρευσης (χρηματιστηριακοί κύκλοι) μπορεί να ελέγχει ή και να εκβιάζει μικρές – ενίοτε και μεγάλες – κυβερνήσεις και να υπαγορεύει πολιτικές αποφάσεις. Όπως γίνεται δηλαδή στις μέρες μας!

Η επικράτηση του άυλου κόσμου πουθενά αλλού δεν εκφράζεται με μεγαλύτερη ένταση από όσο στον κυβερνοχώρο. Το πραγματικό πρόβλημα λοιπόν σήμερα είναι πώς θα διατηρήσουμε την επαφή ανάμεσα στο αόρατο σύμπαν του διαδικτύου και στον πραγματικό κόσμο. Αυτή η νέα σύνθεση φυσικά και δεν διδάσκεται ή είναι εκτός ύλης στις εξετάσεις για την εισαγωγή σε δεκάδες σχολές ΑΕΙ και ΤΕΙ. Οι υποψήφιοι δεν διδάσκονται πλέον και τις βασικές έννοιες, όπως το ΑΕΠ, ο πληθωρισμός, οικονομικοί κύκλοι, ανεργία! Παρατηρούμε ότι απουσιάζουν επίσης, οι ερωτήσεις κρίσεως σ΄ ένα μάθημα όπου καθημερινά ως καταναλωτές τα παιδιά, αποτελούν υποκείμενα οικονομικών δραστηριοτήτων.

Οι ερωτήσεις που υπάρχουν στο σχολικό εγχειρίδιο ωθούν τους μαθητές στην αποστήθιση και την επιφανειακή γνώση όρων και εννοιών της οικονομικής επιστήμης χωρίς να τους βοηθούν και να τους παρέχουν κίνητρα, να εμβαθύνουν στις γνώσεις και να κάνουν κτήμα τους μια πραγματικά «ζωντανή επιστήμη».

schooltime.gr