Πέρα από το ροζ και το γαλάζιο

Της Δήμητρας Κογκίδου

15:25 | 09 Οκτ. 2014

Τελευταία ανανέωση 15:25 | 09 Οκτ. 2014

 

Είναι αγόρι ή  κορίτσι;

Η παγίδα του φύλου αρχίζει από πολύ νωρίς, πριν ακόμα γεννηθεί το παιδί, από το υπερηχογράφημα. Ίσως το πιο κοινό τελετουργικό στις δυτικές κοινωνίες σχετικά με τη γέννηση  ενός μωρού είναι η προετοιμασία του παιδικού δωματίου και η αγορά των ‘’κατάλληλων για το φύλο’’ του μωρουδιακών και διαφόρων αντικειμένων. Διαφορετικά στυλ και χρώματα στα πρώτα ρουχαλάκια, στα σεντόνια και στις κουβέρτες, στη διακόσμηση του δωματίου και στα πρώτα παιχνίδια που αντανακλούν τις απόψεις των ενηλίκων για τους έμφυλους ρόλους. Πηγαίνοντας σε ένα κατάστημα παιχνιδιών για τα πρώτα βρεφικά παιχνίδια, βλέπεις ταυτόχρονα και τους διαφορετικούς διαδρόμους ή ορόφους για τα παιχνίδια ‘’για αγόρια’’ ή ‘’για κορίτσια’’. Ροζ για τα κορίτσια και γαλάζιο για τα αγόρια. Ήδη από τις κλινικές τα μωρά αντιμετωπίζονται διαφορετικά με μπλε και ροζ βραχιολάκια στα χεράκια τους.

Γιατί, άραγε, τα  προϊόντα για παιδιά εξακολουθούν να είναι τόσο έμφυλα ενώ έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος στον τομέα της ισότητας των φύλων στις σύγχρονες κοινωνίες;

Ροζ ή γαλάζιο; Τα προϊόντα για τα παιδιά έχουν έμφυλα χαρακτηριστικά

Η ανάγκη διαφοροποίησης του ανδρισμού από τη θηλυκότητα αντικατοπτρίζεται σε μια ποικιλία προϊόντων για παιδιά που έχουν έμφυλα χαρακτηριστικά.   Μπορούμε να τα βρούμε στα παιχνίδια, στα ρούχα, στα σχολικά είδη, στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, σε ταινίες για παιδιά, σε νεανικά περιοδικά, στα τρόφιμα που προορίζονται ειδικά για παιδιά, στη διακόσμηση των παιδικών δωματίων, στα είδη φροντίδας για παιδιά, αλλά και στην κουλτούρα των ΜΜΕ. Καθώς μεγαλώνουν τα κορίτσια  δέχονται θετικά σχόλια  για  τα μαλλιά  και την εμφάνισή τους,  ενώ τα αγόρια  για το θάρρος και τη δύναμή τους και αν δεν  ακούσουν αυτά από το οικογενειακό τους περιβάλλον, θα εισπράξουν  αντίστοιχα μηνύματα από τις διαφημίσεις για παιδιά, από τα παιδικά προγράμματα στην τηλεόραση, τις ταινίες και τα παιχνίδια. Από πολύ μικρή ηλικία τα παιδιά μαθαίνουν ότι ο κόσμος είναι βαθιά διχοτομημένος ως προς το φύλο, ότι τα αγόρια και τα κορίτσια είναι διαφορετικά,  φορούν διαφορετικά ρούχα, συμπεριφέρονται με διαφορετικό τρόπο,  παίζουν με διαφορετικά παιχνίδια και αγαπούν διαφορετικά χρώματα...

Τι χρώμα έχει το φύλο;

Έχει το φύλο χρώμα; Έχει…. Ένα παράδειγμα.

Εδώ και πολλά χρόνια έχουν υπάρξει πολλές διαμαρτυρίες στις ΗΠΑ για τα διαφοροποιημένα κατά φύλο παιχνίδια που έδιναν τα  καταστήματα McDonald με τα Happy Meals, γεγονός που ώθησε τα καταστήματα να τροποποιήσουν την πολιτική τους. Σχετικά πρόσφατα έδιναν τη φιγούρα δράσης  Spider-Man, μόνον που για τα αγόρια το δώρο περιείχε ένα αυτοκίνητο, μια φιγούρα Spider-Man και μια μάσκα Spider-Man  στα τυπικά χρώματά του που είναι κόκκινο και μπλε, ενώ για τα κορίτσια φιγούρα Spider-Man ροζ, ένα κοκαλάκι, μια βούρτσα μαλλιών και βραχιόλια  με το σήμα του Spider-Man, αλλά σε χρώμα μωβ και ροζ. Το ζήτημα είναι γιατί αν ένα κορίτσι θέλει ένα παιχνίδι Spider-Man, αυτός θα πρέπει να είναι ροζ και όχι σε κόκκινο και μπλε που είναι τα χρώματά του; Επιπλέον, γιατί ένα παιχνίδι πρέπει να γίνει ροζ για να προσελκύσει τα κορίτσια; Δεν θα μπορούσε να δημιουργηθεί και μια Spider-Wo
man αν ο στόχος είναι να προσελκύσουν περισσότερα κορίτσια στις φιγούρες δράσης;

Αυτό δεν αποτελεί το μοναδικό παράδειγμα. Έχουμε πολλά ίδια παιχνίδια, ακόμα και ‘’ουδέτερα ως προς το φύλο’’,  που κυκλοφορούν σε διαφορετικές εκδοχές για αγόρια και για κορίτσια, με διαφορετικά χρώματα και σχήματα και ορισμένες φορές με διαφορετικό αριθμό λειτουργιών –λιγότερες για τα κορίτσια.

Υπάρχουν πολλές μελέτες που  διερευνούν το ρόλο του χρώματος στο πλαίσιο των έμφυλων στερεοτύπων και όλες δείχνουν ότι υπάρχει διαφοροποίηση κατά φύλο. Το χρώμα αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες για την έμφυλη κατηγοριοποίηση των παιχνιδιών από τα παιδιά. Μια σημαντική πηγή επιρροής των παιδιών ως προς την επιλογή χρωμάτων οφείλεται στο γεγονός ότι εκτίθενται από τη γέννησή τους σε ένα ροζ ή γαλάζιο περιβάλλον και με αντίστοιχες επιλογές στα χρώματα των παιχνιδιών. Είναι λογικό, λοιπόν, στη συνέχεια το χρώμα να αποτελεί ένα από τα κύρια κριτήρια για την έμφυλη κατηγοριοποίηση των μικρών παιδιών. Χρειάζεται να γίνουν περισσότερες έρευνες για το ποια χρώματα θεωρούνται «αγορίστικα ή κοριτσίστικα» σε διαφορετικές ηλικίες των παιδιών. Αυτό όμως που είναι πιο σημαντικό είναι να βρούμε αποτελεσματικούς τρόπους για να καταπολεμήσουμε τα έμφυλα στερεότυπα στη βάση του χρώματος.

Είσαι κορίτσι; ‘’THINK PINK’’

Είσαι κορίτσι; Η παλέτα του ροζ είναι για σένα – φούξια, λαμπερό ροζ, απαλό ροζ, ροζ με καρδούλες, λουλουδάκια ή glitter. ‘’Τα κορίτσια αγαπούν το ροζ’’. Η έντονη παρουσία του ροζ είναι παντού και όπως μου είπε μια φίλη: ‘’είναι σαν ένα τέρας που καταβροχθίζει όλα τα άλλα χρώματα’’. Ροζ μπορεί να είναι το χρώμα που κυριαρχεί στο υπνοδωμάτιο του κάθε μικρού κοριτσιού σήμερα, ίσως στα περισσότερα ρούχα και αξεσουάρ, καθώς και σε άλλα αντικείμενα που συνήθως χρησιμοποιεί. Τα περισσότερα παιχνίδια ‘’για κορίτσια’’ είναι, επίσης, σε αποχρώσεις ροζ έως μωβ και ακολουθούν άλλες παστέλ αποχρώσεις. Σιγά –σιγά όλο αυτό το ροζ ‘’συννεφάκι’’  τυλίγει τις ζωές των σύγχρονων κοριτσιών και γίνεται ροζουλί καταιγισμός. Γιατί οι διάδρομοι των ‘’κοριτσιών’’ στα καταστήματα πρέπει να είναι γεμάτοι με ροζ παιχνίδια και ρούχα; Ας βάλουμε ένα τέλος στη ροζοποίηση!

Οι γυναίκες της δικής μου γενιάς δεν θυμόμαστε να είμασταν τόσο παθιασμένες με το ροζ.  Σήμερα το ροζ είναι διάχυτο στη ζωή των νεαρών κοριτσιών μας και η αγορά είναι αμείλικτη στη χρωματική διαφοροποίηση των ειδών που απευθύνονται σε μικρά κορίτσια και αγόρια. Τι συμβαίνει και τα κορίτσια ‘’αγαπούν το ροζ’’; Γιατί ετοιμάζουμε τις σύγχρονες ‘’μικρές πριγκίπισσες’’ για μια ζωή ‘’en rose’’; Ποιος είναι ο ρόλος της βιομηχανίας παιχνιδιών, ένδυσης και διασκέδασης στη γκετοποίηση του ροζ;

Το ροζ  έχει γίνει από τα πιο σημαντικά στοιχεία του σχεδιασμού των ‘’κοριτσίστικων’’ παιχνιδιών τα τελευταία χρόνια. Έχουν γραφτεί πάρα πολλά για την προέλευση της έλξης των κοριτσιών από το ροζ, αλλά σύμφωνα με όλα τα δεδομένα τα αίτια είναι κοινωνικοπολιτισμικά.   Υποστηρίζεται ότι η  Barbie  φταίει για την μεγάλη διάδοση του ροζ, αν και όταν βγήκε στη δεκαετία του 1950 ως κούκλα μόδας υψηλής ραπτικής ήταν ντυμένη σε μαύρο και άσπρο. Στη δεκαετία του '70 η  Barbie  συνδέθηκε με το ροζ χρώμα. Η Mattel - κατασκευάστρια εταιρεία της Barbie-  έχει τα πνευματικά δικαιώματα στην απόχρωση του ροζ  που ονομάζεται Barbie Pink και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οτιδήποτε δεν είναι της Barbie. Το ροζ είναι το χρώμα κυρίως για τα πολύ μικρά κορίτσια, μέχρι την ηλικία περίπου των 5-6 και οι κούκλες Barbie και οι πριγκίπισσες Disney  είναι κυρίως στα ροζ.   Καθώς φθάνουν στην ηλικία των  8 ή 9 ετών, κάνουν πιο συνειδητές επιλογές ενδυμάτων και επηρεάζονται περισσότερο από τις τάσεις της μόδας. Για το λόγο αυτό και οι κούκλες που απευθύνονται σε μεγαλύτερα κορίτσια, όπως οι Monster High, φοράνε περισσότερα χρώματα.

Αν είσαι γονιός και θέλεις να μεγαλώσεις την κόρη σου χωρίς τους περιορισμούς που επιβάλλουν τα έμφυλα στερεότυπα σε όλα τα επίπεδα είναι πολύ δύσκολο  να αποφύγεις τη ροζ χιονοστιβάδα. Πολύ συχνά ακούγεται το επιχείρημα ότι «αν δεν σας αρέσουν και διαφωνείτε, μην αγοράζετε ροζ». Το ζήτημα δεν λύνεται έτσι απλά, καθώς το μήνυμα ότι τα αγόρια είναι διαφορετικά από τα κορίτσια θα εξακολουθεί να μεταδίδεται σε μια αγορά όπου υπάρχει έμφυλος διαχωρισμός όλων των ειδών για παιδιά και θα εξακολουθήσει να υπάρχει η προσδοκία για συμμόρφωση που θα ασκεί πίεση σε γονείς και παιδιά. Χρειάζεται ισχυρή βούληση από γονείς και παιδιά για να αντισταθούν και να ξεχωρίσουν. Κουβεντιάζοντας το καλοκαίρι στις διακοπές με δύο μαμάδες μικρών παιδιών για το θέμα αυτό, η μία μαμά λέει για την 5χρονη κόρη της: «Το ροζ της αρέσει! Δεν μπορώ να της πάρω τίποτα σε άλλο χρώμα» και η άλλη μαμά απαντά: «Αν ήθελε σοκολάτα για πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό θα την άφηνες ενώ ξέρεις ότι αυτό της κάνει κακό; Εμένα η κόρη μου –είναι 9 ετών – τολμάει να είναι διαφορετική γιατί έτσι την μάθαμε».

Αν το κοριτσάκι από τη γέννησή του περιβάλλεται  μόνο με ροζ αντικείμενα και παιχνίδια, το κάνουμε να πιστέψει ότι είναι το αγαπημένο του χρώμα. Pοζ βλέπει και στa καταστήματα εκεί που είναι τα κοριτσίστικα παιχνίδια.  Η ροζ χιονοστιβάδα επεκτείνεται και στα επιτραπέζια παιχνίδια καθώς και αυτά κυκλοφορούν  σε κοριτσίστικες εκδοχές (π.χ. η ροζ Monopoly, όπου τα ακίνητα και τα ξενοδοχεία έχουν αντικατασταθεί με μπουτίκ και εμπορικά κέντρα, το Scrabble με λεξιλόγιο στην κατηγορία της μόδας). Αργότερα, στην ενήλικη ζωή το ροζ είναι χρώμα που χαρακτηρίζεται από θηλυκότητα, τρυφερότητα, παιδικότητα,  αθωότητα και ρομαντισμό.  Στην ετήσια έκθεση παιχνιδιών στο Javits Center της Νέας Υόρκης που είναι η μεγαλύτερη εμπορική έκθεση της βιομηχανίας των παιχνιδιών με 100.000 προϊόντα.  τα 75.000 περίπου από αυτά  ήταν ροζ. Οτιδήποτε ‘’κοριτσίστικο’’ έχει γίνει σχεδόν μονοχρωματικό από τη βιομηχανία παιδικών ειδών.

Δεν έχει κάτι κακό το  ροζ ως χρώμα,  αλλά είναι ένα τόσο μικρό κομμάτι του ουράνιου τόξου

Ο σεξισμός που αποτυπώνεται σε όλα τα αντικείμενα που προορίζονται για παιδιά, η σεξιστική επιρροή του μάρκετινγκ και η ροζοποίηση έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις σε γονείς και εκπαιδευτικούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έχει οδηγήσει στη δημιουργία οργανώσεων για την καταπολέμησή τους. Για παράδειγμα, στη Μεγάλη Βρετανία ξεκίνησε το 2008 μια καμπάνια, οι Pinkstinks (http://www.pinkstinks.co.uk/)  ως αντίδραση στη ροζ χιονοστιβάδα  των μηνυμάτων που παίρνουν τα κορίτσια  μέσα από όλα τα είδη που απευθύνονται σε παιδιά. Μέσα από τη δράση τους προσπαθούν να ανατρέψουν αυτήν την αντίληψη προωθώντας  αλλαγές σε προϊόντα που περιορίζουν τα κορίτσια στα έμφυλα στερεότυπα. Όπως αναφέρουν στη διακήρυξή τους: «Το πρόβλημα δεν είναι ο κατακλυσμός με το ροζ χρώμα,   αλλά οι συμβολισμοί και οι συνδηλώσεις του καθώς κάτω από την ομπρέλα αυτή εντάσσεται οτιδήποτε προωθεί ένα στερεότυπο τρόπο  για να είσαι κορίτσι: χαριτωμένη, παθητική, κολλημένη με τη μόδα, τα ψώνια, τον καλλωπισμό». Άλλη συναφής καμπάνια για την κατάργηση των έμφυλων διαχωρισμών στα παιχνίδια και στα βιβλία στη Μεγάλη Βρετανία  είναι η Let Toys Be Toys (http://www.lettoysbetoys.org.uk/)

Η νέα εκστρατεία # Free To Wear Pink (# Freetowearpink)  άρχισε στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ τον Απρίλιο του 2014 και δίνει το μήνυμα ότι όλα τα παιδιά πρέπει να είναι ελεύθερα να φορέσουν ροζ ανεξάρτητα από το φύλο τους και ιδιαίτερα  ενθαρρύνει τα αγόρια και τους γονείς τους.  Η εκστρατεία συσχετίζεται με  τα ρούχα για παιδιά Quirkie Kids (http://www.quirkiekids.com/)αλλά δεν είναι απλά έξυπνο μάρκετινγκ. Διαθέτει  unisex παιδικά t-shirts σε ροζ και μωβ με θέματα που δεν συνδέονται με το ροζ, όπως, ζώα, δεινόσαυρους, τέρατα, εξωγήινους. Η εκστρατεία είναι πολύ δημοφιλής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι γονείς συμμετέχουν ανεβάζοντας φωτογραφίες παιδιών που εκφράζουν τη μοναδικότητά τους μέσα από το ντύσιμο.  

Πάρα πολλοί γονείς σε διάφορες ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης και ιστοσελίδες για γονείς αναφέρουν ότι αισθάνονται ότι η μάχη για την κατάργηση του ροζ είναι μια χαμένη μάχη, παρά τις δικές τους προσπάθειες να περιορίσουν τα ροζ παιχνίδια, ρούχα και αντικείμενα για στα κορίτσια τους. Παράλληλα, όμως, διαπιστώνουν ότι μετά από κάποια ροζ φάση ευτυχώς κάποια παιδιά αλλάζουν.

Το ροζ ως στρατηγική μάρκετινγκ για τα παιχνίδια και τα είδη για κορίτσια

Αν παρατηρήσουμε όλα τα προϊόντα που απευθύνονται στα παιδιά μοιάζει τα κορίτσια και τα αγόρια ζουν χωριστά, στις άκαμπτες σφαίρες του ροζ και του  μπλε με την  πρώτη να είναι  παθητική, όμορφη και απαλή και η  δεύτερη επιθετική, ενεργητική, δυναμική και ισχυρή. Η δικαιολογία για αυτό το είδος του έμφυλου διαχωρισμού είναι συνήθως ότι είναι φυσικό και ότι  έτσι ήταν πάντα.  

Πάντως το  ροζ δεν ήταν το ‘’κατάλληλο’’ χρώμα για κορίτσια μέχρι το 1950. Διεθνή γυναικεία περιοδικά της δεκαετίας του ‘40 προέτρεπαν τους γονείς  να ντύνουν  τα αγόρια τους  στα ροζ  επειδή είναι ένα θερμό και εκφραστικό χρώμα και τα κορίτσια με ένα ήρεμο γαλάζιο.  Ιστορικοί μόδας,  αναφέρουν ότι η σύνδεση του μπλε με τα αγόρια και του ροζ με τα κορίτσια είναι σχετικά πρόσφατη. Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα όλα τα μωρά ήταν ντυμένα στα λευκά για πρακτικούς λόγους καθώς δεν υπήρχαν τα πλυντήρια και ο μόνος τρόπος για να καθαρίσουν καλά τα ρούχα των μωρών ήταν να τα βράσουν. Δεν υπήρχε καμία προσπάθεια να δηλωθεί το φύλο του παιδιού καθώς τόσο τα αγόρια, όσο και τα κορίτσια, φορούσαν φορέματα ‘’ουδέτερα ως προς το φύλο’’.  Στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα, οι κανόνες άρχισαν να αλλάζουν και εμφανίζεται χαλαρά το ροζ και το μπλε. Το ροζ εθεωρείτο ως αρρενωπή απόχρωση – μια παστέλ εκδοχή του κόκκινου  -η οποία συνδέεται με τη δύναμη  και το μπλε, λόγω της σύνδεσής του με την Παναγία. συνδέεται με τη σταθερότητα και την πίστη και συμβολίζει τη θηλυκότητα.  

Οι κανόνες σε σχέση με το χρώμα συχνά δεν είχαν καμιά σχέση με το φύλο. Πότε ακριβώς καθιερώθηκε το ροζ δεν είναι πολύ σαφές. Από τη δεκαετία του '50 το ροζ άρχισε να συνδέεται στενά με τη θηλυκότητα, αλλά τα αγόρια εξακολουθούν συχνά να φορούν ροζ ρούχα, ενώ κατά τη δεκαετία του '70  το ροζ και το μπλε δεν κυριαρχούσαν στα παιχνίδια. Κατά τη διάρκεια της ακμής της ‘’ουδέτερης ως προς το φύλο’’ ανατροφής των παιδιών, η οποία διήρκεσε από το 1965 έως το  1985, το ροζ είχε απορριφθεί ως χρώμα για τα κορίτσια από φεμινιστές γονείς γιατί είχε συσχετισθεί  έντονα  με την παραδοσιακή θηλυκότητα. Στα μέσα της δεκαετίας του '70  στον κατάλογο του Sears –είναι κυρίαρχος στις ΗΠΑ -  δεν υπήρχαν πολλά ροζ ρούχα για τα μικρά παιδιά, παρά μόνον μερικά για τα μωρά. Η ίδια τάση κυριαρχεί και στο Ηνωμένο Βασίλειο.  Στον κατάλογο παιχνιδιών του Argos to 1976 τα βασικά χρώματα ήταν το κόκκινο και το κίτρινο και υπάρχουν ορισμένα έμφυλα παιχνίδια, όπως σετ καλλωπισμού, που η συσκευασία τους διαφέρει πολύ από τις σημερινές. Πότε και πως ακριβώς άλλαξε αυτό δεν είναι αρκετά σαφές, αλλά οι πρώτες ηρωίδες της Disney –Σταχτοπούτα,  Ωραία Κοιμωμένη, Wendy, Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων, Mary Poppins- ήταν ντυμένες σε διάφορες αποχρώσεις του σιέλ.  Όταν η εταιρεία εισήγαγε τη σειρά Princess,  άλλαξε σκόπιμα το φόρεμα της Ωραίας Κοιμωμένης σε ροζ για να τη διαφοροποιήσει  από τη Σταχτοπούτα.

Γύρω  στα μέσα της δεκαετίας του 1980 οι διαφορετικές ηλικιακές ομάδες και το   φύλο χρησιμοποιήθηκαν ως στρατηγικές του μάρκετινγκ για να αυξηθούν οι πωλήσεις.  Τότε δημιουργήθηκε μια τρίτη κατηγορία – για τη νηπιακή ηλικία -μεταξύ των βρεφικών ενδυμάτων και των ρούχων για μεγαλύτερα παιδιά και έγινε ο διαχωρισμός των αγορίστικων και κοριτσίστικων ρούχων στην ηλικία των δύο. Έτσι το ροζ κυριάρχησε ως ‘’κοριτσίστικο’’ χρώμα ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά. Ο  θρίαμβος του ροζ και μπλε οφείλεται στον κατακερματισμό της αγοράς παιχνιδιών έτσι ώστε να υπάρξουν μεγαλύτερα κέρδη  και να είναι πιο δύσκολο για τους γονείς να αγοράσουν ένα παιχνίδι για αδέλφια διαφορετικού φύλου. Αν η κόρη σας, για παράδειγμα, έχει ένα ροζ ποδήλατο με στοιχεία στο τιμόνι που θεωρούνται ως κατεξοχήν θηλυκά, τότε είναι πολύ λιγότερο πιθανό να το δώσετε και στο γιο σας και έτσι ίσως θα αγοράσετε ένα άλλο.

Ορισμένοι επικρίνουν τις μητέρες –όχι και τους πατέρες- ή ακόμα και τα κορίτσια για την κυριαρχία του ροζ και της πριγκίπισσας στη ζωή των κοριτσιών. Πολλά μικρά κορίτσια ’’αγαπούν το ροζ’’ και την ‘’κουλτούρα της ροζ πριγκίπισσας’’ που είναι αστραφτερή και διασκεδαστική. Είναι εύλογες οι ανησυχίες των γονιών για τις επιπτώσεις που έχει στα κορίτσια η παγίδευση στη ροζ κουλτούρα της πριγκίπισσας καθώς  επικεντρώνεται πολύ έντονα στην εξωτερική εμφάνιση και διδάσκει  στα κορίτσια ότι αυτή είναι πολύ σημαντική και πρέπει να αναζητούν έπαινο γι’ αυτήν. Το ζήτημα δεν είναι να στερήσουμε από τα παιδιά μια πηγή απόλαυσης και διασκέδασης, όπως είναι τα παραμύθια και οι ταινίες με πριγκίπισσες ή τα παιχνίδια ρόλων με αυτές,  αλλά να μη ξεχνάμε και τη παιδαγωγική τους σημασία και ότι όταν αυτό γίνεται μονοδιάστατα και εξακολουθητικά, εμπεριέχει κινδύνους. Επιπλέον, τις περισσότερες φορές αυτή η επιλογή είναι μονόδρομος και καταναγκαστικά επιβαλλόμενη από το μάρκετινγκ.  Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία  για την αναπτυξιακή φάση των παιδιών κατά την οποία πιστεύουν ότι το φύλο τους εξαρτάται από  εξωτερικά γνωρίσματα, όπως το πώς ντύνονται, και έτσι για να δηλώσουν την κοριτσίστικη ταυτότητά τους προσκολλώνται στα πιο προφανή στερεοτυπικά χαρακτηριστικά για το φύλο τους. Αν αυτό που κυριαρχεί για τα κορίτσια είναι οτιδήποτε ροζ και το στυλ της πριγκίπισσας, τότε αυτή θα είναι η εμμονή των περισσότερων κοριτσιών –τουλάχιστον κατά την αναπτυξιακή αυτή φάση –σε αντίθεση με τα αγόρια που θα πρέπει να αποφεύγουν οτιδήποτε θεωρείται ‘’κοριτσίστικο’’

Αν είναι να κατηγορήσουμε οπωσδήποτε, λοιπόν,  κάποιον θα πρέπει να είναι πρωτίστως το μάρκετινγκ που περιορίζει ασφυκτικά τις επιλογές κυρίως για τα μικρά κορίτσια. Η κουλτούρα της ροζ πριγκίπισσας είναι τμήμα μιας τεράστιας βιομηχανίας και ενός ισχυρού μάρκετινγκ που ενθαρρύνει τον καταναλωτισμό με καταναγκαστικό τρόπο και ενισχύει αρνητικά στερεότυπα για το φύλο και την ομορφιά στα νεαρά κορίτσια.

* Η Δήμητρα Κογκίδου είναι καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ

Κατηγορία άρθρου:

• Παιδεία