Η μεσαία τάξη κρύβει την πείνα της από ντροπή

Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 19 Μαρτίου 2014

ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΤΟΝΙΖΟΥΝ: ΑΠΟ 20 ΑΤΟΜΑ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ, ΤΩΡΑ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ 80 ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ, ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ ΜΕΙΩΜΕΝΟΥΣ ΣΤΟ ΕΝΑ ΤΡΙΤΟ

Η μεσαία τάξη κρύβει την πείνα της από ντροπή

Το ποσοστό που δηλώνει οικονομική αδυναμία για να καλύψει τις διατροφικές του ανάγκες αυξήθηκε από 7,9% το 2007 μέχρι και 50,3%

Της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΔΑΜΑ

«Αλλαξε η ανθρωπογεωγραφία μας. Δεν θα συναντήσεις στρατιές ανέργων στο δρόμο. Διότι αυτός που πάσχει είναι ο μέσος Ελληνας. Ο οποίος δεν απευθύνεται στο προνοιακό σύστημα. Για να μη στιγματιστεί, δεν πρόκειται να στηθεί στην ουρά για συσσίτιο. Κι εμείς προσπαθούμε να λύσουμε προβλήματα με το μαγικό ραβδί διότι δεν υπάρχουν πόροι για κοινωνική πρόνοια», τόνισε ο Τζαννέτος Αντύπας, αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών, σε συνέντευξη Τύπου.

Στην ετήσια έκθεση του ΣΚΛΕ αναφέρουν ότι ο κίνδυνος φτώχειας εκτιμάται στο 32,3% Αντίστοιχα, το ποσοστό του πληθυσμού που δεν μπορεί να καλύψει τη θέρμανση από 15,6% αυξήθηκε μέχρι 47,6%Οι εκπρόσωποι του Συλλόγου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας (ΣΚΛΕ) διευκρίνισαν ότι «οι άνθρωποι που έχουν πληγεί είναι η "κακομαθημένη" μεσαία τάξη». Δηλαδή, οι άνθρωποι που αποτελούσαν τη μεγάλη δεξαμενή αλίευσης ψήφων. Οι οποίοι έχουν τραυματιστεί τόσο βαθιά, που δεν μπορούν να συνέλθουν: «Τα χαστούκια τους εκπαίδευσαν ν' αντιμετωπίσουν τα δεινά που έρχονται με το μαρτύριο της σταγόνας».

Μιλούν για το κέντρο της Αθήνας, όπου οι άστεγοι είναι άνδρες 45-60 ετών που είχαν ικανοποιητικό βιοτικό επίπεδο. Ζούσαν στην περιφέρεια κι εγκατέλειψαν την οικογένειά τους, με σκοπό να «χαθούν» στα μεγάλα αστικά κέντρα. Παράλληλα, εμφανίστηκε μία νέα κατηγορία πολιτών.

Σήμερα είναι 16-24 ετών και δεν έχουν καμία πρόσβαση σε υπηρεσίες. Τόνισαν ότι σε ολόκληρη την περιφέρεια απουσιάζουν οι δομές για την παιδική προστασία. Για τον λόγο αυτό, εγκαταλείπονται παιδιά σε νοσοκομεία. Κι έδωσαν ορισμένα παραδείγματα από τη σημερινή καθημερινότητα της πρώην μεσαίας τάξης.

Στην ετήσια έκθεση του ΣΚΛΕ αναφέρουν ότι ο πληθυσμός που ζει σε κίνδυνο φτώχειας εκτιμάται στο 32,3%. Τα παιδιά ηλικίας μέχρι 17 ετών αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο φτώχειας σε ποσοστό 26,9% έναντι 48% των ανέργων. Αναλυτικά, οι ομάδες που απειλούνται είναι τα μονογονεϊκά νοικοκυριά με ένα παιδί (66%), νοικοκυριά με ένα μέλος (24,1%), νοικοκυριά με έναν ενήλικο 65 ετών και άνω (23,5%).

Στη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας εμφανίζεται αύξηση υλικής στέρησης σε τέσσερις από τις εννέα κατηγορίες βασικών αγαθών και υπηρεσιών. Η αύξηση είναι μεγαλύτερη σε εφήβους και ενήλικους μέχρι 64 ετών.

Το ποσοστό που δηλώνει οικονομική αδυναμία για να καλύψει τις διατροφικές του ανάγκες αυξήθηκε από 7,9% το 2007 μέχρι και 50,3%. Αντίστοιχα, το ποσοστό του πληθυσμού που δεν μπορεί να καλύψει τη θέρμανση από 15,6% αυξήθηκε μέχρι 47,6%. Ραγδαία αυξάνεται ο αριθμός των πολιτών που απευθύνονται στην τηλεφωνική γραμμή έκτακτης κοινωνικής βοήθειας, καθώς και αυτών που οδηγούνται στις ενορίες της περιφέρειας για να καλύψουν την ημερήσια μερίδα φαγητού τους.

Επισημαίνεται επίσης ότι σημαντική αύξηση παρουσιάζεται στον αριθμό των πολιτών που αναζητούν δωρεάν τροφή από τους λιανοπωλητές και παραγωγούς λαϊκών αγορών, ενώ οι επαγγελματικοί σύλλογοι προχωρούν σε τακτικές διανομές τροφίμων ως ένδειξη αλληλεγγύης.

Σημαντικές είναι οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και στην ψυχική υγεία. Περίπου το 50% των ανέργων παρουσιάζουν συμπτώματα ψυχικής διαταραχής.

Τα αιτήματα για ψυχική υποστήριξη που λαμβάνουν οι γραμμές τηλεφωνικής βοήθειας για κατάθλιψη και αυτοκτονίες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια κατά μέσον όρο 27%. Παράλληλα, παρατηρείται έξαρση της διάδοσης ναρκωτικών και της κατανάλωσης αλκοόλ, ιδιαίτερα σε νεαρές ηλικίες.

Αρρωστοι και ανασφάλιστοι, καβγάδες και κατάθλιψη

Ο Δημήτρης στα 21 του χρόνια απευθύνθηκε στην κοινωνική υπηρεσία. Ζητούσε βοήθεια κλαίγοντας. Ελεγε ότι δεν μπορεί να πληρώσει τα νοσήλια της μητέρας του και τον απείλησαν με φυλάκιση. Ζει σε μια γειτονιά της Δυτικής Αττικής. Μεγάλωσε σε μια μονοκατοικία με τη μητέρα του, τη 48χρονη Γεωργία. Η οποία εργαζόταν μέσω προγραμμάτων του ΟΑΕΔ, παρά την κλονισμένη ψυχική υγεία της, λαμβάνοντας θεραπεία.

Στη διάρκεια της κρίσης, η μητέρα έχασε τη δουλειά της. Τα προγράμματα του ΟΑΕΔ και οι υπηρεσίες κοινωνικής υποστήριξης δεν τη βοήθησαν. Μένει ανασφάλιστη υποφέροντας από ένα βήχα. Στο νοσοκομείο διαπιστώνεται ότι πάσχει από καρκίνο στον πνεύμονα και πεθαίνει έπειτα από δεκαήμερη νοσηλεία. Ο γιος της είναι χωρίς εισόδημα, αλλά το νοσοκομείο του ζητάει 5.000 ευρώ.

- Σ' ένα ιδιόκτητο διαμέρισμα της Νέας Ιωνίας κατοικεί μια τετραμελής οικογένεια. Ο πατέρας 47 ετών, η μητέρα 45, τα δύο αγόρια 12 και 8 ετών. Ο Κώστας είναι ελεύθερος επαγγελματίας με δικό του εργαστήριο. Η Μαρία εργάζεται ως αισθητικός. Οι πελάτες του Κώστα μειώνονται, η Μαρία μένει άνεργη. Λόγω αδυναμίας πληρωμής, τα χρέη συσσωρεύονται κι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο έξωσης απ' το εργαστήρι και τον πλειστηριασμό της κατοικίας τους. Ο Κώστας εμφανίζει καρδιολογικά προβλήματα και η Μαρία κατάθλιψη. Αδυνατούν ν' αγοράσουν τα φάρμακά τους. Τα παιδιά σταματούν τα φροντιστήρια και οι καβγάδες ακούγονται σ' ολόκληρη τη γειτονιά. «Οταν τα παιδιά ζητούσαν επίμονα να τους πάρω σουβλάκια, ένιωσα την ανάγκη να τους δείξω το άδειο πορτοφόλι μου. Εκείνη τη στιγμή ήθελα να βάλω τέλος στη ζωή μου» λέει ο Κώστας.

«Από τα 20 άτομα την εβδομάδα, τώρα στα γραφεία της κοινωνικής υπηρεσίας έρχονται 80 άνθρωποι την ημέρα» λέει ο Τριαντάφυλλος Αθανασίου, κοινωνικός λειτουργός. Προσθέτοντας ότι οι διαθέσιμοι πόροι μειώθηκαν στο ένα τρίτο. Κάποιος του είπε ότι «για τα πέντε ευρώ, που κοστίζει το εισιτήριο στο νοσοκομείο, μπορώ να σκοτώσω πέντε ανθρώπους». Ο Τριαντάφυλλος λέει ότι «κρατάμε τη χύτρα κλειστή για να μην σκάσει...».

Αλλά οι ελλείψεις είναι τεράστιες: «Είναι σχεδόν αδύνατο να καλύψουμε τις ανάγκες των πολιτών. Οι κοινωνικοί λειτουργοί δεν επαρκούν και παρ' όλα αυτά τέθηκαν σε διαθεσιμότητα 41 κοινωνικοί λειτουργοί» διευκρινίζει η Λίτσα Χαλβατζά, πρόεδρος του ΣΚΛΕ. Ο Περικλής Τζιάρας προσθέτει ότι η ψυχοκοινωνική υποστήριξη των πολιτών δεν είναι πολυτέλεια αλλά επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας.