Διά βίου εκπαίδευση ή διά βίου εκμετάλλευση;

Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 19 Μαΐου 2014

Διά βίου εκπαίδευση ή διά βίου εκμετάλλευση;

ΑΡΘΡΟ Του ΑΝΔΡΕΑ ΤΑΓΓΑ φιλόλογου taggas@hol.gr

Βασικός πυλώνας ανάπτυξης σε κάθε κράτος είναι η Παιδεία. Αυτή διαμορφώνεται μέσα και από το εκπαιδευτικό σύστημα. Η απόκτηση παιδείας και γνώσεων για έναν άνθρωπο είναι μια διαρκής διαδικασία, που δεν σταματάει με την ολοκλήρωση της τυπικής εκπαίδευσης, αλλά συνεχίζεται σε όλη του τη ζωή. Αυτή την ανάγκη, για συνεχή μάθηση την καλύπτει η εκπαίδευση ενηλίκων και γενικότερα η διά βίου εκπαίδευση. Είναι ένας τομέας που τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί και στην Ελλάδα.

Ακριβό χόμπι για τους εκπαιδευτές η διά βίου εκπαίδευσηΧαρακτηριστικές δομές εκπαίδευσης είναι τα κέντρα διά βίου μάθησης, τα κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης, οι σχολές γονέων, τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας κ.ά. Σε όλες αυτές τις δομές ο ρόλος του εκπαιδευτή είναι ουσιαστικός, αφού δεν λειτουργεί ως απλός πομπός γνώσεων αλλά ως εμψυχωτής και μέντορας.

Αρμόδιος κρατικός φορέας για όλες αυτές τις εκπαιδευτικές δομές διά βίου μάθησης είναι το ΙΝΕΔΙΒΙΜ. Οπως και σε όλες τις υπόλοιπες δημόσιες υπηρεσίες στην Ελλάδα, έτσι και εδώ κυριαρχούν η προχειρότητα και η ανευθυνότητα. Σε μια εποχή που η ανεργία καλπάζει, αυτές οι θέσεις εργασίας στη διά βίου εκπαίδευση φαντάζουν όαση.

Φυσικά, εδώ να μην παραλείψουμε να τονίσουμε ότι οι θέσεις εργασίας δεν είναι μόνιμες και η χρηματοδότηση γίνεται από το ΕΣΠΑ. Επιπλέον, απουσιάζει κάθε μορφή ασφάλισης και η πληρωμή δεν γίνεται ανά μήνα, αλλά όποτε θυμηθεί το ΙΝΕΔΙΒΙΜ.

Ετσι, το ίδιο το κράτος γίνεται εργοδότης που ασπάζεται τη «μαύρη» εργασία και που δεν είναι συνεπής στις προθεσμίες καταβολής του μισθού. Για αυτές τις περιζήτητες θέσεις εργασίας, υπάρχει ένα εμπόριο ελπίδας από συγκεκριμένους επαγγελματίες της αγοράς. Είναι διάφορες επιστημονικές ενώσεις εκπαιδευτών, κολέγια και ιδιωτικά κέντρα, που οργανώνουν επιμορφωτικά σεμινάρια για τους εκπαιδευτές, πάντα με καταβολή διδάκτρων. Το περίεργο είναι ότι το ΙΝΕΔΙΒΙΜ σε κάθε προκήρυξη μοριοδοτεί αυτές τις επιμορφώσεις, χωρίς το ίδιο να παρέχει τέτοιες υπηρεσίες στο προσωπικό του (αραιά και πού κάνει κάποια μικρά επιμορφωτικά προγράμματα για τους εκπαιδευτές του, λίγων ωρών πάντα). Επίσης, οι προκηρύξεις δεν έχουν πάντα τις ίδιες απαιτήσεις και η μοριοδότηση αλλάζει συνεχώς. Εξαιτίας αυτής της αβεβαιότητας οι εκπαιδευτές οδηγούμαστε σε ένα συνεχή αγώνα εμπλουτισμού του βιογραφικού μας, καταβάλλοντας χρήματα περισσότερα από αυτά που τελικά εισπράττουμε.

Από όλα τα παραπάνω, καταλαβαίνουμε ότι η εργασία στη διά βίου εκπαίδευση γίνεται ένα ακριβό χόμπι, για λίγους. Βέβαια, πλέον και το ίδιο το κράτος μπαίνει στη διαδικασία της οικονομικής εκμετάλλευσης των εκπαιδευτών ενηλίκων. Μέσω του μητρώου εκπαιδευτών ενηλίκων, ζητά παράβολο 120 ευρώ για όποιον θέλει να πιστοποιηθεί και να θέλει να εργάζεται ως εκπαιδευτής ενηλίκων. Σε αυτή τη διαδικασία, εντάσσει ακόμη και αποφοίτους μεταπτυχιακών προγραμμάτων στον τομέα της εκπαίδευσης ενηλίκων. Θεωρεί δηλαδή ότι έχουν μεγαλύτερη αξία οι επιμορφώσεις 25 ωρών από ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα 3 ετών, όπως αυτό του ΕΑΠ. Μέσα σε αυτό το εργασιακό και νομοθετικό χάος όλοι μας οι εργαζόμενοι στη διά βίου εκπαίδευση είμαστε ανυπεράσπιστοι και βορά στις ορέξεις συμφερόντων και αυλοκολάκων του κάθε υπουργού Παιδείας. Τέλος, κανένα πολιτικό κόμμα δεν έχει στο πρόγραμμά του θέσεις σχετικά με την ανάπτυξη και τη λειτουργία της διά βίου εκπαίδευσης στην Ελλάδα.