ΚΑΤΑΚΛΥΖΕΙ ΤΟ ΛΕΚΑΝΟΠΕΔΙΟ ΤΟ «ΝΕΦΟΣ ΤΩΝ ΤΖΑΚΙΩΝ»

Η Αθήνα «πνίγεται» τη νύχτα...

Επιπλέον «συνιστώσα» έχει αποκτήσει τους τελευταίους μήνες η ρύπανση στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Πέπλο καπνού σκεπάζει την Αθήνα, προκαλώντας δυσφορία στους πολίτες. Προχθεσινή φωτογραφία του Γιάννη Λάριου

Οι ιδιαίτερα αυξημένες τιμές των αιωρούμενων σωματιδίων που καταγράφουν οι σποραδικές μετρήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, έρχονται να προστεθούν στους «παραδοσιακούς» ρύπους του νέφους που επιβαρύνει την ατμόσφαιρα των πόλεων.

Για το φαινόμενο έχει ενοχοποιηθεί η άνευ προηγουμένου αύξηση της καύσης καυσόξυλων στα τζάκια διαφόρων τύπων που χρησιμοποιούν αναγκαστικά όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας, εξαιτίας των αστρονομικών αυξήσεων στις τιμές του πετρελαίου θέρμανσης.

Με τη βοήθεια των κατάλληλων καιρικών συνθηκών, τα πράγματα μπορούν να γίνουν ιδιαίτερα αποπνικτικά καθώς νοτιάδες, άπνοια και αυξημένη ατμοσφαιρική υγρασία, συμβάλλουν στην ένταση του φαινομένου. Τις νυχτερινές ώρες, η μυρωδιά καμένου ξύλου απλώνεται στις περισσότερες γειτονιές των μεγάλων πόλεων.

 

Οι κάτοικοι που είναι υποχρεωμένοι να βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους, επιβεβαιώνουν τη διαρκή διόγκωση του προβλήματος, ενώ οι συντεταγμένοι θεσμοί της πολιτείας δεν έχουν αναλάβει καμία πρωτοβουλία επί του παρόντος.

Το επιτρεπτό όριο που έχει ορίσει για τα αιωρούμενα σωματίδια η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WΗΟ) είναι τα πενήντα μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα. Με τις τιμές των πρόσφατων μετρήσεων που έγιναν σε διάφορες περιοχές της Αθήνας να είναι υπερτριπλάσιες, οι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία δεν δείχνουν αμελητέοι. Το περασμένο Σαββατοκύριακο στη Θεσσαλονίκη, οι τιμές του συγκεκριμένου ρύπου ανήλθαν στα 168 μικρογραμμάρια, στον Ασπρόπυργο τα 134,5, ενώ στον Βόλο εκτοξεύθηκαν στα 214 μικρογραμμάρια.

 

Ορια
Υπενθυμίζουμε ότι τα αιωρούμενα σωματίδια συγκαταλέγονται στους πλέον επιβλαβείς ρυπαντές για την ανθρώπινη υγεία. Με τη σειρά της, η αμερικανική υπηρεσία περιβάλλοντος (EPA) ορίζει ότι η συγκέντρωση για τα αιωρούμενα σωματίδια με διάμετρο 10 μικρόμετρα (PM10) δεν πρέπει να είναι ανώτερη από 150 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα σε ημερήσια βάση και 50 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα ως μέσος όρος του έτους.

Για τα μικροσωματίδια με μικρότερη διάμετρο (PM2,5) οι συγκεντρώσεις δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 65 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα σε 24 ώρες και τα, κατά μέσο ετήσιο όρο, 15 μικρογραμμάρια.

Με παρέμβασή της, η Θεματική Ομάδα Ενέργειας των Οικολόγων Πράσινων επισημαίνει ότι «το 2011 η ενεργειακή φτώχεια ήταν η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μορφή φτώχειας που έλαβε ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις τη χρονιά που φεύγει».

Στη συνέχεια καλεί την πολιτεία να λάβει επείγουσες πρωτοβουλίες για τη θέσπιση κατηγοριών σε ό,τι αφορά σόμπες, λέβητες και τζάκια (συμβατικά και βιομάζας) ως προς τις εκπομπές καπνού και μικροσωματιδίων. Καλεί επίσης τη μετεωρολογική υπηρεσία να δίνει κατευθύνσεις για την καύση βιομάζας, με βάση τις μετεωρολογικές προβλέψεις (θερμοκρασιακή αναστροφή, άνεμοι κ.λπ.), ώστε όταν οι συνθήκες ευνοούν συγκέντρωση ρύπων να απαγορεύεται η χρήση συσκευών χαμηλής απόδοσης.

ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ
Ανησυχητικά τα ευρήματα

Σύμφωνα με το Κέντρον Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, οι συγκεντρώσεις των ρύπων στον αέρα όχι μόνο ξεπέρασαν τα ανώτατα επιτρεπτά όρια, αλλά υπερδιπλασιάστηκαν. Εξαιτίας της επικινδυνότητας της κατάστασης, το Ιατροβιολογικό Κέντρο της Ακαδημίας Αθηνών πραγματοποιεί, εδώ και περίπου δύο εβδομάδες, μετρήσεις για την ατμοσφαιρική ρύπανση, σε συνεργασία με το Αστεροσκοπείο Αθηνών, το Κλιματικό Παρατηρητήριο του Costa Navarino στη Μεσσηνία και άλλα ερευνητικά ιδρύματα.

«Επιδημιολογικές μελέτες κάνουν λόγο για αύξηση της θνησιμότητας κατά 10% έως 15%, σε περιπτώσεις ημερήσιας έκθεσης σε 100 μικρογραμμάρια αιωρούμενων σωματιδίων, διαμέτρου PM10, ανά κυβικό μέτρο αέρα. Σωματίδια ακόμα μικρότερης διαμέτρου διεισδύουν στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα, δηλαδή στις κυψελίδες των πνευμόνων», υπογραμμίζει ο καθηγητής και διευθυντής του Τομέα Επαγγελματικής & Βιομηχανικής Υγιεινής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, Βασίλης Μακρόπουλος.



Π. Μπεχράκης
«Απαιτείται συνεχής έρευνα»

Το «Εθνος» ζήτησε από τον γνωστό πνευμονολόγο Παναγιώτη Μπεχράκη ένα σχόλιο για τις επιπτώσεις του «νέφους των τζακιών» στην υγεία των πολιτών. Η απάντησή του: «Το ζήτημα δεν έχει καν τεθεί στη σωστή βάση αφού, προς το παρόν, δεν υφίσταται κανενός είδους επιστημονική τεκμηρίωση. Εδώ και μερικούς μήνες, τα ρεπορτάζ των ΜΜΕ επιχειρούν να αναδείξουν το ζήτημα, δημοσιοποιώντας κάποια στοιχεία από σποραδικές μετρήσεις σε συγκεκριμένες περιοχές όπου πράγματι διαπιστώνεται αύξηση των αιωρούμενων σωματιδίων. Το πρώτο ερώτημα στο οποίο καλούμαστε να απαντήσουμε είναι η ανυπαρξία συντεταγμένης έρευνας και μελέτης που θα αξιολογεί τις μετρήσεις με επιστημονικά ορθολογικό τρόπο.

Καμία πρωτοβουλία

Ως αναπληρωτής καθηγητής Πνευμονολογίας και επιστήμονας που εργάζεται για τους σκοπούς της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, αναρωτιέμαι για το προφανές: μιλάμε στη χώρα μας για νέφος και αστική ρύπανση ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του '80. Σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά, δεν έχουμε καν καταφέρει να δημιουργήσουμε και να χρηματοδοτήσουμε ένα μεικτό κλιμάκιο του ΥΠΕΚΑ και του υπουργείου Υγείας που θα παρακολουθεί συστηματικά το ζήτημα. Αυτό που απαιτείται είναι η διασφάλιση μιας συνεχούς, επιστημονικά δόκιμης, συγκριτικής καταγραφής των τιμών των ρύπων. Το επόμενο βήμα είναι η διαρκής συζήτηση για τις επιδράσεις στη δημόσια υγεία και η επιλογή των κατάλληλων δράσεων. Ολα αυτά, βέβαια, απαιτούν πόρους, είδος που τελεί υπό εξαφάνιση στην τρέχουσα ελληνική πραγματικότητα».

ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΣ