Γιατί, μπαμπά;

Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2014

Γιατί, μπαμπά;

Από τον ΠΑΥΛΟ ΜΕΘΕΝΙΤΗ

Ο γιος μου είναι δέκα χρόνων. Πρόσφατα έπαθε κάποια ίωση, μάλλον, και την πρώτη μέρα ο πυρετός ξεπέρασε το 39. Πιανόταν η καρδιά μου να τον βλέπω: ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του, άκεφος, ακτινοβολώντας θερμότητα -την ένιωθες από ένα μέτρο μακριά.

Αυτός, που θα σήκωνε το σπίτι στον αέρα υπό κανονικές συνθήκες, τώρα καθόταν ήσυχος και με κοιτούσε με γυάλινο βλέμμα. Φαινόταν τόσο μικρός, τόσο ευάλωτος, ενώ εγώ ένιωθα τόσο ανίσχυρος και φοβισμένος -το αντιπυρετικό αργούσε να επιδράσει και χίλιες μαύρες σκέψεις περνούσαν από το μυαλό μου.

«Μπαμπά, να σε ρωτήσω κάτι;», είπε κάποια στιγμή, καθώς του δρόσιζα το μέτωπο με μια κομπρέσα. Οχ, σκέφτηκα. Πάλι θα μου κάνει κάποια από εκείνες τις απίστευτες ερωτήσεις που κάνουν τα παιδιά, επίτηδες, λες, για να φέρουν σε δύσκολη θέση τους γονείς τους. Γιατί υπάρχει φτώχεια; Γιατί πολεμούν οι άνθρωποι; Πού πήγε η γατούλα μας όταν πέθανε; Υπάρχει Θεός, κι αν ναι, γιατί αφήνει να σκοτώνονται παιδάκια;

Πράγματι, ήταν μία από εκείνες τις ερωτήσεις. «Μπαμπά, γιατί υπάρχουν αρρώστιες;», με ρώτησε με αγωνία ο γιος μου, αναψοκοκκινισμένος σαν να είχε τρέξει. Ουσιαστικά, απέφυγα να απαντήσω. Είπα κάτι σαν «γιατί είμαστε θνητοί, αγόρι μου», κλείνοντας βιαστικά την κουβέντα, και τον σήκωσα για να του κάνω ένα χλιαρό ντους, μπας και πέσει επιτέλους ο πυρετός.

Ομως η ερώτηση δεν έλεγε να φύγει από το μυαλό μου. Γιατί αρρωσταίνουν οι άνθρωποι; Εντάξει, είμαστε θνητοί, θα πεθάνουμε που θα πεθάνουμε, είναι ανάγκη να αρρωσταίνουμε και να πονάμε πριν τα κακαρώσουμε; Αν ήμουν πιστός, η απάντηση θα ήταν εύκολη: ο Θεός μάς στέλνει τις δυστυχίες για να μας δοκιμάσει.

Μακάρι να ήταν έτσι -θα είχαμε κάποιον άλλο να του φορτώσουμε τα δεινά της ανθρωπότητας κι όχι εμάς τους ίδιους. Ομως η κυριότερη αιτία των ασθενειών, δυστυχώς, δεν είναι άλλη από τη φτώχεια. Ο Γιάννης Τούντας, καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, δεν θα μπορούσε να είναι σαφέστερος: «Η φτώχεια γεννά την αρρώστια, ενώ ο πλούτος προστατεύει και προάγει την υγεία. Η αύξηση του εισοδήματος οδηγεί σε βελτίωση της υγείας, εφ' όσον παρέχει τη δυνατότητα για καλύτερη κατοικία, για πιο ασφαλές και υγιεινό περιβάλλον, για επαρκή διατροφή, καθώς και για πολλούς άλλους κοινωνικούς και υλικούς παράγοντες που σχετίζονται με την υγεία. Υψηλότερο εισόδημα σημαίνει επίσης περισσότερους πόρους για πρόληψη, περίθαλψη και άλλες κοινωνικές υπηρεσίες».

Αντε τώρα εσύ να εξηγήσεις σ' ένα παιδί, με 39 και 4, ότι η αιτία των ασθενειών, σίγουρα όχι της δικής του ίωσης, αλλά πολλών άλλων, που σκοτώνουν εκατομμύρια παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι, ουσιαστικά, πολιτική, ζήτημα άνισης κατανομής του πλούτου. Ας πούμε όμως ότι αποφασίζεις να του πεις την αλήθεια. Τότε κινδυνεύεις από τη δυσκολότερη παιδική ερώτηση: «Κι εσύ τι κάνεις γι' αυτό, ρε μπαμπά;».