Τα βιβλία της χρονιάς στη Βρετανία
ΑΝΟΙΧΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Της Δήμητρας Κολλιάκου
Ποια βιβλία ξεχώρισαν φέτος στη Βρετανία; Παρουσιάζω συνοπτικά τις προτάσεις που έκαναν κριτικοί και συγγραφείς σ’ ένα από τα τελευταία τεύχη του «Times Literary Supplement» («TLS»). Στη Βρετανία προτεραιότητα έχει η… Βρετανία. Τέσσερις από τις προτάσεις του «TLS» περιλαμβάνονται πάντως και στις φετινές επιλογές της «Νew Υork Times»: Το μυθιστόρημα «Αδυναμία στα γλυκά» (Cape) του ΜακΓιούαν, που συγγενεύει με την παλιά του «Εξιλέωση». (Κυκλοφορεί με άλλον τίτλο από τον «Πατάκη».)
Μέσα από μια πλοκή που συνδέει τη μυστική υπηρεσία πληροφοριών ΜΙ5 με τη βρετανική λογοτεχνική παραγωγή του ’70, ο συγγραφέας διερευνά την ανάγκη για μυθοπλασία. Tο «NW» (Hamish Hamilton) της Ζάντι Σμιθ – μια κατακερματισμένη αφήγηση για τη ρευστότητα της ταυτότητας με φόντο υποβαθμισμένες περιοχές του βορειοδυτικού Λονδίνου.
«Το δωμάτιο του Τόμπι» (Hamish Hamilton) της Πατ Μπάρκερ, που επιστρέφει στη θεματική της γνωστής τριλογίας της για τον Α′ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τέλος, το αυτοβιογραφικό «Γιατί να είσαι ευτυχισμένος όταν θα μπορούσες να είσαι νορμάλ» (Vintage) της Τζάνετ Γουίντερσον. Το «TLS» προτείνει και το αυτοβιογραφικό του Σάλμαν Ρούσντι «Τζόζεφ Αντον» (Cape) –από το ψευδώνυμό του στα χρόνια της φετφά–, που η υποδοχή του από την κριτική ήταν όμως πολύ αμφίθυμη. (Κυκλοφορεί από τον «Ψυχογιό».)
Η μυθιστοριογράφος Αλι Σμιθ επιλέγει το «Πανοπτικό» (Heinemann) –ο τίτλος παραπέμπει στον Μπένθαμ–, το πρώτο μυθιστόρημα της ποιήτριας Τζένι Φάγκαν, με μια έφηβη ηρωίδα που μεγαλώνει σε ίδρυμα. Ο Ιρλανδός Κολμ Τόιμπιν συμπεριλαμβάνεται στη «λίστα» της «N.Y. Times» για τη νουβέλα του «Η διαθήκη της Μαρίας» (Viking) (πρωτοπρόσωπη αφήγηση μιας Παναγίας που δεν ενστερνίζεται τον Χριστιανισμό), και στο «TLS» για το δοκιμιακό «Νέοι τρόποι για να σκοτώσεις τη μητέρα σου» (Viking) με κριτικές αναγνώσεις των Γέιτς, Χένρι Τζέιμς, Μπόρχες και Τόμας Μαν μεταξύ άλλων, αφορμώμενες από βιογραφικά στοιχεία και τη σχέση τους με την οικογένεια.
Το μοναδικό βιβλίο που συστήνουν όχι ένας αλλά τρεις κριτικοί του «TLS» είναι το μυθιστόρημα «Η Μεγάλη Μουσική» (Faber) της Κέρστι Γκαν. Αναφέρεται στις τελευταίες μέρες του γκαϊντατζή Τζον Σάδερλαντ, και η λιτή του γλώσσα παρακολουθεί τον παλμό του «Ceol Mor», της υψηλής μουσικής των αυλητών των Χάιλαντς, με τη χαρακτηριστική επανάληψη και ενσωμάτωση νέων στοιχείων – «τον ρυθμό της νέας ζωής που βγαίνει μέσα απ’ την παλιά».
Και οι δύο «λίστες» περιλαμβάνουν το μυθιστόρημα «Καναδάς» (Bloomsbury) του Αμερικανού Ρίτσαρντ Φορντ και την τελευταία συλλογή διηγημάτων της Καναδής Αλις Μονρό, «Αγαπητή ζωή» (Chatto). Η Χίλαρι Μάντελ (το τελευταίο βιβλίο της οποίας συμπεριλαμβάνουν μόνο οι «Ν.Υ. Times») επιλέγει «Τα κίτρινα πουλιά» (Sceptre), το μυθιστόρημα για τον πόλεμο στο Ιράκ του τέως στρατιώτη Κέβιν Πάουερς, που θα κυκλοφορήσει από το «Μεταίχμιο».
Πολύ λίγα ξένα βιβλία έχουν παρεισφρήσει στη ναρκισσιστικά αυτοτροφοδοτούμενη αγγλόφωνη βιβλιοπαραγωγή: Σε πρώτη αγγλική μετάφραση («The Arrière Pays», Seagull Books) η «Ενδοχώρα» του ποιητή και στοχαστή Ιβ Μπονφουά (πρωτοεκδόθηκε στη Γαλλία το ’72). Το «TLS» προτείνει «Το κήρυγμα για την πτώση της Ρώμης» (Actes Sud) του Ζερόμ Φεραρί (φετινό Βραβείο Γκονκούρ) – στους εκατό τίτλους της «N.Y. Times» για το 2012 εμφανίζεται και το μυθιστόρημα «Τρεις δυνατές γυναίκες» της πολυβραβευμένης Μαρί Νταγέ (Γκονκούρ 2009), που μεταφράστηκε μόλις φέτος στα αγγλικά (Alfred A. Knopf).
Ο Μάικλ Χόφμαν (γνωστός μεταφραστής του Γιόζεφ Ροτ και άλλων γερμανόφωνων συγγραφέων) συστήνει την αγγλική απόδοση του κλασικού αφηγήματος του Περουβιανού Μαρτίν Αντάν (1908-85) «Το χαρτονένιο σπίτι» (New Directions), που γράφτηκε όταν ο ποιητής ήταν είκοσι χρόνώ και αποτελεί σημείο αναφοράς στη λατινοαμερικανική λογοτεχνία. (Ο Χόφμαν, που είναι και ο ίδιος ποιητής, ξεχωρίζει επίσης τη Νεοζηλανδή Τζένι Μπόρνχολντ για τη συλλογή της «Η πέτρινη ακτή» (Victoria University Press, 2009) – αφηγηματική ποίηση με θεματικούς άξονες τα παιδιά, την ασθένεια, τον θάνατο φίλων και τα φυτά που δεν ορθοποδούν.)
Από ιστορικά βιβλία, τα δύο έντυπα συγκλίνουν στο «Σιδηρούν Παραπέτασμα: η σύνθλιψη της Ανατολικής Ευρώπης» (Allen Lane) της Αν Απλμπαουμ. Το «TLS» προτείνει τον «Χαμένο κόσμο του χρυσαφένιου βασιλιά» (University of California) –πώς ένα ελληνιστικό νόμισμα οδήγησε στην ανασύνθεση της ιστορίας της Βακτρίας απ’ τον αποικισμό της από υπολείμματα του στρατού του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι την πτώση της «αυτοκρατορίας των χιλίων πόλεων»–, πόνημα του καθηγητή Αρχαιολογίας Φρανκ Λ. Χολτ, που διαβάζεται όμως «σαν καλό αστυνομικό». Και στα δύο έντυπα φιγουράρει το ήδη βραβευμένο μη-μυθοπλαστικό πεζογράφημα «Πίσω απ’ τα όμορφα παντοτινά: Ζωή, θάνατος κι ελπίδα στα σλαμ της Βομβάης» (Portobello) της αρθρογράφου του New Yorker Κάθριν Μπου.
Της Δήμητρας Κολλιάκου
Ποια βιβλία ξεχώρισαν φέτος στη Βρετανία; Παρουσιάζω συνοπτικά τις προτάσεις που έκαναν κριτικοί και συγγραφείς σ’ ένα από τα τελευταία τεύχη του «Times Literary Supplement» («TLS»). Στη Βρετανία προτεραιότητα έχει η… Βρετανία. Τέσσερις από τις προτάσεις του «TLS» περιλαμβάνονται πάντως και στις φετινές επιλογές της «Νew Υork Times»: Το μυθιστόρημα «Αδυναμία στα γλυκά» (Cape) του ΜακΓιούαν, που συγγενεύει με την παλιά του «Εξιλέωση». (Κυκλοφορεί με άλλον τίτλο από τον «Πατάκη».)
Μέσα από μια πλοκή που συνδέει τη μυστική υπηρεσία πληροφοριών ΜΙ5 με τη βρετανική λογοτεχνική παραγωγή του ’70, ο συγγραφέας διερευνά την ανάγκη για μυθοπλασία. Tο «NW» (Hamish Hamilton) της Ζάντι Σμιθ – μια κατακερματισμένη αφήγηση για τη ρευστότητα της ταυτότητας με φόντο υποβαθμισμένες περιοχές του βορειοδυτικού Λονδίνου.
«Το δωμάτιο του Τόμπι» (Hamish Hamilton) της Πατ Μπάρκερ, που επιστρέφει στη θεματική της γνωστής τριλογίας της για τον Α′ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τέλος, το αυτοβιογραφικό «Γιατί να είσαι ευτυχισμένος όταν θα μπορούσες να είσαι νορμάλ» (Vintage) της Τζάνετ Γουίντερσον. Το «TLS» προτείνει και το αυτοβιογραφικό του Σάλμαν Ρούσντι «Τζόζεφ Αντον» (Cape) –από το ψευδώνυμό του στα χρόνια της φετφά–, που η υποδοχή του από την κριτική ήταν όμως πολύ αμφίθυμη. (Κυκλοφορεί από τον «Ψυχογιό».)
Η μυθιστοριογράφος Αλι Σμιθ επιλέγει το «Πανοπτικό» (Heinemann) –ο τίτλος παραπέμπει στον Μπένθαμ–, το πρώτο μυθιστόρημα της ποιήτριας Τζένι Φάγκαν, με μια έφηβη ηρωίδα που μεγαλώνει σε ίδρυμα. Ο Ιρλανδός Κολμ Τόιμπιν συμπεριλαμβάνεται στη «λίστα» της «N.Y. Times» για τη νουβέλα του «Η διαθήκη της Μαρίας» (Viking) (πρωτοπρόσωπη αφήγηση μιας Παναγίας που δεν ενστερνίζεται τον Χριστιανισμό), και στο «TLS» για το δοκιμιακό «Νέοι τρόποι για να σκοτώσεις τη μητέρα σου» (Viking) με κριτικές αναγνώσεις των Γέιτς, Χένρι Τζέιμς, Μπόρχες και Τόμας Μαν μεταξύ άλλων, αφορμώμενες από βιογραφικά στοιχεία και τη σχέση τους με την οικογένεια.
Το μοναδικό βιβλίο που συστήνουν όχι ένας αλλά τρεις κριτικοί του «TLS» είναι το μυθιστόρημα «Η Μεγάλη Μουσική» (Faber) της Κέρστι Γκαν. Αναφέρεται στις τελευταίες μέρες του γκαϊντατζή Τζον Σάδερλαντ, και η λιτή του γλώσσα παρακολουθεί τον παλμό του «Ceol Mor», της υψηλής μουσικής των αυλητών των Χάιλαντς, με τη χαρακτηριστική επανάληψη και ενσωμάτωση νέων στοιχείων – «τον ρυθμό της νέας ζωής που βγαίνει μέσα απ’ την παλιά».
Και οι δύο «λίστες» περιλαμβάνουν το μυθιστόρημα «Καναδάς» (Bloomsbury) του Αμερικανού Ρίτσαρντ Φορντ και την τελευταία συλλογή διηγημάτων της Καναδής Αλις Μονρό, «Αγαπητή ζωή» (Chatto). Η Χίλαρι Μάντελ (το τελευταίο βιβλίο της οποίας συμπεριλαμβάνουν μόνο οι «Ν.Υ. Times») επιλέγει «Τα κίτρινα πουλιά» (Sceptre), το μυθιστόρημα για τον πόλεμο στο Ιράκ του τέως στρατιώτη Κέβιν Πάουερς, που θα κυκλοφορήσει από το «Μεταίχμιο».
Πολύ λίγα ξένα βιβλία έχουν παρεισφρήσει στη ναρκισσιστικά αυτοτροφοδοτούμενη αγγλόφωνη βιβλιοπαραγωγή: Σε πρώτη αγγλική μετάφραση («The Arrière Pays», Seagull Books) η «Ενδοχώρα» του ποιητή και στοχαστή Ιβ Μπονφουά (πρωτοεκδόθηκε στη Γαλλία το ’72). Το «TLS» προτείνει «Το κήρυγμα για την πτώση της Ρώμης» (Actes Sud) του Ζερόμ Φεραρί (φετινό Βραβείο Γκονκούρ) – στους εκατό τίτλους της «N.Y. Times» για το 2012 εμφανίζεται και το μυθιστόρημα «Τρεις δυνατές γυναίκες» της πολυβραβευμένης Μαρί Νταγέ (Γκονκούρ 2009), που μεταφράστηκε μόλις φέτος στα αγγλικά (Alfred A. Knopf).
Ο Μάικλ Χόφμαν (γνωστός μεταφραστής του Γιόζεφ Ροτ και άλλων γερμανόφωνων συγγραφέων) συστήνει την αγγλική απόδοση του κλασικού αφηγήματος του Περουβιανού Μαρτίν Αντάν (1908-85) «Το χαρτονένιο σπίτι» (New Directions), που γράφτηκε όταν ο ποιητής ήταν είκοσι χρόνώ και αποτελεί σημείο αναφοράς στη λατινοαμερικανική λογοτεχνία. (Ο Χόφμαν, που είναι και ο ίδιος ποιητής, ξεχωρίζει επίσης τη Νεοζηλανδή Τζένι Μπόρνχολντ για τη συλλογή της «Η πέτρινη ακτή» (Victoria University Press, 2009) – αφηγηματική ποίηση με θεματικούς άξονες τα παιδιά, την ασθένεια, τον θάνατο φίλων και τα φυτά που δεν ορθοποδούν.)
Από ιστορικά βιβλία, τα δύο έντυπα συγκλίνουν στο «Σιδηρούν Παραπέτασμα: η σύνθλιψη της Ανατολικής Ευρώπης» (Allen Lane) της Αν Απλμπαουμ. Το «TLS» προτείνει τον «Χαμένο κόσμο του χρυσαφένιου βασιλιά» (University of California) –πώς ένα ελληνιστικό νόμισμα οδήγησε στην ανασύνθεση της ιστορίας της Βακτρίας απ’ τον αποικισμό της από υπολείμματα του στρατού του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι την πτώση της «αυτοκρατορίας των χιλίων πόλεων»–, πόνημα του καθηγητή Αρχαιολογίας Φρανκ Λ. Χολτ, που διαβάζεται όμως «σαν καλό αστυνομικό». Και στα δύο έντυπα φιγουράρει το ήδη βραβευμένο μη-μυθοπλαστικό πεζογράφημα «Πίσω απ’ τα όμορφα παντοτινά: Ζωή, θάνατος κι ελπίδα στα σλαμ της Βομβάης» (Portobello) της αρθρογράφου του New Yorker Κάθριν Μπου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου