Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2014
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΒΙΑΝΝΟΥ ΠΑΥΛΟΣ ΜΠΑΡΙΤΑΚΗΣ: ΔΕΝ ΘΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ ΤΙΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ
«Στο ερωτηματολόγιο Φούχτελ απαντάμε με τους νεκρούς μας»
Πολύ πίκρα σε Βιάννο και Αμιρά για τη στάση των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων 71 χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα
Με τον δήμαρχο Βιάννου, τον οικονομολόγο Παύλο Μπαριτάκη, συναντηθήκαμε στην ιστορική πλατεία, κάτω από τον αιωνόβιο πλάτανο. Από την κορυφή του ορεινού όγκου δείχνει τις 16 κοινότητες και τους οκτώ οικισμούς του δήμου, στους οποίους παραμένουν περίπου 6.000 Βιαννίτες, στην πλειονότητά τους ηλικιωμένοι.
Το ερωτηματολόγιο που στάλθηκε σε δήμους και περιφέρειες ζητώντας την καταγραφή των περιουσιών, μου ανέβασε την αδρεναλίνη, λέει ο Παύλος ΜπαριτάκηςΜιλάει για τον γηρασμένο πληθυσμό, που φθίνει και προσθέτει ότι «θέλησα να θυμίσω στον κ. Φούχτελ την ωμότητα των φρικαλεοτήτων που διαπράχθηκαν εδώ το '43. Δολοφονίες παιδιών, ξεκοίλιασμα εγκύων, που δεν διαφέρουν απ' τα εγκλήματα των τζιχαντιστών. Με τη διαφορά ότι αυτά τα εγκλήματα διαπράχθηκαν από το ναζιστικό, τακτικό στρατό της Γερμανίας. Για το λόγο αυτό ζητάμε από τους Γερμανούς να κάνουν το επόμενο βήμα».
Είναι ο δήμαρχος, ο οποίος απάντησε στον εκπρόσωπο της γερμανικής κυβέρνησης ότι η μόνη λίστα που διαθέτει είναι αυτή που περιέχει τα ονόματα των νεκρών από τους Γερμανούς.
- Θα χαρακτηρίζατε οργισμένη την αντίδρασή σας;
«Χωρίς να πάρω το ερωτηματολόγιο, μόλις πληροφορήθηκα το γεγονός ότι ζήτησε την καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων των δήμων, μου ανέβηκε η αδρεναλίνη. Σκέφθηκα πως έπρεπε να υπάρξει μια φωνή αντίδρασης. Εστω κι αν προέρχεται από το μικρό μας δήμο, ο οποίος όμως έχει προσφέρει πολλά στην Ιστορία. Η αντίδρασή μου ήταν αυτονόητη. Θέλησα να στείλω το μήνυμα ότι πάνω απ' όλα βάζουμε την αξιοπρέπειά μας. Και το σεβασμό στους νεκρούς μας».
- Πώς το σχολίασαν οι κάτοικοι;
«Θετικά. Πήγα σ' όλα τα χωριά, λόγω των εκδηλώσεων που διοργανώθηκαν 71 χρόνια μετά το ολοκαύτωμα. Ανεξάρτητα από την ιδεολογική τους ταυτότητα, εξέφρασαν την περηφάνια τους για τη στάση που κρατήσαμε. Η αλήθεια είναι ότι περίμεναν πως θα ακουστεί η φωνή τους μ' αυτά τα λόγια».
- Εκφράσατε την περηφάνια τους...
«Μην ξεχνάτε ότι εμείς οι Κρητικοί δεν υποταχθήκαμε ποτέ. Κι όταν το '43 αντισταθήκαμε στους Γερμανούς, το πληρώσαμε με ολοκαύτωμα. Σήμερα τα πράγματα άλλαξαν. Μας επιβάλλουν άλλη μορφή κατοχής. Πολεμούμε έναν αόρατο εχθρό. Ο οποίος επιχειρεί, με διαφορετικά μέσα, να υποδουλώσει το φρόνημα των Κρητικών. Σ' αυτό αντιδρούμε. Χωρίς όπλα. Κινητοποιούμαστε απέναντι σ' όσα μας επιβάλλουν με το έτσι θέλω. Σε μια χώρα στην οποία ορισμένοι θεωρούν ότι μπορούν να ελέγχουν τα πάντα. Αλλά δεν είναι έτσι. Στη Βιάννο πιστεύουμε ότι είναι καλύτερα να ζούμε με λιγότερα, αλλά με ψηλά το κεφάλι. Γι' αυτά παλεύουμε, αυτά διεκδικούμε».
- Οπως και τις γερμανικές αποζημιώσεις...
«Ενα αίτημα που είναι πάντα επίκαιρο. Δεν θα σταματήσουμε να τις διεκδικούμε. Φέραμε το ζήτημα στην επικαιρότητα. Το μήνυμα που στέλνουμε είναι ξεκάθαρο. Συνεχίζουμε να διεκδικούμε όλο και πιο δυναμικά αυτά που οφείλει η Γερμανία στον τόπο μας».
- Τα χρήματα ξεπλένουν τόσο αίμα;
«Οχι. Τα εγκλήματα όμως δεν παραγράφονται και δεν συμψηφίζονται. Σημαντικό για εμάς είναι να αναγνωρίσει η Γερμανία το έγκλημα που διέπραξε. Διότι επτά δεκαετίες δεν έκανε ούτε ένα βήμα καλής θέλησης. Δεν ακούσαμε ούτε μια συγγνώμη. Κι εμείς αυτό δεν θα το ανεχτούμε».
- Σας επισκέφθηκαν Γερμανοί πολίτες;
«Δεν εκφρασθήκαμε εναντίον πολιτών. Στον οικισμό Φασκομηλιά επένδυσαν 30 γερμανικές οικογένειες που ζουν στον τόπο μας. Ορισμένοι μάλιστα δεν γνώριζαν τι έχει προηγηθεί, λένε ότι το γερμανικό κράτος παραποιεί τα γεγονότα. Οποιοι μας επισκέφθηκαν έγιναν σύμμαχοί μας. Το πρόβλημα αφορά τους αξιωματούχους της γερμανικής κυβέρνησης».
- Συνδέονται το παρελθόν με το παρόν;
«Αντιδράσαμε, όπως και η πλειονότητα των Ελλήνων, που είναι αντίθετοι με όλα αυτά τα μέτρα που τους επιβάλλονται. Μας ενοχλεί κυρίως η ηττοπάθεια των ελληνικών κυβερνήσεων, οι οποίες εφαρμόζουν τα μέτρα. Οι κάτοικοι της Βιάννου ζούσαν περήφανοι όλα αυτά τα χρόνια. Και σήμερα τους περικόπτουν τις συντάξεις τους. Είναι σημαντικό για τον γέρο Κρητικό να μην μπορεί να πάρει ένα δώρο για τα εγγόνια του. Να μην μπορεί να πιει ή να κεράσει έναν καφέ στο καφενείο. Δεν ζητάμε περισσότερα απ' όσα μας οφείλει η πολιτεία. Μια αξιοπρεπή διαβίωση, σεβασμό στα γηρατειά και κυρίως παροχή υπηρεσιών υγείας».
- Και θα πρέπει να πληρώσουν και τον ΕΝΦΙΑ...
«Είναι άδικος φόρος, ισοπεδωτικός. Επιβάλλεται χωρίς ν' αναγνωρίζει το δικαίωμα της πρώτης κατοικίας ή το δικαίωμα στο αφορολόγητο των χαμηλών εισοδημάτων. Ο πληθυσμός της Βιάννου είναι αγροτικός. Αντί να επενδύσει το κράτος στον πρωτογενή τομέα και να τον ενισχύσει, φορολογεί ακόμα και τις αποθήκες. Δεν υπάρχει Βιαννίτης που να μην φορολογείται για τη μικρή του περιουσία, για τα εργαλεία δουλειάς του, τις καλλιέργειες. Κι είναι μεγάλο πλήγμα για την ελληνική ύπαιθρο, το υπουργείο Οικονομικών οδηγεί σε συρρίκνωση και στη διάλυση της υπαίθρου».
- Οι άμεσες ανάγκες καλύπτονται;
«Μας λείπουν βασικά πράγματα. Να ολοκληρώσουμε τις υποδομές, που εγκαταλείφθηκαν. Να στελεχωθεί το Κέντρο Υγείας. Χρειάζονται μέτρα ενίσχυσης των καλλιεργειών. Οι νέοι που παρέμειναν στην περιοχή συγκεντρώθηκαν στα παράλια και παράγουν κηπευτικά και δυναμικές θερμοκηπιακές καλλιέργειες».
- Οι ανάγκες του δήμου;
«Εχουν περικοπεί οι πόροι κατά 70%. Δεν καλύπτονται ούτε τα λειτουργικά μας έξοδα. Μας δίνουν 60.000 το μήνα, ενώ μόνο τα λειτουργικά υπολογίζονται σε 140.000 ευρώ. Τα έσοδα είναι ελάχιστα και οι ανάγκες μεγάλες. Χρειαζόμαστε αρδευτικά δίκτυα, φράγματα, βιολογικούς καθαρισμούς. Ο δήμος δεν διαθέτει ούτε τεχνική υπηρεσία».
- Τι λένε οι Βιαννίτες για την κρίση;
«Οτι μας οδήγησαν σ' αυτή οι αστοχίες των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων. Η ασυδοσία, τα πολιτικά τους λάθη και οι αποφάσεις τους, ενώ γνώριζαν το αποτέλεσμα. Οπως και οι Ευρωπαίοι, που μας έδιναν τα δανεικά. Δεν έφταιξε ο πολίτης, ο οποίος καλείται να πληρώσει τα λάθη τους».
- Ομως η Κρήτη ήταν το «πράσινο» νησί.
«Οι Κρητικοί ήταν πάντα δημοκρατικοί. Πίστεψαν στον Ανδρέα Παπανδρέου. Το σοκ ήταν βαρύ από την κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου. Αντιστράφηκαν όλα σε μικρό χρονικό διάστημα».
- Αν γίνουν σήμερα εκλογές, ποιο κόμμα θα στηρίξουν;
«Σημειώνεται αριστερή στροφή με δημοκρατική παράδοση».
- Χρυσαυγίτες στη Βιάννο υπάρχουν;
«Ελάχιστοι. Από τους 4.500 ψηφοφόρους, η Χρυσή Αυγή έλαβε 61 ψήφους. Είναι ένα ζήτημα που μας απασχολεί. Ειδικά σ' αυτό τον τόπο, που έχουμε υποφέρει από το ναζισμό, δεν πρέπει να υπάρχει ούτε μία ψήφος στο κόμμα που ασπάζεται τις ιδέες του».
***
«Υποχωρητικότητα δείξαμε μόνο»
Σκαρφαλωμένοι ψηλά, πάνω στο βράχο, οι κάτοικοι της Βιάννου, 71 χρόνια μετά το ολοκαύτωμα, τίμησαν τους νεκρούς τους τραγουδώντας αντάρτικα τραγούδια με τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Αποζημιώσεων.
Τα όμορφα ορεινά χωριά εγκαταλείφθηκαν από τους νέους. Η φτώχεια διαγράφεται στα σκαμμένα πρόσωπα των περήφανων Κρητικών που παλεύουν με την άγονη γη τους. Μιλούν με πίκρα για τις ελληνικές μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις, ενώ ο αντιγερμανισμός φουντώνει και ανασύρει απ' τη μνήμη τους τις φρικαλεότητες του παρελθόντος.
«Στη Βιάννο έμειναν οι ηλικιωμένοι. Εχουμε το προνόμιο να υπάρχει Γυμνάσιο. Η ανάγκη για μόρφωση έφερε την αστυφιλία», λέει ο εκδότης της εφημερίδας «Ηχώ της Βιάννου» Μανώλης Σπανάκης. Εξηγεί ότι οι κάτοικοι ασχολούνται με την καλλιέργεια της ελιάς. Ορισμένοι είναι κτηνοτρόφοι. «Το εισόδημα των κατοίκων είναι τραγικό. Κάηκαν 80.000 ελαιόδενδρα το 2012 και δεν πήραμε ούτε ένα ευρώ αποζημίωση».
Ο ίδιος μιλάει για τον αντιγερμανισμό που φουντώνει: «Το μίσος δεν σβήνει. Προηγήθηκε βέβαια μία περίοδος που οι σχέσεις μας έδειχναν να εξομαλύνονται. Αλλά σήμερα, η πολιτική που εφαρμόζει η γερμανική κυβέρνηση φούντωσε τον αντιγερμανισμό μας τόσο, ώστε να νομίζεις ότι δεν πέρασε ούτε μία ώρα από την ημέρα της σφαγής».
Στο διπλανό χωριό, στα Αμιρά, βρήκαμε κάποιους ηλικιωμένους στο καφενείο. Μιλούν για το διαρκή αγώνα τους, σε πολλά πεδία. Και την αγωνία τους να μη μεταναστεύουν τα παιδιά. Είναι το χωριό που θρήνησε τα περισσότερα θύματα από τη γερμανική θηριωδία.
Δεν έμεινε άνδρας
Ο 89χρονος Κωστής Χριστοδουλάκης μάς υποδέχεται παρέα με τον ιερέα του χωριού, Μανώλη Στρατάκη. Είναι δύο από τους αδιάψευστους μάρτυρες των γεγονότων, που επέζησαν. «Οποιος δεν έζησε τα γεγονότα μπορεί να μιλάει εύκολα γι' αυτά. Οποιος τα είδε όμως, δεν θέλει να τα φέρνει στη μνήμη του. Τέτοια πράγματα κάνουν τον άνθρωπο τόσο απαισιόδοξο που δεν θέλει να μιλάει ποτέ γι' αυτά», λέει ο παπάς.
Θυμάται πως ήταν η μέρα της γιορτής του Τιμίου Σταυρού όταν «τα Αμιρά είχαν περικυκλωθεί πανταχόθεν. Συνέλαβαν 114 άνδρες. Ψάχνοντας να βρουν το πιο κατάλληλο σημείο για την εκτέλεση πήγαν στο νεκροταφείο. Γύρισαν πίσω και κατέβηκαν στην κάτω μεριά του χωριού, στα Μελιανά. Χώρισαν τους χωριανούς σε ομάδες. Ετσι τους οδηγούσαν ανά 30 άτομα σε τέσσερα σημεία, πιο κάτω. Για να μη φαίνονται οι σκοτωμένοι απ' τους ζωντανούς. Το απόγευμα οι Γερμανοί αποχώρησαν. Στο χωριό δεν έμεινε άνδρας. Πήγαν οι γυναίκες, τι να δουν. Σπασμένα κεφάλια, χέρια και πόδια, μυαλά πεταμένα στο χώμα. Και φωνές. Από δύο-τρεις τραυματίες που σωθήκανε».
«Ο Θανάσης ο Ηλιάκης 17 χρονών ήταν. Είδε τον πατέρα νεκρό, φώναξε και τον πυροβόλησαν κάτω απ' την ελιά. Οι γυναίκες άρχισαν να τους μεταφέρουν με τα ζώα. Τους φόρτωναν στους γαϊδάρους, με σχοινιά τους ανέβαζαν. Δύο και τρεις σε κάθε γάιδαρο. Τους πήγαιναν στο νεκροταφείο, να μην τους φάνε οι σκύλοι.
»Η πολιτεία δεν έδειξε την πρέπουσα συμπεριφορά. Ο εκάστοτε πρωθυπουργός προφασίζεται δουλειές και δεν έρχεται να τιμήσει τους νεκρούς. Δεν δικαιούνται οι κυβερνώντες να περιφρονούν το γεγονός. Πρέπει να το κάνουν διμερές ζήτημα και να διεκδικήσουν τις γερμανικές αποζημιώσεις», καταλήγει ο παπάς.
Ο Κωστής Χριστοδουλάκης σκύβει το κεφάλι, προσπαθώντας να κρύψει τα δάκρυά του. Θυμάται ότι «ο Μανωλάκης, που ήταν αιχμάλωτος στον πρώτο πόλεμο, ήξερε γερμανικά. Τον στείλαμε να ρωτήσει τι θέλουν από εμάς. Δεν σίμωσε να μιλήσει. Φοβήθηκε. Μπήκαν στα καφενεία και τους έβγαλαν όλους έξω. Μας μάζεψαν στην πλατεία. Είχαν στημένο το πολυβόλο. Μας πήγαν στο νεκροταφείο. Από εκεί στην ταράτσα ενός σπιτιού. Μετά μας γύρισαν πίσω και μας οδήγησαν στην άκρα του χωριού. Ενας βαθμοφόρος ζήταγε ταυτότητες. Επειδή ήμουν ανήλικος και δεν είχα, μ' έβγαλε έξω. Εκοψε μια μερίδα χωριανούς και τους έδειξε πού να πάνε. Ακούσαμε το πολυβόλο. Μετά δεύτερη μερίδα. Πάνε κι αυτοί. Τελευταία η μεγαλύτερη ομάδα. Τους έστησαν μπροστά στην άκρη του τοίχου. Με την πρώτη ριπή έπεφταν κάτω. Κάποιοι, τραυματισμένοι, έκαναν τους πεθαμένους. Φεύγοντας είδαν τον Μιχάλη Βερυκοκάκη πως ήταν ζωντανός, του ρίξανε. Οι γυναίκες έσκαβαν όλη νύχτα, το έδαφος σκληρό. Ανοιξαν δύο λάκκους. Εντυσαν τους τραυματίες με γυναικείες ρόμπες και τους πήγαν στο χωριό. Οι Γερμανοί πέρασαν την Κυριακή. Βρήκαν ζωντανό τον Μπαντουβάκη, τον πυροβόλησαν. Στα Αμιρά σκότωσαν 114».
Ο Μανώλης Καρακωσταντάκης ήταν δύο ετών: «Ο πατέρας ήταν αντάρτης στην Εθνική Αντίσταση. Ο σύνδεσμος των ανταρτών σ' ολόκληρη την περιφέρεια. Πηγαίνοντας στα Λαγουδιανά συνάντησε το γερμανικό απόσπασμα. Σκέφθηκε, να το φάει το σημείωμα ή να το πετάξει; Κοίταξε τον χωμάτινο αγωγό του νερού. Εκανε πως γυρίζει το νερό. Ποτίζω, τους είπε. Και πήγε το σημείωμα στους αντάρτες... Δεν θα δεχθούμε από τους Γερμανούς να μας διδάξουν πολιτισμό».
Περιμένουμε δικαίωση
Λένε ότι «εμείς δεν έχουμε διαφορές με τον γερμανικό λαό. Με την ηγεσία του τα έχουμε, που αρνείται τις υποχρεώσεις που έχει απέναντι στη χώρα μας. Περιμένουμε να δικαιωθούμε. Κι αν υπάρξει πολιτική ηγεσία που θα διεκδικήσει θα τα καταφέρουμε. Αλλά μέχρι σήμερα δεν υπήρχε εθνική συνείδηση. Μόνο υποχωρητικότητα δείξαμε».
Στα τείχη του Ηρακλείου συγκεντρώθηκαν δήμαρχοι των μαρτυρικών δήμων και αρκετοί κάτοικοι, που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Αποζημιώσεων. Υπενθύμισαν ότι θεωρούν υποχρέωσή τους «να αντιστεκόμαστε. Δεν θα αφήσουμε να παραγραφεί η ιστορία χωρίς δικαίωση. Οσα συμβαίνουν σήμερα στη χώρα μας διατηρούν άσβεστη τη μνήμη. Διότι η ανθρωπότητα μοιάζει σαν να μην εξελίσσεται και οι άνθρωποι να μη διδάσκονται από την ιστορία τους».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου