Παγκόσμιοι ηγέτες, ανιστόρητοι, αλάστορες, ψιλοί

Έντυπη Έκδοση
Ελευθεροτυπία, Σάββατο 20 Απριλίου 2013

Παγκόσμιοι ηγέτες, ανιστόρητοι, αλάστορες, ψιλοί

Βιώνουμε έναν κόσμο ασύστολο, κυνικό, τραγικό

ΑΡΘΡΟ Του ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΕΡΓ. ΜΠΕΛΛΕ chbelles@gmail.com

Βιώνουμε έναν κόσμο ανισότητας και ποικιλότητας1. Το χάσμα σε πλούτο και υγεία ανάμεσα στους πλούσιους και φτωχούς, χωρίζει τα έθνη σε τρεις κατηγορίες: σε εκείνα που ο πληθυσμός τους ξοδεύει αλογάριαστα χρήματα για να διατηρήσει χαμηλό βάρος (σιλουέτα)· σε εκείνα που τρώει για να επιβιώσει· και σε εκείνα που οι άνθρωποι δεν ξέρουν πώς θα εξασφαλίσουν το επόμενο γεύμα. Οξύτατες οι αντιθέσεις στα ποσοστά ασθενειών και στο προσδόκιμο ζωής.

 Οι άνθρωποι των φτωχών χωρών προσπαθούν να παραμείνουν ζωντανοί, να εξασφαλίσουν τα γηρατειά τους, αν επιβιώσουν, κάνοντας πολλά παιδιά, που τ' ανατρέφουν με αίσθηση υικής υποχρέωσης και όχι μόνο...
Βιώνουμε έναν κόσμο ανισότητας και ποικιλότητας. Προκλητική προμετωπίδα του η διαφορά στο κατά κεφαλήν εισόδημα, 400 προς 1, ανάμεσα στην πλουσιότερη βιομηχανικά Ελβετία και τη φτωχότερη Μοζαμβίκη. Πριν από 250 χρόνια τούτο το χάσμα εγγίζει ποσοστά 5 προς 1, ακόμη και 2 προς 1 (Ευρώπη - Ινδία). Σε παγκόσμιο πληθυσμό 7 δισ. τα 2,9 δισ. ζουν κάτω απ' το όριο της φτώχειας των 2 δολαρίων ημερησίως και 40.000 παιδιά πεθαίνουν καθημερινά από πείνα, ενώ 6 πάμπλουτοι Αμερικανοί κατέχουν περισσότερα χρήματα απ' όσα οι υπόλοιποι στον πλανήτη.
Βιώνουμε έναν κόσμο ανισότητας και ποικιλότητας. Κόσμο ασύστολο, κυνικό, τραγικό, υβριστή με την αρχαία τού όρου έννοια. Εναν κόσμο, όπου κράτος κι εξουσία έχουν: ο πλούτος, η κρατική τρομοκρατία, ο πολύτροπος ιμπεριαλισμός, το δίκαιο του δυνατού. Ελεύθερο χρήμα. Φυλακισμένοι άνθρωποι. Εγκλημά τους: «η έλλειψη χαρτιών». Αλήθεια, τι χαρτιά, τι διαβατήρια, τι συστατικές επιστολές, τι άδειες επιτηδεύματος, προσκόμισαν στους ιθαγενείς των ακτών της Αμερικής-, από την Ευρώπη της Αναγέννησης- ο Χριστόφορος Κολόμβος, ο Φρανθίσκο Πιθάρο και τόσοι άλλοι «αριστοκράτες χούλιγκαν» και οι σύντροφοί τους (κακοποιοί, λωποδύτες, τυχοδιώκτες, καιροσκόποι, πανούργοι, ρεμάλια, τρόφιμοι φυλακών κ.λπ.), πριν τους μακελέψουν, τους δολοφονήσουν, τους ξεκληρίσουν;
Ποιος ερεβώδης θεός, άραγε, ευλόγησε Ισπανούς και Πορτογάλους να μοιράσουν τον κόσμο (βαριά η ύβρις), εφορμώντας οι πρώτοι προς Δυσμάς και οι άλλοι προς την αφρικανική Ανατολή; Οι Ευρωπαίοι της απληστίας, της ισχύος, της αλαζονείας, στο όνομα των αυτοκρατοριών (ισπανική, πορτογαλική, ολλανδική, αγγλική κ.λπ.) -όλες όψεις του ίδιου νομίσματος- υπήρξαν για πολλούς αιώνες οι «τρακαδόροι»2 της παγκόσμιας Ιστορίας3. Ο πλούτος, η ισχύς και η κυριαρχία τους δεν αποτελούσαν το θρίαμβο του καλού επί του κακού, ούτε του πολιτισμού επί της βαρβαρότητας. Τούτος ο μανιχαϊσμός εμπεριέχει ψήγματα αλήθειας. Αποφασιστικό πλεονέκτημά τους η κουλτούρα (προτεραιότητα στους σκοπούς κι όχι τα μέσα) και η θηριώδης πολεμική μηχανή σε σχέση με τους «αθώους» αυτόχθονες της σφεντόνας, του τόξου, του ροπάλου. Οι Ευρωπαίοι μπορούσαν να σκοτώνουν πιο αποτελεσματικά από τους άλλους. Η ετυμηγορία της Ιστορίας αδυσώπητη: «Η ανθρωπότητα δεν θα έβλεπε παρόμοιες τάσεις βιαιότητας μέχρι την εμφάνιση των ναζιστών (...) κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο» 4.
Ο πληθυσμός της γης, το 2050, υπολογίζεται να φθάσει τα 9 δισ., με το 90% ν' αναλογεί στον «τρίτο κόσμο». Τι θα σημάνει, όμως, αν τούτοι οι ντεσπεράντος όπου γης, επελάσουν, έστω και με πιρόγες, ενάντια στο 10% των γερόντων και άκληρων «αφεντάδων»; Τι θα συμβεί, αν απαιτήσουν τα όνειρα εκδίκηση; Αν ανοίξει τα οικονομικά τεφτέρια της η Ιστορία και οι αυτόχθονες τους αλογάριαστους λογαριασμούς που έχουν πιστώσει τους Ευρωπαίους δεσπότες; Εδώ, η μεγάλη πρόκληση και απειλή μαζί. Ο καθηγητής του Χάρβαρντ, David S. Landes, έχει τη δική του κατηγορηματική στάση, αν δεν βοηθήσουμε ουσιαστικά τούτους τους φτωχούς: «Αυτές οι χώρες θα επιδιώξουν να πάρουν αυτό που δεν μπορούν να δημιουργήσουν. Και εάν δεν το καταφέρουν εξάγοντας προϊόντα, θα το κάνουν εξάγοντας ανθρώπους. Με λίγα λόγια ο πλούτος είναι ένας ακατανίκητος μαγνήτης και η φτώχεια ένας δυνητικά καταιγιστικός μολυσματικός παράγοντας, που δεν μπορεί να μπει σε καραντίνα. Και η ειρήνη και η ευημερία μας, μακροχρόνια, εξαρτώνται από την ευημερία των άλλων». Ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω... Είμαστε οι χρεώστες...
1) David S. Landes, Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α. Α. ΛΙΒΑΝΗ, ΑΘΗΝΑ, 2005, ΣΕΛ. 36, 37
2) ΤΡΑΚΑΔΟΡΟΙ (ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΚΑ=ΤΟ ΣΕΛΕΜΙΣΜΑ, Η ΑΠΑΤΗ)
3) ΣΤΟ ΙΔΙΟ, ΣΕΛ. 37, (4) ΣΤΟ ΙΔΙΟ, ΣΕΛ. 119