ντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2014
* ΚΑΘΟΡΙΖΕΤΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ * ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 10% ΣΕ ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ * ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΤΑΜΕΙΑ ΣΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΙΚΑ
Πέντε συν δύο ανατροπές σε ασφαλιστικά και συντάξεις
Αναμένεται περαιτέρω μείωση εργοδοτικών και εργατικών εισφορών από τις αρχές του χρόνου
Πέντε ανατροπές για 4.500.000 ασφαλισμένους και δύο για 2.500.000 συνταξιούχους έρχονται το επόμενο πεντάμηνο, με μειώσεις στις κύριες συντάξεις, αλλά και στις επικουρικές τουλάχιστον κατά 10%, εφ' όσον στο ενδιάμεσο δεν προκύψουν εκλογές, από τρεις εφαρμοστικούς των μνημονίων νόμους.
Πρόκειται για αλλαγές στον υπολογισμό της σύνταξης και των εφάπαξ που θα ισχύσουν υποχρεωτικά από την 1.1.2015 και θα επηρεάσουν περισσότερο τους ασφαλισμένους, αλλά και τους συνταξιούχους του Δημοσίου από την εφαρμογή του νέου μισθολογίου, καθώς παραδοσιακά οι συντάξεις ακολουθούν το εκάστοτε μισθολόγιο.
Αμεσα θα είναι τα μέτρα που αφορούν στην εξομοίωση των παροχών στα επίπεδα του ΙΚΑ, σε όλα ανεξαιρέτως τα ασφαλιστικά ταμεία, όπως προτείνει η μελέτη του ΚΕΠΕ, που αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο, όπου στο μεταξύ, το Ασφαλιστικό θα βρίσκεται για μία ακόμη φορά στο «μικροσκόπιο» της τρόικας.
Οι αλλαγές που θα επέλθουν θα αφορούν:
1 Αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων από την 1.1.2015.
Οι συντάξεις θα υπολογίζονται με διαφορετικό τρόπο, καθώς τίθεται σε ισχύ η «εθνική σύνταξης». Για τις κύριες, το τμήμα της σύνταξη μέχρι το 2010 θα υπολογίζεται με βάση το 2% για κάθε χρόνο ασφάλισης, μείον τις πέντε περικοπές που επιβλήθηκαν από την τρόικα τα προηγούμενα 3 χρόνια. Οσοι συνταξιοδοτηθούν μέσα στον επόμενο χρόνο θα λάβουν για τα έτη μέχρι το 2010 τη σύνταξή τους κανονικά, με το παλαιό σύστημα, και για τα έτη από το 2011 και μετά, με το νέο σύστημα. Δηλαδή, ένας ασφαλισμένος του ΙΚΑ με 40 έτη ασφάλισης, το 2015 θα λάβει τρία «κομμάτια» σύνταξης: α) με το ισχύον σύστημα (του μέσου όρου της καλύτερης 5ετίας της τελευταίας δεκαετίας, συμπεριλαμβανομένων και των ετών μετά το 2011), β) συν τα 4/10 της εθνικής σύνταξης των 360 ευρώ, εφ' όσον δεν αλλάξει το ποσό, καθώς προβλέπεται εναρμόνισή του με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (μόνο για 4 έτη από τα 40 της ασφάλισης) ήτοι 36 ευρώ, και γ) την αναλογούσα σύνταξη για τα ασφάλιστρα που πλήρωσε για τα έτη 2011-15. Υπό αυτήν την έννοια, θα υποστεί μείωση των μηνιαίων συντάξιμων αποδοχών του.
2 Καθορισμός της εθνικής σύνταξης: Ο ν.3863/10 (νόμος Λοβέρδου) καθόρισε την εθνική σύνταξη στα 360 ευρώ με βάση το ΑΕΠ και τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, που ίσχυε εκείνη τη χρονική περίοδο. Η εθνική σύνταξη, που θα είναι κοινή για όλα τα ταμεία, θα καθορίζεται με βάση το νόμο κάθε χρόνο, εφ' όσον αυξάνεται ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή θα αυξάνεται και το ποσό της βασικής σύνταξης. Σε σχέση με το 2010, ο συγκεκριμένος δείκτης είναι μειωμένος κατά 30%, γεγονός που σημαίνει -όπως εισηγούνται από την Εθνική Αναλογιστική Αρχή- μείωση της εθνικής σύνταξης (κατά 30%), στα 260 ευρώ. Επίσης, αδιευκρίνιστο παραμένει το γεγονός, αν το χορηγούμενο ποσό θα δίνεται σε καθέναν που συνταξιοδοτείται, ανεξαρτήτως ετών ασφάλισης και ηλικίας ή θα αφορά μόνο όσους έχουν διανύσει 40 έτη ασφάλισης (μαζί με τα πλασματικά).
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νόμος προβλέπει ότι ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων από το 2015 και μετά δεν αφορά σε όσους θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι τα τέλη του έτους. Ωστόσο, με νεότερη ερμηνεία του, το υπουργείο Εργασίας έκρινε ότι θεμελίωση επιτυγχάνεται μόνο όταν ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει, ταυτόχρονα, τόσο τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης όσο και τη συγκεκριμένη ηλικία.
3 Αλλαγή του τρόπου υπολογισμού στο εφάπαξ: Το εφάπαξ πλέον είναι συνάρτηση των εσόδων των οικείων ταμείων πρόνοιας. Οποιος δημόσιος υπάλληλος βγει φέτος στη σύνταξη, θα λάβει το εφάπαξ το 2017, παρά το γεγονός ότι το Ταμείο Πρόνοιας χρηματοδοτήθηκε με 450 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ωστόσο τα χρήματα αυτά θα ικανοποιήσουν ώς το τέλος του έτους μόνο 10.000 δικαιούχους από τους 31.400, που είχαν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης έως 31.8.2013. Εως την περίοδο εκείνη που αλλάξε ο τρόπος υπολογισμού. Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, για όποιον δημόσιο υπάλληλο συνταξιοδοτείται μετά την 1η.9.2013 το εφάπαξ θα υπολογίζεται με βάση τα έσοδα της τελευταίας (προ της συνταξιοδότησης) 15ετίας και τις αντίστοιχες δαπάνες (καταβολές εφάπαξ) της ίδιας περιόδου.
4 Νέος μαθηματικός τύπος στα εφάπαξ: Μέχρι τέλος του έτους θα δημοσιευθεί ο μαθηματικός τύπος για τον υπολογισμό των εφάπαξ και στα Νομικά Πρόσωπα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, κ.α.), οι συνταξιούχοι των οποίων σήμερα δεν γνωρίζουν το ποσό που θα λάβουν. Πάντως, εδώ και ένα χρόνο δεν έχει εκδοθεί κανένα εφάπαξ, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται δικαιώματα, ενώ την ίδια στιγμή προστίθενται νέες αιτήσεις.
5 Μείωση εργοδοτικών εισφορών: Οι εργοδοτικές και οι εργατικές εισφορές μειώθηκαν και αναμένεται να μειωθούν και άλλο από τις αρχές του χρόνου. Από τους ειδικούς στην κοινωνική ασφάλιση εκτιμάται ότι από τη μείωση αυτή θα προκύψει επιπλέον έλλειμμα 700 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, την οποία θα καλύψει ο προϋπολογισμός (σχεδόν 400 εκατ. φέτος αφού αφορά το β' εξάμηνο του έτους).
Μειώσεις συντάξεων
Δυο επιπλέον μέτρα που θα μειώσουν περαιτέρω τις συντάξεις έρχονται από το νέο έτος. Πρόκειται για τον ανακαθορισμό των επικουρικών συντάξεων με βάση την αρχή του «μηδενικού ελλείμματος», καθώς το έλλειμμα των επικουρικών ταμείων θα ξεπεράσει φέτος τα 580 εκατ. ευρώ και οι αναλογιστές προτείνουν μειώσεις στις επικουρικές κατά 10% για το α' εξάμηνο του 2015.
1 Στα επικουρικά ταμεία οι συντάξεις θα είναι ανάλογες των εσόδων με στόχο τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς των εν λόγω οργανισμών. Αρα, οι παροχές (συντάξεις) θα περιοριστούν αναλόγως των εσόδων. Ειδικά από φέτος τα επικουρικά ταμεία θα εκπονούν κάθε Νοέμβριο αναλογιστική μελέτη για τα έσοδα και τις δαπάνες του επόμενου χρόνου. Και αναλόγως των εσόδων (εισφορές) θα προσαρμόζονται και οι παροχές (συντάξεις). Είναι προφανές ότι συν τω χρόνω οι μειώσεις θα γίνονται όλο και πιο αισθητές. Από το 2001 και μετά θα εφαρμοστούν οι ατομικοί λογαριασμοί. Κατά συνέπεια, οι επικουρικές συντάξεις θα γίνουν απόλυτα ανταποδοτικές. Οι δικαιούχοι θα λάβουν πίσω τις εισφορές που πλήρωσαν (3% οι ίδιοι και ένα αντίστοιχο ποσοστό οι επιχειρήσεις). Το εν λόγω ποσόν (ο κουμπαράς κάθε ασφαλισμένου) θα διαιρείται διά των μηνών που υπολείπονται (προσδόκιμο ζωής κατά την ηλικία λήψης της παροχής) μέχρι του φυσικού τέλους. Για παράδειγμα, στο 60ό έτος μια γυναίκα θα το διαιρέσει με το 264 (μήνες), ώστε να προκύψει η σύνταξη. Η οποία θα μειωθεί και άλλο, εάν η δικαιούχος δηλώσει κατά την (πρώτη) ημέρα απόδοσής της ότι σε περίπτωση θανάτου επιθυμεί να συνεχίσει να λαμβάνει τμήμα αυτής (70%) ο εν ζωή σύζυγός της (μέχρι φυσικού του τέλους και ο ίδιος) ως σύνταξη χηρείας.
2 Η σύνταξη των δημοσίων υπαλλήλων θα επηρεαστεί και από το νέο ενιαίο μισθολόγιο, που αναμένεται να ισχύσει και θα οδηγήσει σε νέες μειώσεις αποδοχών. Τα θέμα αφορά όσους λαμβάνουν υψηλότερες αποδοχές (εφοριακοί, τελωνειακοί κ.ά.) χωρίς να έχουν ενταχθεί σε κάποιο «ειδικό μισθολόγιο». Βεβαίως οι συντάξεις του Δημοσίου υπολογίζονται με τον μισθό του Οκτωβρίου του 2011. Και το μέτρο αναμένεται να ισχύσει μέχρι το 2016.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ «Ε»
Ποιοι θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης μέχρι τέλος του 2014
Τρεις είναι οι περιπτώσεις που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το τέλος του έτους με την αναγνώριση πλασματικών ετών και μπορούν να το χρησιμοποιήσουν προκειμένου να συνταξιοδοτηθούν. Η «Ε» χαρτογραφεί τις περιπτώσεις ασφαλισμένων από το 1983-93, τη συνταξιοδότηση με 35ετία και τους γονείς ανηλίκων.
Τι ισχύει
1 Ασφαλισμένοι από το 1983 έως και το 1992. Το όριο ηλικίας είναι σε άμεση συνάρτηση με το έτος θεμελίωσης δικαιώματος. Τυχεροί είναι όσοι πρόλαβαν να «κλειδώσουν» το δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012, ενώ από το 2013 πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στα 67 (ή εναλλακτικά στα 62 με 40 έτη ασφάλισης).
Συνταξιοδότηση με 25ετία. Οι ευνοϊκότερες ρυθμίσεις ισχύουν για τις γυναίκες που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010 και τους άνδρες που συμπληρώνουν 25ετία τη διετία 2011-2012. Συγκεκριμένα, προβλέπονται τα εξής:
** Ανδρες. Οσοι έκλεισαν 25ετία μέχρι το τέλος του 2010 μπορούν να βγουν στη σύνταξη στα 65 (μειωμένη στα 60). Τυχεροί είναι όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα τη διετία 2011-2012, καθώς προβλέπονται μειωμένα όρια συνταξιοδότησης.
** Γυναίκες. Οσες θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010 διατηρούν το δικαίωμα να αποχωρήσουν στα 60 με πλήρη σύνταξη και στα 55 με μειωμένη. Τη διετία 2011-2012 προβλέπονται μεταβατικές ρυθμίσεις και αυξάνεται σταδιακά το όριο ηλικίας.
2 Συνταξιοδότηση με 35ετία. Για όσους ασφαλίστηκαν από το 1983 έως και το 1992 προβλέπεται όριο ηλικίας, ανάλογα με το πότε γίνεται η θεμελίωση. Ειδικότερα το 2010 η έξοδος γίνεται στα 58, ενώ μεταβατικές ρυθμίσεις ισχύουν τη διετία 2011-2012.
Από την 1η Ιανουαρίου 2013 απαιτούνται 40 έτη και η συμπλήρωση του 62ου έτους. «Κλειδί» για ταχύτερη έξοδο αποτελεί η αναγνώριση πλασματικών ετών ασφάλισης.
3 Γονείς ανηλίκων και τρίτεκνοι, που ασφαλίστηκαν από το 1983 έως και το 1992. «Τυχερές» είναι οι μητέρες ανηλίκων στο Δημόσιο που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010, ενώ ταχύτερα στη σύνταξη μπορούν να βγουν και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία τη διετία 2011-2012. Για να «κλειδώσει» το δικαίωμα απαιτείται 25ετία και η ύπαρξη ανήλικου τέκνου και στη συνέχεια η πόρτα εξόδου ανοίγει με τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση ορίου ηλικίας.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως στο Δημόσιο για τη θεμελίωση ως ημερομηνία ενηλικίωσης λαμβάνεται υπ' όψιν η 31η Δεκεμβρίου του έτους που το τέκνο ενηλικιώθηκε (και όχι η ημέρα των γενεθλίων του). Ακόμα ευνοϊκότερες ρυθμίσεις ισχύουν για τους τριτέκνους, εφ' όσον θεμελίωσαν δικαίωμα σε συγκεκριμένες ημερομηνίες.
Στο Δημόσιο
Μητέρες ανήλικων τέκνων.
Σύνταξη στα 50 δικαιούνται όσες μητέρες είχαν ανήλικο τέκνο και 25ετία μέχρι το τέλος του 2010. Για τη συμπλήρωση της 25ετίας συμπεριλαμβάνεται τόσο ασφάλιση στον ιδιωτικό τομέα όσο και η υπηρεσία στο Δημόσιο.
Για θεμελίωση δικαιώματος το 2011 το όριο ηλικίας πάει στο 52ο έτος, ενώ το 2012 διαμορφώνεται στο 55ο. Για τη συμπλήρωση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης των 25 ετών μπορούν να χρησιμοποιήσουν πλασματικά έτη του νόμου 3865/2010 των τέκνων, εφ' όσον υπάρχει 15ετής δημόσια υπηρεσία, τα έτη των σπουδών αλλά και της άδειας ανατροφής.
Τρίτεκνες
Οσες γυναίκες είχαν συμπληρώσει την 20ετία μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010 μπορούν να αποχωρήσουν χωρίς όριο ηλικίας.
Ωστόσο, οι συγκεκριμένες ασφαλισμένες δεν μπορούν να εξαγοράσουν πλασματικά έτη για προσαύξηση της σύνταξης.
Τη διετία 2011-2012 σταδιακά αυξάνονται τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης και το όριο ηλικίας.
Ανδρες γονείς ανήλικων τέκνων
Κερδισμένοι είναι οι άνδρες με ανήλικα παιδιά που συμπλήρωσαν 25ετία τη διετία 2011-2012. Συγκεκριμένα, αν το δικαίωμα «κλείδωσε» το 2011 η σύνταξη καταβάλλεται στα 52, ενώ το 2012 το όριο πάει στο 55ο έτος. Προσοχή, καθώς οι ευνοϊκές αυτές ρυθμίσεις δεν ισχύουν για όσους δημόσιους υπαλλήλους συμπλήρωσαν 25ετία μέχρι το τέλος του 2010.
Πάντως, αν ο υπάλληλος έχει συμπληρώσει 25ετία το 2010 με χρόνο ασφάλισης στον ιδιωτικό τομέα, μπορεί να αποποιηθεί τον εν λόγω χρόνο ώστε να συνταξιοδοτηθεί με θεμελίωση μετά την 1η Ιανουαρίου 2011.
Ανδρες με τουλάχιστον τρία τέκνα
Ευνοϊκές ρυθμίσεις ισχύουν για θεμελίωση τη διετία 2011-2012. Το όριο ηλικίας «πέφτει» στο 52ο έτος για θεμελίωση το 2011 και στο 55ο για όσους «κλειδώνουν» δικαίωμα το 2012.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου