Καλοκαιρινές περιηγήσεις ανά τους αιώνες
Φωτογραφία-κείμενο: Άγγελος Καλοδούκας
Τώρα που επισήμως πλέον το καλοκαίρι μας τελείωσε, νομίζω ότι ήρθε η ώρα της αποτίμησης. Όχι μόνο πως περάσαμε τις φετινές διακοπές μας, αλλά εν γένει τι σημαίνουν διακοπές. Ας κάνουμε λοιπόν κάποιες σκέψεις…
Οι διακοπές βέβαια είναι μια σύγχρονη βιομηχανία και είναι γέννημα θρέμμα του καπιταλισμού. Οι μισθωτοί σκλάβοι, που δουλεύουν με τους ρυθμούς του οκτάωρου, χρειάζονται μια ολιγοήμερη «απόδραση» μια φορά το χρόνο για να επιστρέψουν με «γεμάτες τις μπαταρίες» στους κανονικούς ρυθμούς της εκμετάλλευσης.
Ωστόσο ούτε στις διακοπές τους γλυτώνουν, ο καπιταλισμός και η εκμετάλλευση τους ακολουθούν παντού. Ξενοδοχεία, δωμάτια, εστιατόρια, ακόμα και η παραλία που θα κάτσουν οι επισκέπτες-τουρίστες είναι καπιταλιστικές επιχειρήσεις. Το χρήμα κινείται… ουδείς μπορεί να ξεφύγει.
Και φυσικά υπάρχουν οι ξεναγήσεις σε κάθε πιθανά ή απίθανα μέρη, μέρος και αυτό του καλοκαιρινού καταναλωτισμού. Θα σας εκπλήξει ωστόσο, αν δεν το γνωρίζετε ήδη, ότι ακόμα και στην αρχαιότητα η εκμετάλλευση των επισκεπτών-τουριστών ήταν εξαιρετικά συνηθισμένο. Βέβαια, περιηγήσεις (και όχι διακοπές) ανά τον κόσμο έκαναν στην αρχαιότητα οι πλούσιοι και οι αξιωματούχοι, όχι ο απλός κόσμος.
Παραθέτω, λοιπόν, από το απολαυστικό βιβλίο του Lionel Casson, Το ταξίδι στον αρχαίο κόσμο, μορφωτικό ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1996, κάποια αποσπάσματα για το… θρησκευτικό τουρισμό των πρώτων χριστιανικών αιώνων. Από τον 4ο αιώνα μ.Χ. «ο χριστιανός λόγιος έπρεπε να επισκεφθεί την Ιερουσαλήμ, όπως ο ελληνιστής έπρεπε να δει την Αθήνα και ο λατινιστής τη Ρώμη»:
«Κάποιος Αντωνίνος από την Πλακεντία, ο οποίος επισκέφθηκε τους Αγίους Τόπους το 570 […] καταγράφει έκθαμβος τα θαυμαστά πράγματα που του έδειξαν: στη Ναζαρέτ, το σχολικό θρανίο όπου καθόταν ο Χριστός όταν ήταν μαθητής και το τετράδιο όπου έγραφε την αντιγραφή του. Έξω από την Ιεριχώ, τις στάχτες των Σοδόμων και των Γομόρρων, που εξακολουθούσε ακόμη να τις σκεπάζει ένα σκοτεινό σύννεφο που μύριζε θειάφι, και τη στήλη άλατος στην οποία μεταμορφώθηκε η γυναίκα του Λώτ -καθόλου λιγοστεμένη από το γλείψιμο των ζώων, όπως ανέφεραν, άλλα στην πρωταρχική της κατάσταση- στην Ιερουσαλήμ, το ξεραμένο αίμα του Χριστού πάνω στο βράχο όπου έγινε η Σταύρωση, τα σημάδια των χεριών του πάνω στον πάσσαλο της Φραγγέλωσης, τη λόγχη, τον ακάνθινο στέφανο, έναν σωρό από πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν κατά το λιθοβολισμό του Στεφάνου και τη βάση του σταυρού πάνω στον όποιο σταυρώθηκε ο Πέτρος (πώς έφτασε από τη Ρώμη στην Ιερουσαλήμ μπορούσε να συμπληρωθεί με του καθενός τη φαντασία). Οι ξεναγοί της Αιγύπτου ήταν ακόμη χειρότεροι -είχαν το θράσος να παρουσιάζουν τις πυραμίδες για αποθήκες του Ιωσήφ».
Αν αυτά δεν σας φτάνουν… υπάρχουν και άλλα:
«Σε μοναστήρι της Φάρφας, κάπου δεκαπέντε χιλιόμετρα βόρεια της Ρώμης, υπάρχει ολόκληρη συλλογή από αναμνηστικά των Αγίων Τόπων, η οποία δημιουργήθηκε προφανώς από τους μοναχούς που ίδρυσαν τη μονή, μια ομάδα που ήρθε από την Ανατολή γύρω στο 700. Τα διάφορα δείγματα βρίσκονται σήμερα σε μικρά μεταξένια σακουλάκια, αλλά αρχικά ήταν τυλιγμένα μέσα σε κομμάτια από λευκό ύφασμα, προσεκτικά δεμένα και με ετικέτα. Ορισμένες από τις ετικέτες υπάρχουν ακόμη, και μπορούμε να διαβάσουμε επιγραφές όπως “Από τον Γολγοθά”, “Από το βράχο του Όρους των Ελαιών”, “Από το τραπέζι του Μυστικού Δείπνου”, “Από τον Τάφο του Κύριου ημών”, “Κλαδί από το δέντρο που προμήθευσε το ραβδί με το οποίο ο Μωυσής χώρισε την Ερυθρά Θάλασσα”. Ένα σακουλάκι περιέχει λίγο κοκκινωπό χώμα πού περιγράφεται ως “Χώμα ποτισμένο από το Αίμα του Χρίστου”, ένα άλλο περιέχει μερικά κομμάτια γύψου ή κάτι τέτοιο, τα οποία προέρχονταν “Από το σημείο όπου ό Άγγελος ανήγγειλε την Κοίμηση στην Παρθένο Μαρία” (προφανώς από το σπίτι στη Γεθσημανή που υποτίθεται πως ήταν το σπίτι της), άλλο ένα λίγες φλούδες ξύλου “Από το δέντρο του Παραδείσου”. Ένα σακουλάκι περιέχει γυάλινο φιαλίδιο κάπου δέκα εκατοστά, πού ήταν γεμάτο «Λάδι του Μεγάλου Σαββάτου από την Ιερουσαλήμ», δηλαδή από το καντήλι του Παναγίου Τάφου, που έλεγαν ότι άναβε μόνο του κάθε Μεγάλο Σάββατο».
Μετά από όλα αυτά, αν στις διακοπές σας υπήρξαν στιγμές που αισθανθήκατε ότι σας έπιασαν Κώτσο, παρηγορηθείτε:
Υπήρξαν και χειρότερα!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου